چرا نباید در ساحل گودال حفر کنیم؟

ساختن قلعه‌های شنی در ساحل یکی از لذت‌های بزرگ تفریح در سواحل است، اما وقتی درحال تهیه مصالح برای ساخت قلعه خود هستید، به خاطر داشته باشید که گودال‌های بزرگ حفر نکنید، چراکه آمارها نشان می‌دهند خطر خفه‌شدن در ماسه‌های ساحل ممکن است از خطر حمله کوسه بیشتر باشد.

خطر خفگی در ماسه به نحوه رفتار  آن در سازه‌ای که شکل می‌دهیم، بستگی دارد. به‌گفته‌ی استیون لدرمن، استاد علوم ساحلی در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا، بیشتر ماسه‌های خشک تا شیب حدود ۳۳ درجه (زاویه شیب طبیعی) پایدار هستند و پس از آن بی‌ثبات می‌شوند.

اگر ماسه خیس باشد، ممکن است زاویه شیب طبیعی بیشتر باشد، اما با خشک شدن آن زاویه کمتر می‌شود و دیواره بزرگ کوارتزی که به تازگی روی هم چیده‌اید، می‌تواند به راحتی فرو بریزد. بنابراین، حفره مطمئنی که هنگام خیس بودن ماسه‌ها ایجاد کرده‌اید، می‌تواند با خشک شدن زیر نور خورشید خطرناک شود و درنهایت روی کسی که درون آن است، فرو بریزد.

برخلاف ریزش بهمن که می‌تواند حفره‌های حاوی هوای نجات‌بخش برای افرادی که درون آن گرفتار شده‌اند، تشکیل دهد، ماسه‌های فروریخته کل فضای موجود را پر می‌کنند به این معنا که فقط چند دقیقه فرصت دارید کسی را که درون آن‌ها گیر کرده است، نجات دهید.

مهم‌ترین اقدام برای نجات فرد تلاش برای ایجاد یک راه هوایی با خارج کردن دهان فردی است که در ماسه به دام افتاده است. اما ایمن‌ترین راه برای نجات دادن فرد، این است که ابزارهای خاصی را پایین بفرستید تا او را نجات دهید. البته این تجهیزات چیزی نیستند که در کیف پیک‌نیک خود داشته باشید، به این معنا که برای فرد عادی که برای تفریح به ساحل رفته است، شانس اینکه بتواند فرد گیرافتاده در ماسه را نجات دهد، می‌تواند اندک باشد.

این امر که ماسه خشک می‌تواند بسیار مرگبار باشد، ممکن است برای کسانی که فیلم‌های دهه ۱۹۸۰ یا ۱۹۹۰ را تماشا می‌کردند، تعجب‌آور باشد؛ زیرا آن‌ها احتمالا بیشتر عمر خود را در این فکر سپری کرده‌اند که ماسه روان مشکلی بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی است که به‌نظر می‌آید. ماسه خیس می‌تواند خطرناک باشد، اما غوطه‌ور شدن کامل انسان در آن بسیار دشوار است.

ماسه روان یا باتلاق شنی محلولی لجن‌آلود است که می‌تواند از هر ماده‌ی دانه‌ای ریز مانند ماسه، سیلت یا رس تشکیل شود. این ماسه وقتی با مقدار مناسب آب مخلوط شود، حالتی مانند جامد به خود می‌گیرد اما مانند مایع نیمه‌چسبناک عمل می‌کند.  

باتلاق شنی می‌تواند به‌عنوان سیال غیرنیوتنی عمل کند، به این معنی که اگر آن را مشت کنید، جامدتر و کمتر چسبنده به نظر می‌رسد اما اگر به آرامی روی آن راه بروید، در آن غرق می‌شوید. براین‌اساس، اگر سعی کنید اندام خود را با حرکات تند و ناگهانی از ماسه روان بیرون بیاورید، واکنشی شبیه مشت شدن نشان می‌دهد، یعنی جامدتر شده و کمتر حالت سیال چسبناک را به خود می‌گیرد. به همین دلیل است که مردم در آن گیر می‌کنند.

خوشبختانه، بعید به‌نظر می‌رسد به‌کلی زیر ماسه فرو بروید، زیرا مقاله‌ای که سال ۲۰۰۵ در مجله‌ی نیچر منتشر شد، نشان داد چگالی انسان‌ها حدود نصف چگالی ماسه روان است. بنابراین، به شرطی که خیلی دست و پا نزنید و به طور تصادفی خود را زیر ماسه‌ها دفن نکنید، احتمال اینکه در آن شناور بمانید، بیشتر است. در این مطالعه آمده است: «کسی که در ماسه روان دریاچه نمک گرفتار می‌شود در خطر کامل مکیده‌شدن کامل قرار ندارد.»

درحالی‌که به‌نوشته‌ی مقاله، خطر بلعیده‌شدن کامل شما توسط ماسه ناچیز است، بهترین کار این است که در صورت گرفتار شدن در چنین موقعیتی، وسایل سنگینی مانند کوله‌پشتی خود را کنار بگذارید، به عقب خم شوید تا وزن شما به طور یکنواخت در ماسه‌ها توزیع شود و راحت‌تر بتوانید از آن خارج شوید.