چرا تارانتولا پشمالو است؟

براساس یافته‌های مطالعه‌ای جدید، دلیل پشمالو بودن تارانتولاها این است که وقتی مورچه‌های ارتشی (army ant) لانه‌ی این جانوران را در جستجوی غذا پاکسازی می‌کنند، آن‌ها را زنده نخورند. مورچه‌های ارتشی به بیش از ۲۰۰ گونه‌ی مورچه از دودمان‌های مختلف گفته می‌شود که دارای گروه‌های آذوقه‌جوی شکارچی هستند.

مطالعه‌ی جدید که در مجله‌ی تاریخ طبیعی منتشر شده است، چندین ایده‌ی جدید در مورد روابط تارانتولا با گونه‌های دیگر ارائه می‌دهد؛ از‌جمله تعامل به‌طرز شگفت‌انگیز منفعلانه اما درعین‌حال گاهی خشونت‌آمیزشان با مورچه‌های شکارچی.

مورچه‌های شکارچی یا  مارابونتا به شکار عنکبوت‌های زنده معروف هستند، اما دیده شد وقتی که این مورچه‌ها در لانه‌ی زیرزمینی تارانتولای آمریکای جنوبی به دنبال غذا می‌روند، تمایل داشتند که تارانتولای بالغ و همچنین فرزندانشان را نادیده بگیرند. در موارد نادری که مورچه‌ها حمله می‌کردند، موهای سفت تارانتولاها محافظت کافی را دربرابر مهاجمان فراهم می‌کرد.

علیرضا زمانی، سرپرست مطالعه و عنکبوت‌شناس در دانشگاه تورکو فنلاند، در بیانیه‌ای گفت: «موهای انبوهی که بدن تارانتولا را می‌پوشاند، گازگرفتن یا نیش‌زدن آن را برای مورچه‌ها دشوار می‌کند. بنابراین، ما معتقدیم که مو داشتن ممکن است به عنوان یک مکانیسم دفاعی تکامل یافته باشد.»

محققان دریافتند که مورچه‌های ارتشی با حذف غذاهای قدیمی از لانه‌ی تارانتولاهای فسوریال (که در لانه‌های زیرزمینی ساکن هستند)، به آن‌ها کمک می‌کنند. با‌این‌حال، عنکبوت‌ها همچنان به محافظت نیاز داشتند تا مورچه‌ها نتوانند گازشان بگیرند. فرضیه‌ی دفاع توسط مو با توجه به مطالعات قبلی تأیید می‌شود که نشان می‌دادند تارانتولای لانه‌دار، کیسه‌های تخم خود را در مو می‌پوشانند تا مورچه‌ها نتوانند به تخم‌ها آسیب بزنند.

علاوه‌بر‌این، تیم تحقیقاتی کشف کرد که تارانتولاهای درختی کمتر پشمالو و بالقوه آسیب‌پذیرتر از جمله گونه‌ی آویکولاریا هیرشی (Avicularia hirschii) در پرو، استراتژی‌های دفاعی متفاوتی در برابر مورچه‌ها ابداع کرده‌اند. به عنوان مثال، در یکی از مشاهدات، محققان دریافتند که آویکولاریا برای فرار از مورچه‌های در حال شکار طعمه، از نوک برگ آویزان می‌شود.

عکاس: Emanuele Biggi

هرچند روابط تارانتولا و مورچه می‌تواند متشنج شود، محققان دریافتند که تارانتولاها از تعامل دوستانه‌تر با دوزیستانی که گاهی‌اوقات در لانه‌های زیرزمینی آن‌ها زندگی می‌کنند لذت می‌برند. این مطالعه بیش از ۶۰ مشارکت بین تارانتولا و دوزیستان در ۱۰ کشور مختلف و همچنین روابط با مارها و دیگر عنکبوت‌ها را توصیف کرد.

زمانی گفت: «ظاهرا قورباغه‌ها و وزغ‌هایی که در خلوتگاه تارانتولاها زندگی می‌کنند، از پناهگاه و محافظت در برابر شکارچیان بهره‌مند می‌شوند. در ازای آن، قورباغه و وزغ‌ها از حشراتی تغذیه می‌کنند که ممکن است برای تارانتولا، تخم‌ها و بچه‌های آن مضر باشد.»