مصریان باستان بیش از ۴هزار سال پیش به‌دنبال درمان سرطان مغز بودند

رشد نرخ مبتلایان به سرطان و درمان‌های نوآورانه، ممکن است این بیماری را مانند بلایی مدرن جلوه دهند که امروزه، گریبانگیر بسیاری از انسان‌ها شده است. اما کشف جدیدی نشان می‌دهد که انسان‌های باستانی نیز با این بیماری دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند و از زمان مصریان باستان، به دنبال راهی برای درمان آن بودند.

گروهی از دانشمندان به رهبری ادگارد کاماروس، دیرین‌آسیب‌شناس در دانشگاه سانتیاگو د کمپوستلا در اسپانیا، در حال مطالعه روی جمجمه‌ای مصری با قدمت ۴۶۰۰ سال بودند که به علائم سرطان مغز و تلاش برای درمان آن برخوردند. دکتر کاماروس می‌گوید: «سکوت ناخوشایندی در اتاق حاکم بود، ما می‌دانستیم که چه چیزی را کشف کرده‌ایم.»

شکل برش‌ها نشان می‌داد که با استفاده از ابزار فلزی به وجود آمده‌اند. مطالعه‌ی محققان که در مجله‌ی Frontiers in Medicine منتشر شده، نشان می‌دهد که مصریان باستان، سرطان مغز را با استفاده از جراحی مطالعه می‌کردند. اگر بریدگی‌ها در زمان زنده‌بودن فرد ایجاد شده باشند، مصریان باستان ممکن است حتی برای درمان آن نیز اقداماتی انجام داده باشند.

کشف جدید نه تنها بر دانش مصریان باستان از علم پزشکی می‌افزاید، بلکه ممکن است خط زمانی تلاش‌های مستند بشر برای درمان سرطان را نیز تا هزار سال به عقب براند.

سرطان از زمانی که ما وجود داشته‌ایم، انسان‌ها را درگیر کرده و حتی مدت‌ها پیش از حضور ما، روی زمین وجود داشته است. دکتر کاماروس می‌گوید قدمت سرطان به اندازه‌ی قدمت زمان است، حتی دایناسورها نیز از سرطان رنج می‌بردند.

دیرین‌آسیب‌شناسانی مانند دکتر کاماروس، تکامل بیماری‌ها و تلاش برای درک یا درمان آن‌ها را مطالعه می‌کنند. به عنوان مثال، می‌دانیم که انسان‌های پیشاتاریخی نیز به سرطان‌هایی مبتلا بودند که امروزه، دیگر وجود ندارند. کاماروس و همکارانش امیدوار هستند که با کشف ماهیت در‌حال تغییر سرطان در طول هزاره‌ها، به اطلاعاتی دست یابند که در نهایت، به ابداع روش‌های درمان بیماری‌های امروزی کمک کند.

در گذشته، سرطان احتمالاً به خوبی امروز شناخته نشده بود، اما پزشکی مصر باستان در مقایسه با دیگر تمدن‌های دنیای باستان، پیشرفته محسوب می‌شد. سند پزشکی مصری به نام «پاپیروس ادوین اسمیت» که تقریباً ۳۶۰۰ سال پیش نوشته شده است، به موردی اشاره می‌کند که برخی محققان معتقدند نوعی سرطان است. سند پزشکی به شرح «بیماری وخیمی» پرداخته است که «هیچ درمانی برای آن وجود نداشت».

مصریان باستان، جمجمه‌ها را به روش‌های دیگری نیز جراحی می‌کردند. تیم دکتر کاماروس در مطالعه گزارش داده‌اند که به شواهدی از درمان موفقیت‌آمیز آسیب تروماتیک در جمجمه‌ی دیگری دست یافته‌اند که ۲۶۰۰ سال قدمت دارد.

همانطور که درمان سرطان برای مصریان باستان چالش‌برانگیز بود، کاوش محققان امروزی در گذشته‌های دور نیز مملو از شک‌و‌تردید است. محققان می‌گویند تعیین اینکه آیا علائم جراحی جمجمه قبل از مرگ فرد بیمار ایجاد شده‌اند (که نشانگر درمان است) یا بعد از آن، امکان‌پذیر نیست. بسیاری از سرطان‌ها نیز در بافت‌های نرم ایجاد می‌شوند و استخوان‌ها را تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهند. این امر، چالشی برای دانشمندان مدرن است. زیرا استخوان‌ها معمولاً تنها چیزی هستند که در بقایای فسیلی باقی می‌مانند.

گذشته از موانع موجود، دکتر کاماروس می‌گوید کشف جدید، راه جستجوهای آینده‌ی دانشمندان را روشن می‌کند. او قصد دارد که در آینده، شواهد مشابه را در محوطه‌های باستانی کنیا جستجو کند. وی می‌گوید: «من مطمئن هستم که این کشف فقط یک نمونه است.»