اسرار تکامل گربه‌ها سرانجام آشکار شد

گروهی از پژوهشگران به‌کمک فناوری‌های پیشرفته، ژنوم گونه‌های هیبریدی ازقبیل گربه‌های اهلی و شیرها و ببرها را بررسی و دی‌ان‌ای به‌ارث‌رسیده از هر والد را شناسایی کردند. هدف آن‌ها درک بهتر نحوه‌ی تکامل گربه‌ها و پیدا‌کردن اساس ژنتیکی تفاوت‌های بین گونه‌های مختلف گربه بود.

یکی از سؤالاتی که پژوهشگران به‌دنبال پاسخ آن بودند، این بود که چرا گربه‌ها درمقایسه‌با پستانداران دیگر تغییرات ژنتیکی پیچیده‌ی نسبتاً کمی دارند؟ برای مثال، تفاوت زیادی در کروموزوم‌های شیر و گربه اهلی وجود ندارد.

اکنون تجزیه‌وتحلیل جدید نشان می‌دهد که دلیل این امر فراوانی بخش‌های مضاعف‌شده دی‌ان‌ای است. گربه‌ها درمقایسه‌با سایر پستانداران بخش‌های مضاعف‌شده بسیار کمتری دارند که این امر ژنوم آن‌ها را پایدارتر نگه می‌داد و به گونه‌های کمتری منجر می‌شود.

پژوهشگران حین بررسی تغییرات ژنتیکی که گونه‌ها را از هم متمایز می‌کند، دی‌ان‌ای تکراری خاصی به نام DXZ4 را شناسایی کردند که به تکرار ماهواره‌ای معروف است و بر ساختار سه‌بعدی کروموزوم ایکس و گونه‌زایی تأثیر می‌گذارد. قطعه‌ی DXZ4 در گربه‌ها بسیار سریع‌تر از سایر بخش‌های ژنوم در حال تکامل است.

کشف جدید ازطریق توالی‌های ژنومی بسیار دقیق ژن‌های بویایی امکان‌پذیر شد. ازنظر ژن‌های بویایی، تنوع زیادی بین گونه‌ها وجود دارد و احتمالاً دلیل این مسئله آن است که برخی از گونه‌های گربه‌ها هنوز به حس بویایی قوی نیاز دارند؛ درحالی‌که برخی دیگر از حس بویایی قوی بی‌نیاز هستند.

مطالعه‌ی جدید نشان داد گونه‌هایی مانند گربه‌ی ماهی‌گیر ژن‌هایی را حفظ کرده‌اند که به آن‌ها کمک می‌کند بوهای درون آب را بشنوند و درنتیجه، شکار را صید کنند. این در حالی‌ است که گربه‌های اهلی که به شکار نیازی ندارند، بسیاری از این ژن‌ها را از دست داده‌اند.

یافته‌های مطالعه‌ی جدید به پژوهشگرانی که روی بیماری و رفتار و حفاظت از گربه‌ها مطالعه می‌کنند، کمک خواهد کرد تا با درک کامل‌تری از تفاوت‌های ژنتیکی منحصر‌به‌فرد گربه‌ها مطالعات خود را انجام دهند.

یافته‌های پژوهش در مجله‌ی Nature Genetics منتشر شده است.