کشف قدیمیترین پوست جهان با عمر خیرهکننده ۲۸۸ میلیون سال
تکهای پوست فسیلشده از خزندهای که حداقل ۴۵ میلیون سال قبل از پیدایش اولین دایناسورها در زمین زندگی میکرد، کشف شده است. اگرچه هیچ اطلاعات دیگری در مورد هویت این حیوان وجود ندارد، تکه پوست به همراه هفت قالب طبیعی پوستی دیگر با سن مشابه، قدم مهمی در راه آشکارسازی تکامل اولیه پوست در حیوانات خواهد بود.
پوست معمولاً به خوبی فسیل نمیشود، بنابراین کشف این قبیل موارد در شرایط خوب، بسیار نادر به حساب میآید. هرچه از نظر زمانی عقبتر برویم، احتمال اینکه فسیل در اثر فرآیندهای زمینشناسی از بین رفته باشد، بیشتر میشود. در نتیجه، یافتن تکه پوست فسیلشده از دوران دیرینهزیستی یا پالئوزوئیک (دوران اول زمینشناسی، ۵۳۹ تا ۲۵۲ میلیون سال پیش) برای محققان شبیه یک رویا است.
بااینحال، دو دیرینشناس تازهکار به نامهای بیل و جولی می در کمال خوششانسی بخشی از پوست یک مارمولک با قدمت حدود ۲۸۸ میلیون سال را در سامانهی غار آهکی «ریچاردز اسپور» در اوکلاهما کشف کردند. تصور میشود که مارمولک در آن زمان به درون غار افتاده و ترکیبی از سطوح پایین اکسیژن، رسوبات خاک رس و نفت تراوشی، پوست حیوان را حفظ کردهاند. پوست کشفشده ۲۱ میلیون سال قدیمیتر از تنها پوست فسیلشدهی دیگری است که تا به حال از دوران دیرینهزیستی کشف شده است.
ایتان مونی، دیرینشناس از دانشگاه تورنتو میگوید: «گاهی یک فرصت استثنایی برای نگاهی اجمالی به اعماق زمان پیش میآید». مونی از این امتیاز برخوردار بود که در مقطع کارشناسی، به مطالعهی این نمونه و سایر بافتهای نرم کشفشده از غارها بپردازد.
ترکیبی از سطوح پایین اکسیژن، رسوبات خاک رس و نفت تراوشی در حفظ پوست نقش داشتند
مونی میگوید حیوانات در اوایل دورهی پرمین (یکی از دورههای زمینشناسی از دوران دیرینهزیستی) درون غارها سقوط میکردند و در رسوبات رسی بسیار ریز دفن میشدند؛ به همین دلیل فرآیند فروپاشی به تأخیر میافتاد. اما نکتهی مهم این است که این سامانهی غار در طول دورهی پرمین، محل تراوش نفت فعال بود و برهمکنشهای بین هیدروکربنهای نفت خام و قیر، احتمالاً باعث شده که تکه پوست به خوبی حفظ شود.
با این وجود، پوست زیادی هم باقی نمانده است؛ تکه پوست فسیلشده از یک ناخن کوچکتر است. این پوست را میتوان معادل پوست پلاتیپوس دانست که ویژگیهای مرتبط با گونههای بسیار متفاوت و مدرن را ترکیب کرده و به خوبی باقیمانده است. سطح سنگریزهمانند آن شبیه پوست تمساح است، اما قسمتهای مفصل مانندی شبیه به مارها و مارمولکهای بیپا نیز در آن دیده میشود.
اگرچه فسیل پوست به خوبی حفظ شده و باقیمانده است، هیچ نشانهای از استخوان یا دندان حیوان وجود ندارد. این فسیل بسیار نادر است، بنابراین شناسایی دقیق گونهی مارمولک امکانپذیر نیست. ممکن است حتی به گونهای تعلق داشته باشد که هرگز به صورت علمی توصیف نشده است.
اگرچه توانایی شناسایی حیوان صاحب پوست میتواند بسیار کارآمد باشد، مونی میگوید این کشف همچنان نشان میدهد که پیشینهی باستانی پوست امروزی خزندگان چقدر قدمت دارد. او میافزاید: «اپیدرم (روپوست) کشفشده یک ویژگی حیاتی برای بقای مهرهداران در خشکی بود. اپیدرم یک مانع مهم بین فرآیندهای داخلی بدن حیوان و محیط خشن بیرونی است.»
- فسیل گیاهی ۱۲۰ میلیون ساله، فسیل بچه لاکپشت از آب درآمد20 آذر 02مطالعه '3
سامانهی غار محل کشف پوست غنیترین منبع فسیلی دیرینهزیستی در زمین است، صدها هزار استخوان در این مکان توسط ترکیبی از عوامل غیرمعمول حفظ شدهاند. آثار بسیاری در سنگهای این سامانهی غاری موجود است که شبیه به سطح پوست باستانی چندین حیوان هستند و هفت مورد از آنها به همراه این تکه پوست فسیلشده کشف شدهاند.
مونی و همکارانش این قالبها را بهعنوان «دگرگونی شگفتانگیزی» توصیف میکنند که نشان میدهد نمونهی حفظشده را نمیتوان نمایندهی کل دوران در نظر گرفت. بااینحال، یافتهها نشان میدهد وجود فلسهای پوستی که اکنون فقط در تعداد کمی از دوزیستان زنده یافت میشود، در آن دوران مرسوم بود.
مطالعه در مجله Current Biology منتشر شده است.