آیا گربه‌های نارنجی واقعا احمق‌تر از سایر گربه‌ها هستند؟

درحالی‌که بسیاری از نظرات کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره رفتار احمقانه‌ی گربه‌های نارنجی‌رنگ جنبه شوخی دارد، دانشمندان واقعا به سراغ بررسی این پرسش رفته‌اند که آیا رنگ پوشش گربه‌ها بر رفتار آن‌ها تاثیر دارد یا خیر.

ژن عامل رنگ نارنجی، روی کروموزوم X قرار دارد و مسئول تولید رنگدانه فیوملانین است که رنگ نارنجی را ایجاد می‌کند. در گربه‌های نارنجی، رنگدانه فیوملانین بیان می‌شود و درعوض رنگدانه یوملانین سیاه یا قهوه‌ای سرکوب می‌شود.

از آن‌جایی که ژن مسئول رنگ نارنجی روی کروموزوم X گربه‌ها وجود دارد، این رنگ صفتی وابسته به جنس است، به این معنا که کروموزوم‌های جنسی گربه‌ها می‌توانند بر رنگ آن‌ها تاثیر بگذارند.

گربه‌های دارای یک کروموزوم X می‌توانند نارنجی یا غیرنارنجی باشند و فقط به یک جهش نیاز دارند تا به رنگ نارنجی دوست‌داشتنی تبدیل شوند. گربه‌های دارای دو کروموزوم X می‌توانند دو نسخه‌ از این ژن را داشته باشند، بنابراین برای اینکه کاملا نارنجی شوند، به دو جهش نیاز دارند. اگر آن‌ها هیچ نسخه‌ای از ژن مذکور را نداشته باشند، رنگی به جز نارنجی خواهند داشت یا اگر یک نسخه از این ژن را داشته باشند، دارای الگوی رنگ لاک‌پشتی می‌شوند و تکه‌هایی از خز آن‌ها نارنجی خواهد بود.

بنابراین، گربه نارنجی ماده چقدر کمیاب است؟ به لطف این ویژگی ژنتیکی، به ازای هر گربه نارنجی ماده، حدود سه نر نارنجی وجود دارد. دانیل وارن کامینگز، از سازمان خیریه محافظت از گربه‌ها در بریتانیا، می‌گوید: «رنگ پوشش می‌تواند به جنبه‌های دیگری مانند جنس (گربه‌های نارنجی نر بیشتر نسبت‌به ماده‌های نارنجی) یا نژاد مرتبط باشد. افسانه رایجی وجود دارد که می‌گوید گربه‌های نر نسبت‌به گربه‌های ماده رفتار دوستانه‌تری دارند. اگر چنین ادعایی حقیقت داشته باشد، ممکن است یکی از دلایل این امر باشد که چرا مردم فکر می‌کنند گربه‌های نارنجی رفتار دوستانه‌تری دارند؛ اما واقعیت این است که هنوز درباره آن مطمئن نیستیم.»

پژوهش‌های مختلف ازجمله مطالعه‌ای که به تازگی ۲۷۶ حالت چهره‌ی منحصربه‌فرد را در گربه‌ها شناسایی کرد و مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۲۱ که هفت ویژگی متمایز شخصیتی را در میان گربه‌ها یافت کرد، همگی نشان می‌دهند که گربه‌ها موجودات کوچک بااحساسی هستند. میم اینترنتی «رفتار گربه نارنجی»، گربه‌های نارنجی را به‌عنوان عناصر آشوبگر دوست‌داشتنی نشان می‌دهد که نسبت به گربه‌های دارای رنگ‌های دیگر، رفتار احمقانه‌تری دارند. اما آیا این امر ارتباطی با رنگ پوشش آن‌ها دارد؟

برخی مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است بین رفتار و رنگ پوشش ارتباطی وجود داشته باشد، اگرچه، شواهد محکمی در‌این‌باره وجود ندارد. نویسندگان مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، توضیح می‌دهند که در برخی از گونه‌های پستانداران، ارتباط بین رنگ پوشش و رفتار مشاهده شده است. اگرچه مطالعات انجام‌شده روی گربه‌های اهلی درزمینه‌ی ارتباط بین رنگ پوشش و ویژگی‌های شخصیتی نتایج ضدو نقیضی حاصل کرده است.

توجه به این موضوع ضروری است که همه موارد فوق به مشاهدات شخصی مردم از گربه‌ها برمی‌گردد. وارن کامینگز توضیح می‌دهد: «بسیاری از مطالعات انجام‌شده درباره رفتار و ظاهر حاصل نظرسنجی‌ها و پرسش‌نامه‌هایی هستند که به صاحب گربه‌ها داده می‌شود و باید بدانیم درک افراد از برچسب‌هایی مانند دوستانه بودن بسیار متفاوت است.»

چرا شخصیت گربه نارنجی متفاوت تلقی می‌شود؟ نویسندگان مطالعه پیشنهاد می‌کنند این امر ممکن است به نحوه نمایش آن در رسانه‌ها برگردد و برخی از گربه‌های نارنجی که شخصیت کارتونی دارند، بر ادراک مردم از گربه‌های واقعی تاثیر می‌گذارند. تصویری که از برخی از معروف‌ترین گربه‌های نارنجی مانند موریس (سخت‌پسند‌ترین گربه جهان) و گارفیلد (تنبل و خیره‌سر) ترسیم می‌شود، مثبت نیست.

آیا نژاد گربه می‌تواند بر رفتار آنها تأثیر بگذارد؟ وارن کامینگز می‌گوید: «نژاد به اندازه‌ای که برخی افراد ممکن است فکر کنند، بر رفتار گربه‌ها تاثیر ندارد، اگرچه، نسبت‌به رنگ تاثیر بیشتری بر رفتار دارد.»

باید این موضوع را نیز به خاطر بسپاریم که اغلب نژادهای گربه‌ها بیشتر به دلایل زیباشناختی و کمتر به خاطر ویژگی‌های رفتاری به‌طور انتخابی پرورش داده شده‌اند. این رویکرد مانند انتخاب نژادهای سگ به‌منظور ارائه خدمات خاص یا خوب بودن در مهارت خاصی نیست.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ روی گربه‌های از نژاد خالص بررسی کرد که آیا ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها با نژاد، الگو، رنگ چشم یا رنگ پوشش آن‌ها ارتباط دارد یا خیر. از صاحبان گربه‌های تک‌نژادی ثبت‌شده خواسته شد پرسش‌نامه‌ای را درمورد رفتار گربه‌های خود پر کنند و ۳۹۴ نظرسنجی در تجزیه‌وتحلیل نهایی درنظر گرفته شد.

نویسندگان مطالعه فرض کردند پلیوتروپی (وقتی یک ژن روی دو یا چند صفت تاثیر می‌گذارد) می‌تواند به‌طور ناخواسته در انتخاب رنگ خاصی نقش داشته باشد. با‌این‌حال، اگرچه ارتباطاتی بین صفات شخصیتی و رنگ پوشش پیدا شد، وقتی عامل نژاد گربه درنظر گرفته شد، تصویر تغییر کرد. آن‌ها نوشتند: «این فرضیه که ارتباط بین ظاهر و رفتار مستقل از نژاد رخ می‌دهد، تا حد زیادی بی‌اساس بود. تقریبا تمام ارتباطات بین رفتار و رنگ پوشش را می‌توان به تفاوت‌های رفتاری مبتنی‌بر نژاد نسبت داد.»

هم طبیعت و هم تربیت از مهم‌ترین عوامل موثر بر نحوه رفتار گربه‌ها است. طبیعت یا ژنتیک بسیار مهم است؛ برای مثال، تصور می‌شود که «جسارت» (یا اعتماد به نفس) صفتی ارثی است.‌ اما باز هم استفاده از کلمات برچسب‌دار چندان مفید نیست؛‌ زیرا گربه‌ای که هنگام آزمایش به محرک جدید یا بدیع نزدیک می‌شود، به‌عنوان جسور قلمداد می‌شود. بااین‌حال، نحوه اجتماعی‌شدن گربه کلید چگونگی رفتار آن‌ها است.