دانشمندان در کشفی نادر، زنبورهای مومیایی‌شده ۳ هزار ساله را یافتند
در سال ۲۰۱۹، گروهی از پژوهشگران درحال بررسی خطوط ساحلی پرتغال به دنبال نشانه‌هایی از تغییر اکوسیستم در طول زمان بودند. آن‌ها به‌طور تصادفی با زنبورهایی مواجه شدند که برای حدود ۳ هزار سال در تابوت‌های زیرزمینی مومیایی شده بودند. مجموعه‌ای از رویدادهای بعید دست به دست هم داده بودند تا این گروه از گرده‌افشانان بی‌پناه را در طول هزاران سال حفظ کنند.
به گزارش نیویورک‌تایمز، زنبورهای کشف‌شده اعضای گروهی به نام یوسرا بودند. این زنبورها بیشتر عمر یک ساله خود را زیر زمین می‌گذارند و با خوردن گرده‌هایی که مادرشان برجای گذشته است، به اندازه کافی رشد می‌کنند و سپس وقتی گیاهان گل‌دار شکوفا شدند، برای چندین هفته ظاهر می‌شوند.
پژوهشگران با بررسی سرنخ‌ها به این نتیجه رسیدند که زنبورها به احتمال زیاد با مرگ ناگهانی رو‌به‌رو شده بودند. صدها زنبور درست قبل از بیرون آمدن از پیله، در آشیانه‌های نوزادی خود جانشان را از دست داده بودند. پژوهشگران کشفیات خود را در مجله‌ی Palaeontology شرح دادند و فرضیه‌های دراین‌باره ارائه کردند که علت مرگ زنبورها چه بوده است.
زنبورها ازنظر تکاملی قدرت ماندگاری بالایی دارند و اجداد آن‌ها ۱۲۰ میلیون سال روی زمین زیسته‌اند. آن‌ها دربرابر نوسانات آب‌و‌هوایی شدید مقاومت کرده‌اند و در هر جایی از زمین که گیاهان گل‌دار ریشه زده‌اند، آن‌ها نیز رشد کرده‌اند.
بااین‌حال پیدا کردن اجساد فسیل‌شده زنبورها (برخلاف استخوان‌های لاک‌پشت که در لایه‌های رسوبی حفظ شده‌اند) نادر است. اسکلت خارجی زنبورها و به‌طورکلی حشرات از کیتین ساخته شده؛ پلیمری زیستی که پس از مرگ حیوان به سرعت تجزیه می‌شود.
آنچه زنبورها معمولا از خود برجای می‌گذارند، «سنگواره اثر» نامیده می‌شود. سنگواره یا فسیل اثر، آثار برجای‌مانده از مواردی مانند بدن و لانه‌های رهاشده یا فعال است. این کشف اولین سنگواره اثر است که شامل خود زنبور می‌شود.
پیله‌های کشف‌شده با نخ ابریشم‌مانندی پوشانده شده بود که توسط زنبور مادر تولید شده بود. نخ پلیمری ارگانیک و ضدآب بود که باعث حفظ زنبورها درون پیله شده و از کیتین زنبورها دربرابر فعالیت‌های باکتریایی و پوسیدگی محافظت می‌کند. زنبورها در پیله‌هایشان مومیایی شده بودند و شکل بدن و ویژگی‌های متمایز آن‌ها حفظ شده بود.
پژوهشگران به‌منظور مطالعه‌ی زنبورهای مومیایی‌شده بدون تخریب پیله‌های محافظ آن‌ها از میکرو سی‌تی (نوعی سی‌تی اسکن برای ثبت تصاویر دقیق از سوژه‌های کوچک مثل حشرات) استفاده کردند. زنبورهای کشف‌شده درون پیله‌ها به تبار یوسرینی تعلق دارند که گونه‌هایی با شاخک‌های بلند هستند. معمولا تعیین اینکه عامل فسیل‌شدن سلول‌ها چه بوده، دشوار است. حیوانات دیگری وجود دارند که در خاک تونل حفر می‌کنند و ممکن است چیزی شبیه لانه زنبور ایجاد کنند.
- با نابودی حشرات، چه چیزی جای آن‌ها را خواهد گرفت؟21 اسفند 00مطالعه '5
- طول عمر زنبور عسل ممکن است درمقایسه‌با پنجاه سال گذشته نصف شده باشد1 آذر 01مطالعه '4
- اگر زنبور ما را نیش بزند، واقعاً می‌میرد؟3 خرداد 01مطالعه '5
درمورد علت مرگ زنبورها، ابتدا به سیل یا خشکسالی طولانی‌مدت اشاره شد که ممکن است منابع غذایی را محدود کرده باشد. اما گرده ذخیره‌شده درون سلول‌ها حاکی از آن بود که زنبورها مقدار زیادی غذا داشتند و از گرسنگی نمرده بودند. درعوض، فرضیه تغییر اقلیم مطرح شد و پژوهشگران پیشنهاد کردند افت ناگهانی دما در اوایل بهار علت مرگ گسترده زنبورها در سطح خاک بوده است.
لانه کشف‌شده زنبورها می‌تواند یادآور این موضوع باشد که زنبورها ازنظر مقابله با تغییر شرایط اقلیمی چقدر مقاومت دارند. هنوز بیش از ۲۵ گونه زنبور شبه یوسرا وجود دارد که در زیستگاه‌های مختلف پرتغال زندگی می‌کنند. پژوهشگران انتظار دارند کشف آن‌ها اطلاعات بیشتری درمورد نحوه مقاوم‌شدن این موجودات دربرابر تغییرات اقلیمی ارائه دهد. بنابراین، زنبورهای مومیایی‌شده سه‌هزار ساله می‌توانند پیام امیدواری در دنیایی باشند که ازنظر اقلیمی وضعیت آشفته‌ای دارد.
نظرات