تقابل دیرینه دایناسورها؛ دانشمندان می‌گویند فسیل‌های تی‌رکس جوان به گونه‌ای جدید تعلق دارند
بحث درمورد فسیل تیرانوسوروس رکس جوان به یکی از داغ‌ترین مباحثات دیرین‌شناسی تبدیل شده است. پنج سال پیش جویندگان فسیل بقایای یک دایناسور را از تپه‌های مونتانای شرقی در آمریکا کشف کردند که چند ویژگی کلیدی تی‌رکس را نشان می‌داد: یک جفت پای غول‌پیکر، یک جفت دست بسیار کوچک و دمی بلند. اما این فسیل با تی‌رکس یک تفاوت کوچک داشت. تی‌رکس بالغ به اندازه‌ی یک اتوبوس است، اما این دایناسور اندازه‌ی یک وانت بود.
به‌نقل از نیویورک‌تایمز، فسیل دایناسور کشف‌شده دیرین‌شناسان را با یک پرسش بزرگ مواجه کرده است: آیا این فسیل متعلق به تی‌رکس جوانی است که قبل از رسیدن به بلوغ مرده، یا نشانگر گونه‌ای کاملاً متفاوت اما مرتبط است که با نام «نانوتیرانوس» شناخته می‌شود؟
مناقشه‌ی تی‌رکس جوان یا نانوتیرانوس، مجموعه‌ای از تحقیقات علمی و ده‌ها سال بحث را به دنبال داشته و دیرین‌شناسان را در گروه‌های مختلفی دسته‌بندی کرده است. بدین صورت، فسیل کشف‌شده در مونتانا که با نام «چامپر» شناخته می‌شود نیز با دوگانگی مواجه شده است.
منشأ مباحثات دیرین‌شناسی درمورد تی‌رکس جوان و نانوتیرانوس به سال ۱۹۴۲ باز می‌گردد، زمانی که یک هیئت اعزامی از موزه تاریخ طبیعی کلیولند، جمجمه‌ی دایناسوری ۵۵ سانتی‌متری را در مونتانا کشف کرد. جمجمه در ابتدا متعلق به «گورگوسور» شناسایی شد، اما در دهه‌ی ۱۹۶۰ تحلیلی جدید استدلال کرد که صاحب جمجمه درواقع تی‌رکسی جوان است.
بحث‌ها از همان زمان بالا گرفت، تفاوت میان جمجمه‌ی نمونه و جمجمه‌ی تی‌رکس بالغ برای همه واضح بود. در اواخر دهه ۱۹۸۰، گروهی مطالعاتی به رهبری رابرت تی‌باکر، دیرین‌شناس استدلال کرد که این تفاوت‌ها نشان می‌دهد این نمونه متعلق به گونه‌ای جدید به نام «نانوتیرانوس» است.
دکتر سوزانا میدمنت، دیرین‌شناس می‌گوید: «وقتی حیوانات از جوانی به بزرگسالی می‌رسند، چیزهای بسیاری تغییر می‌کند. مشکل بزرگ در مورد سوابق فسیلی این است که تعداد کمی از هر گونه در دسترس داریم، تشخیص این‌که کدام ویژگی‌ها با رشد یک حیوان تغییر می‌کند، دشوار است.»
اکنون، مطالعه‌ی جدیدی از سوی دانشمندان دانشگاه باث و شیکاگو که مجله Fossil Studies منتشر شده است، استدلال می‌کند که نانوتیرانوس در واقع گونه‌ای کاملاً متمایز از تی‌رکس است، زیرا شواهد فسیلی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که در تی‌رکس دیده نمی‌شود. اگر همه‌ی نانوتیرانوس‌ها در واقع فقط خردسالان در حال تبدیل به تی‌رکس بزرگسال بودند، انتظار می‌رفت که نقطه‌ی اتصالی میان این دو دیده شود.
حلقه‌های رشد در نانوتیرانوس ثابت می‌کند که این گونه تی‌رکس نابالغ نبوده است
علاوه‌بر‌این، محققان مطالعه‌ی جدید استدلال می‌کنند که حلقه‌های رشد در نانوتیرانوس ثابت می‌کند که این گونه تی‌رکس نابالغ نبوده است. بررسی استخوان‌بندی فسیل نشان می‌دهد که سرعت رشد مانند دوران بزرگسالی کند شده است. اگر فسیل متعلق به یک حیوانی نابالغ با رشد سریع بود، انتظار می‌رفت که حلقه‌های رشد به طور منظم با هم فاصله داشته باشند.
محققان با مدل‌سازی داده‌ها، نشان دادند که نانوتیرانوس بالغ در بزرگ‌ترین حالت حدود پنج متر قد و بین ۹۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلوگرم وزن داشت. اندازه‌ی جثه‌ی نانوتیرانوس بالغ فقط ۱۵ درصد جثه‌ی یک تی‌رکس بالغ است که در بزرگسالی حدود هشت هزار کیلوگرم وزن داشت.
نیک لانگریچ، دیرین‌شناس از دانشگاه باث می‌گوید: «نتایج بسیار عجیب بود، زیرا انتظار نداشتم که تا این حد قطعی باشد. اگر این فسیل‌های معروف به تی‌رکس جوان واقعاً متعلق به تی‌رکس‌های نابالغ بودند، باید دیوانه‌وار رشد می‌کردند و در سال صدها کیلوگرم وزن اضافه می‌کردند، اما چنین چیزی را نمی‌بینیم.»
او می‌افزاید: «ما سعی کردیم داده‌ها را به روش‌های مختلف مدل‌سازی کنیم و همچنان نرخ رشد پایینی داشتیم، اما این نقطه، پایانی بر این فرضیه است که این حیوانات (نانوتیرانوس‌ها) همان تی‌رکس‌های نابالغ هستند.»
- گونه تازه‌کشف‌شده تیرانوسور می‌تواند حلقه گم‌شده تکامل تی‌رکس باشد17 آذر 01مطالعه '3
- تی‌رکس احتمالاً ۷۰ درصد بزرگ‌تر از تخمین‌های گذشته بوده است6 آذر 01مطالعه '3
بنابراین، اگر راه‌حل مسئله تمام‌مدت در حلقه های رشد بوده، چرا رسیدن به پاسخ این همه زمان برد؟ همانطور که میدمنت توضیح داد، قضاوت در مورد سن دایناسورها از روی حلقه‌های رشد پیچیدگی‌های زیادی دارد، به این دلیل که قدیمی‌ترین حلقه‌های ایجاد‌شده در بازسازی بعدی از بین می‌رود، یعنی استخوان‌های بالغ سوابق کاملی از روند رشد ندارند.
حتی به نظر می‌رسد برخی از گروه‌های دایناسورها در طول زندگی خود به طور مداوم رشد می‌کردند (این ویژگی در برخی از بزرگ‌ترین گونه‌ها صادق است)، در حالی که برخی از دایناسورها دوره‌های رشد آهسته‌ای داشتند، اما مشخص نیست که این حلقه‌ها به صورت سالانه ثبت می‌شد یا خیر. در نهایت، درک درستی در مورد این‌که دایناسورها چقدر و چگونه تحت‌تأثیر محیط رشد می‌کردند، وجود ندارد و احتمالاً میزان رشد در گروه‌های مختلف دایناسورها، بسته به اندازه، متابولیسم و تاریخچه‌ی زندگی آن‌ها متفاوت بوده است.
میدمنت می‌گوید بررسی بافت استخوان می‌تواند چیزهای زیادی را به ما بگوید، اما اغلب پرسش‌های بسیاری نیز به وجود می‌آورد. در نهایت، بسیاری از دیرین‌شناسان معتقدند که پایان‌دادن به این مناقشه مستلزم شواهد بسیاری است. حل این معما به نمونه‌های بیشتری نیاز دارد و دانشمندان امیدوارند که با مطالعه‌ی چامپر، در نهایت به پاسخ قطعی دست یابند.
نظرات