حتی موش‌ها هم از سلفی گرفتن لذت می‌برند

اگوستن لینیه عکاس حرفه‌ای پاریسی، زمانی که دانشجوی مقطع فوق‌ لیسانس بود، تحقیق و تفکر درمورد عکاسی در دنیای مدرن را آغاز کرد. چرا بسیاری از ما از زندگی‌هایمان عکاسی می‌کنیم و تصاویر را به‌صورت آنلاین با دیگران به اشتراک می‌گذاریم؟ این سؤال برای هیچ‌کس تازه نبود، اما لینیه را به نتایج شگفت‌انگیزی سوق داد و او خیلی زود خودش را در حال ساخت یک اتاقک عکس برای خرموش‌ها دید.

لینیه برای ساخت اتاقک خود از ایده‌ی بوروس فردریک اسکینر الهام گرفت؛ روانشناس رفتارگرای معروفی که یک اتاق آزمایش برای مطالعه‌ی روند یادگیری در خرموش‌ها ابداع کرده بود. جعبه‌ی اسکینر طوری ساخته شده بود که وقتی خرموش‌ها یک اهرم تعیین‌شده را فشار می‌دادند، گلوله‌های غذا پخش می‌کرد.

جعبه‌ی اسکینر به یکی از شناخته‌شده‌ترین الگوواره‌های تجربی در روانشناسی تبدیل شد. دانشمندان بدین صورت دریافتند که موش‌های جویای پاداش یاد می‌گیرند که اهرم‌ها را فشار بدهند و در ازای دریافت غذا، مخدر یا حتی یک ضربه‌ی الکتریکی ملایم مستقیم به مرکز لذت در مغز، بارها و بارها اهرم را فشار می‌دهند.

جوندگان باهوش خیلی زود به فشردن کلید علاقمند شدند، اما پس از مرحله‌ی آموزشی، پاداش‌ها پیش‌بینی‌ناپذیر شد. موش‌ها هر بار کلید را فشار می‌دادند و از خودشان عکس می‌گرفتند، اما هر دفعه شکر دریافت نمی‌کردند. دانشمندان می‌گویند این نوع دریافت پاداش‌ بسیار کارآمد است و حیوانات برای دریافت دوباره‌ی پاداش به ماشین‌ها می‌چسبند.

اگوستن و آرتور نیز برای دریافت پاداش‌های پیش‌بینی‌نشده پافشاری می‌کردند. لینیه می‌گوید این دو حتی گاهی اوقات شکر را نادیده می‌گرفتند و به فشردن کلید پاداش ادامه می‌دادند. شباهت آشکاری میان رفتار ما و این خرموش‌ها وجود دارد، لینیه معتقد است که شرکت‌های دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی نیز از همین مفهوم برای جلب توجه مخاطبان استفاده می‌کنند.

رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان «جعبه‌ای برای انسان امروزی»، پاداش‌های دوره‌ای و پیش‌بینی‌ناپذیری را ارائه می‌دهند و ما را به صفحه‌ی نمایش میخکوب می‌کنند. دانشمندان از مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، نتیجه گرفتند که بسیاری از داوطلبان انسانی «ترجیح می‌دهند به‌جای آنکه با افکارشان تنها بمانند، شوک الکتریکی دریافت کنند.» شاید ما هم ترجیح می‌دهیم هر اهرمی را فشار بدهیم، حتی آن‌هایی که ممکن است باعث شوند حس بدی به ما دست بدهد.

اما گاهی اوقات نشستن و فکر‌ کردن خیلی ناراحت‌کننده می‌شود، مخصوصاً وقتی که می‌توانیم به سلفی‌های خرموش‌ها بخندیم و از آن‌ها لذت ببریم. لینیه می‌گوید: «تصاویر بسیار سرگرم‌کننده و بامزه هستند و می‌توانیم از دیدن این سلفی‌ها در اینستاگرام لذت ببریم.»