شامپانزه‌ها از استراتژی‌های جنگی انسانی استفاده می‌کنند
شامپانزه‌های ساکن جنگل‌های غرب آفریقا رفتار عجیبی دارند که تابه‌حال هیچ‌وقت دیده نشده بود. این شامپانزه‌ها برای جاسوسی از گروه‌های رقیب، به‌طور تاکتیکی به مکان‌های مرتفع می‌روند تا دید بهتری داشته باشند و اطلاعات جمع‌آوری کنند. سپس از این «اطلاعات عملیات شناسایی» برای تصمیم‌گیری در مورد مراحل بعدی جنگ استفاده خواهند کرد. این رفتار عجیب دقیقاً شبیه به یک تاکتیک جنگی قدیمی انسانی است؛ اما این رفتار قبلاً هیچ‌وقت در شامپانزه‌ها گزارش نشده بود.
رفتار خارق‌العاده‌ی این شامپانزه‌ها برای اولین بار در پارک ملی تای در ساحل عاج دیده شد و در طی مطالعه‌ای سه ساله توسط محققان دانشگاه کمبریج و مؤسسه‌ی انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک به ثبت رسید.
شامپانزه‌ها در مرزهایشان گشت‌زنی می‌کنند و با پیمایش ارتفاعات، از رقیب اطلاعات جمع می‌کنند
گروه محققان داده‌های جی‌پی‌اس و بیش‌از ۲۱ هزار ساعت ردیابی دو گروه همسایه از شامپانزه‌های غربی را جمع‌آوری کرد؛ محیط در مجموع خانه‌ی ۵۸ میمون بزرگ است. قلمروی این دو هوپس (که ظاهراً اسم جمع شامپانزه‌ها است) با یکدیگر هم‌مرز است و این دو گروه اغلب مجبور می‌شوند که بر سر منابع با هم رقابت کنند. این رقابت‌ها معمولاً به خشونت منتهی می‌شود.
مشاهدات محققان نشان داد که شامپانزه‌ها برای اینکه دائماً قلمروی تعریف‌شده‌ی خود را به بقیه‌ی همسایه‌ها گوشزد کنند، مانند گروه‌های نظامی انسانی به‌طور منظم در مرزهایشان گشت‌زنی انجام می‌دهند.
دکتر سیلون لموین، نویسنده‌ی اصلی مطالعه به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس می‌گوید: «گشت‌ها اغلب در زیرگروه‌هایی انجام می‌شود که نزدیک می‌مانند و سروصدا را محدود می‌کنند. به‌عنوان یک ناظر، متوجه می‌شوید که گشت‌زنی آغاز شده است. آن‌ها همزمان هم حرکت می‌کنند و هم در لحظه می‌ایستند، رفتارشان کمی شبیه شکار است.»
یکی از حرکات متداول این گشت‌زنی‌ها شامل پیمایش تپه‌های مرتفع‌تر در زمان حرکت به سمت مرزی است که معمولاً نزاع در آن‌جا اتفاق می‌افتد. با‌این‌حال، شامپانزه‌ها هنگام بازگشت به قلمروی خود از این تپه‌های مرتفع دور می‌شوند و مسیر ساده‌تر و مسطح‌تری را انتخاب می‌کنند.
سپس، به نظر می‌رسد که اقدامات بعدی شامپانزه‌ها بر اساس اطلاعاتی که از بالای تپه جمع‌آوری کرده بودند تعیین می‌شد. پس از شناسایی رقبا، احتمال پیشروی به داخل خاک دشمن از ۴۰ درصد در فاصله‌ی ۵۰۰ متری دورتر از رقبا، به ۵۰ درصد در فاصله‌ی هزار متری و ۶۰ درصد در فاصله‌ی سه هزار متری دورتر از رقبا افزایش یافت.
- چگونه تصویری نمادین نگاه ما به شامپانزه‌ها را تغییر داد؟8 تیر 02مطالعه '5
- یافته بحث‌برانگیز: اجداد انسان‌ها و میمون‌های بی‌دم از اروپا منشأ گرفته‌اند9 شهریور 02مطالعه '3
محققان استدلال می‌کنند که رفتار جالب مشاهده‌شده، صرفا نشانگر توانایی‌های شناختی نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده‌ی ما نیست؛ بلکه حتی ممکن است خاستگاه جنگاوری انسانی را برجسته کند. لموین خاطرنشان می‌کند که جنگاوری بر پایه‌ی تاکتیک‌ها، محرک تکامل انسان در نظر گرفته می‌شود.
وی افزود: «این رفتار شامپانزه‌ها به توانایی‌های شناختی پیچیده‌ای نیاز دارد و به دفاع از قلمرو یا گسترش قلمروی آن‌ها کمک می‌کند. انتخاب طبیعی هم این رفتار را ترجیح می‌دهد.»
لموین معتقد است که بهره‌برداری از دورنما به منظور نظارت و دفاع از سرزمین، عمیقاً ریشه در تاریخ تکامل ما دارد. در به‌کارگیری شامپانزه‌ها از استراتژی‌های جنگ‌مانند، احتمالاً شاهد ردپایی از جنگ‌های اولیه در مقیاس کوچکی هستیم که ظاهراً در جوامع شکارچی و گردآورنده در دوران ماقبل‌تاریخ وجود داشته است.
یافته‌های مطالعه در نشریه PLOS Biology منتشر شده است.
نظرات