توکی پونا: کوچک‌ترین زبان دنیا فقط ۱۲۰ واژه دارد

در سال ۲۰۱۰ پژوهشگران گوگل تخمین زدند درمجموع ۱ میلیون و ۲۲ هزار واژه در زبان انگلیسی وجود دارد و هر سال حدود ۸۵۰۰ کلمه به آن اضافه می‌شود. این تعداد کلمه برای یک زبان بسیار زیاد به‌نظر می‌رسد، اما آیا می‌توان با تعداد کلمات خیلی کمتر مثلا ۱۲۰ کلمه به‌طور موثری ارتباط برقرار کرد؟

ایده برقراری ارتباط به کمک واژه‌های اندک پشت‌صحنه ابداع زبان توکی پونا است. این زبان که توسط سونیا لانگ، زبان‌شناس کانادایی ابداع شده، برگرفته از زبان‌های هلندی، انگلیسی، فنلاندی، ماندارین، کانتونی و سایر زبان‌ها از سراسر جهان و تلاشی برای ایجاد زبانی بسیار ساده است که در عین به حداقل رساندن پیچیدگی‌ها، معنا را به حداکثر برساند.

درحالی‌که فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد شامل ۲۷۳ هزار واژه است و حتی گوریلی به نام کوکو بیش از هزار علامت از زبان اشاره آمریکایی را می‌دانست، کل واژگان توکی پونا به‌عنوان کوچک‌ترین زبان دنیا فقط ۱۲۳ کلمه است. با‌این‌حال، همان‌طور که خالق این زبان اصرار دارد، همین تعداد واژه برای بیان تقریبا هر ایده ای کافی است.

فقط از ۱۴ حرف لاتین برای نوشتن زبان توکی پونا استفاده می‌شود: a e i j k l m n o p s t u w.

برای درک سادگی زبان توکی پونا مثالی می‌زنیم. زبان توکی پونا دارای جعبه رنگ پنج‌تایی است: loje (قرمز)، las (آبی)، jelo (زرد)، pimeja (سیاه) و walo (سفید). گویشگر این زبان مثل نقاش می‌تواند واژه‌های مختلف را برای رسیدن به هر رنگی با هم ترکیب کند: Loje walo برای صورتی و Laso jelo برای سبز.

لانگ در وب‌سایت رسمی توکی پونا توضیح می‌دهد: «توکی پونا زبانی انسانی است که آن را در سال ۲۰۰۱ ابداع کرده‌ام و حاصل تلاش من برای درک معنای زندگی در قالب ۱۲۰ واژه بود. اکنون هزاران نفر وجود دارند که به این زبان صحبت می‌کنند و ۱۳۷ واژه ضروری نیز وجود دارد.»

دنیای عجیب توکی پونا موضوع ویدئویی است که در کانال RobWords یوتیوب منتشر شده است و در آن روزنامه‌نگاری به نام راب واتس به بررسی ریشه‌های عجیب واژه‌ها می‌پردازد.

واتس در طول کاوش‌های خود با چند فرد که به زبان توکی پونا حرف می‌زنند (ازجمله نوازنده‌ای که آهنگ‌هایی را به این زبان می‌سازد) صحبت می‌کند تا این سیستم ارتباطی جذاب را بهتر درک کند. او همچنین به این سوال اساسی اشاره می‌کند:  آیا توکی پونا را می‌توان یک زبان درنظر گرفت؟

افرادی که به زبان توکی پونا صحبت می‌کنند، می‌گویند سادگی زبان می‌تواند شکل عمیق‌تری از ارتباط را فراهم کند.

درحالی‌که برای یادگیری زبان‌های دیگر صدها یا هزاران ساعت مطالعه نیاز است، افرادی که زبان توکی پونا را یاد گرفته‌اند، می‌گویند تسلط پیدا کردن بر این زبان حدود ۳۰ ساعت طول می‌کشد. بسیاری از آن‌ها معتقدند سهولت در یادگیری، این زبان را به زبان کمکی بین‌المللی ایده‌آلی تبدیل می‌کند. توکی پونا درحال‌حاضر این عملکرد را برای صدها فرد علاقه‌مند که ازطریق جوامع آنلاین در کشورهای مختلفی مانند ژاپن، بلژیک، نیوزیلند و آرژانتین به هم متصل شده‌اند، فراهم کرده است.