بازنویسی تاریخ: رژیم غذایی انسان‌های اولیه در ابتدا گیاه‌خواری بوده است

براساس یافته‌های جالب پژوهشی جدید به رهبری باستان‌شناس دانشگاه وایومینگ، اصطلاح متداول «شکارچی-گردآورنده» برای توصیف انسان‌های اولیه‌ی ساکن در نزدیکی رشته‌کوه آند در آمریکای جنوبی، باید به «گردآورنده-شکارچی» اصلاح شود.

باستان‌شناسان از مدت‌ها پیش تصور می‌کردند که رژیم‌ غذایی انسان‌های اولیه وابسته به گوشت بوده است. بااین‌حال تحلیل رندی هاس، استاد دانشگاه وایومینگ از بقایای ۲۴ انسان اولیه‌ی به‌دست‌آمده از محوطه‌های دفن ویلامایا پاتشا و سورو میکایا پاتشا در پرو نشان می‌دهد که رژیم غذایی اولیه‌ی انسان در کوه‌های آند، از ۸۰ درصد مواد گیاهی و ۲۰ درصد گوشت تشکیل شده بود.

پژوهش اخیر که در مجله‌ی معتبر PLOS ONE منتشر شده، از روش‌های شیمی ایزوتوپی و مدلسازی آماری برای رونمایی از این حقیقت شگفت‌انگیز در جوامع آندی استفاده کرده است. به گفته‌ی هاس:

دانش رایج نشان می‌دهد که اقتصادهای اولیه‌ی بشر بر شکار متمرکز بوده است؛ فرضیه‌ای که به تعدادی از رژیم‌های پرپروتئین امروزی مثل رژیم لاغری پالئو (غارنشینی) انجامیده است. با این‌حال تحلیل ما نشان می‌دهد که رژیم انسان‌های اولیه شامل ۸۰ درصد ماده‌ی گیاهی و ۲۰ درصد گوشت بوده است.

برای انسان‌های اولیه‌ی آند که بین ۹۰۰۰ تا ۶۵۰۰ سال پیش زندگی می‌کرده‌اند، شواهدی از شکار پستاندارهای بزرگ برای تأمین بخشی از غذایشان وجود دارد؛ اما تجزیه‌وتحلیل جدید از ترکیب ایزوتوپی استخوان‌های انسان نشان می‌دهد که غذاهای گیاهی بخش عمده‌ای از رژیم‌های غذایی این افراد را تشکیل می‌داد و گوشت نقش فرعی را داشت.

افزون بر این، بقایای گیاهان سوخته از محوطه‌ها و الگوهای متمایز سایش دندانی در دندان‌های پیشین فوقانی انسان‌ها نشان می‌دهند که گیاهان رشدیافته در زیر زمین، مثل سیب‌زمینی احتمالا از منابع غذایی‌ اصلی آن‌ها به شمار می‌رفتند.

ترکیب روش‌های شیمی ایزوتوپی، گیاه‌باستان‌شناسی و باستان‌جانورشناسی، شفاف‌ترین و دقیق‌ترین چشم‌انداز از رژیم‌های غذایی اولیه‌ی آندی را ارائه می‌دهند. این یافته‌ها درک ما از اولین اقتصادهای خوراک‌جو و مسیر منتهی به اقتصاد کشاورزی در ارتفاعات آند را به‌روزرسانی می‌کنند.

پژوهشگران چند دانشگاه آمریکایی دیگر نیز به هاس پیوستند. دانشجویان کارشناسی فرصت داشتند تا در طول حفاری‌های اولیه‌ی ۲۰۱۸ در محوطه‌ی دفن ویلامایا پاتشا، بررسی‌های خود را انجام دهند. جنیفر چن، دانشجوی دکترای انسان‌شناسی، می‌گوید:

غذا یکی از مؤلفه‌های مهم و ضروری برای بقا به‌ویژه در محیط‌های مرتفعی مثل آند به شمار می‌رود. چارچوب‌های باستانی زیادی برای شکارچی‌، گردآورنده‌ها یا خوراک‌جوها ارائه شده‌اند که بیشتر متمرکز بر رژیم‌های گوشتی و شکار هستند؛ اما در این پژوهش متوجه شدیم شکارچی‌َ گردآورندگان اولیه در آند غالبا غذاهای گیاهی را مصرف می‌کردند.

باستان‌شناس‌ها اکنون به لطف ابزارهایی که برای درک رژیم‌های غذایی انسان اولیه دراختیار دارند، به نتایجی دست یافته‌اند که دور از انتظار است. این مطالعه‌ی موردی برای اولین بار نشان می‌دهد که اقتصادهای اولیه‌ی انسانی حداقل در بخشی از جهان، متمرکز بر گیاهان بوده است.

هاس می‌گوید با توجه به سوگیری‌های باستان‌شناسی که از مدت‌ها پیش باستان‌شناسان را گمراه کرده‌اند، این احتمال وجود دارد که پژوهش‌های ایزوتوپی آینده در دیگر بخش‌های جهان به شکل مشابهی خطای پژوهشگران را نشان دهند.