چنگیز خان آن‌قدر مردم را کشت که سیاره زمین خنک شد

افراد کمی همچون چنگیز خان مغول جمعیت جهان را به شدت تغییر داده‌اند. مثلا نوادگان وی آن‌قدر زیاد شدند که تعدادشان به اندازه‌ی قربانیان ارتش وی رسید. با‌این‌حال، در میان همه سلاخی‌ها و کشتارها، این فرمانروای جنگجو ممکن است به‌طور ناخواسته مقادیر زیادی کربن‌دی‌اکسید را از اتمسفر خارج و شاید حتی سیاره را خنک کرده باشد.

به‌گزارش آی‌اف‌ال ساینس، بر اساس مغزه‌های یخی استخراج‌شده از جنوبگان، دانشمندان کاهش ناگهانی کربن اتمسفر را در حدود سه قسمت در میلیون (پی‌پی‌ام) بین سال‌های ۱۲۰۰ تا ۱۴۷۰ میلادی شناسایی کردند که تقریباً با حمله مغول به آسیا و همچنین مرگ سیاه در اروپا در ارتباط است. کاهش دوم ۴٫۶ پی‌پی‌ام نیز بین سال‌های ۱۵۶۰ تا ۱۶۸۰ میلادی مشاهده شده است که با فتح قاره آمریکا و سقوط سلسله مینگ در چین هم‌پوشانی دارد.

هر چهار رویداد جان تعداد زیادی از مردم را گرفتند و این امر پژوهشگران را به این فکر واداشت که آیا کاهش ناگهانی جمعیت جهان ممکن است علت تغییر در سطح کربن دی‌اکسید بوده باشد یا خیر. طبق استدلال آن‌ها، حذف انسان‌ها جنگل‌زدایی را متوقف می‌کرد و به درختان بیشتری اجازه می‌داد تا رشد و کربن را ذخیره کنند.

پژوهشگران با استفاده از ترکیبی از نقشه‌های کشاورزی و آمار جمعیتی منتشرشده تغییر در الگوی استفاده از زمین را در سراسر جهان از سال ۸۰۰ میلادی تا به امروز بازسازی کردند. از میان این چهار رویداد تاریخی، حمله مغول که در سال ۱۲۰۰ توسط چنگیزخان آغاز شد و تا سال ۱۳۸۰ ادامه یافت، بیشترین تأثیر را بر اقلیم زمین داشت.

ارتش مغول حدود ۳۰ درصد از ۱۱۵ میلیون نفری را که حین پیشروی با آن‌ها مواجه شد، سلاخی و به رشد مجدد ۱۴۲ هزار کیلومتر مربع درخت کمک کرد. افزایش ناگهانی پوشش گیاهی موجب حذف ۶۸۴ میلیون تن کربن از اتمسفر و کاهش جهانی ۰٫۱۸۳ پی‌پی‌ام کربن شد. درمقابل، مرگ سیاه کربن اتمسفر را ۰٫۰۲۶ پی‌پی‌ام کاهش داد، درحالی‌که فتح قاره آمریکا و سقوط سلسله مینگ کربن اتمسفر را به‌ترتیب ۰٫۰۱۳ و ۰٫۰۴۸ پی‌پی‌ام کاهش داد.

با وجود کاهش‌های توصیف‌شده، واضح است که هیچ‌یک از رویدادهای تاریخی مذکور نمی‌توانند تغییرات آب‌وهوایی ثبت‌شده در مغزه‌های یخی را توضیح دهند. علت آن است که قرن‌ها طول می‌کشد تا درختان به بلوغ برسند و جمعیت انسانی مدت‌ها پیش از اینکه درختان جدید فرصتی برای تأثیر داشته باشند، احیا می‌شوند و جنگل‌زدایی را از سر می‌گیرند. علاوه‌براین، درحالی‌که هریک از این رویدادها جمعیت منطقه خاصی از جهان را از بین می‌برد، انتشار گازهای گلخانه‌ای نقاط دیگر سیاره احتمالاً بیشتر کربن جذب شده براثر جنگل‌کاری مجدد در این مناطق را جبران می‌کرد.

نویسندگان مطالعه با محاسبه تغییر خالص در تولید کربن جهانی در طول چهار دوره یادشده، متوجه شدند فقط حمله مغول می‌توانست انتشار هم‌زمان کربن از سایر قسمت‌های جهان را جبران کند. آن‌ها نتیجه‌گیری کردند: «بنابراین، این احتمال وجود دارد که حمله مغول موجب توقف موقتی در افزایش کربن‌دی‌اکسید شده باشد.»

بااین‌حال پژوهشگران بدین نتیجه رسیدند که تأثیر چنگیز خان بر اقلیم زمین ناچیزتر از آن بوده است که خود را در مغزه‌های یخی نشان دهد؛ بدین معنا که بخش عمده‌ی افت تاریخی کربن اتمسفر احتمالاً ناشی از عوامل طبیعی مانند فوران‌های آتشفشانی بوده است. اگرچه، باید گفت که همین اندازه نیز ردپای کربن بسیار چشمگیری برای یک انسان محسوب می‌شود.

یافته‌های مطالعه در مجله‌ی The Holocene منتشر شد.