تحلیل ژنتیکی جدید دانشمندان، داستان قربانیان پمپئی را بازنویسی می‌کند
آزمایش‌های ژنتیکی نشان می‌دهد که پیکره‌های گچی انسان‌ها در پمپئی، در حقیقت آن چیزی نیستند که برای مدت‌ها تصور می‌شد. پژوهشی جدید با بازنویسی داستان غافلگیرکننده‌ی قربانیان، نشان می‌دهد که چگونه روایت‌های آرمانی می‌توانند بر شواهد باستان‌شناسی سایه اندازند.
همچنین، یافته‌های تحلیل ژنتیکی از پیچیدگی و تنوع چشمگیر جمعیت پمپئی پرده برمی‌دارد که بسیار گسترده‌تر از تصورات قبلی است. در سال ۷۹ میلادی، فوران آتشفشان وزوو، شهر پمپئی و چندین شهر دیگر در روم باستان را زیر خاکستر مدفون کرد. در این واقعه، بسیاری از ساکنان پمپئی در توده‌ای فشرده از خاکستر غرق شدند. با تجزیه‌ی بدن‌های این افراد، حفره‌هایی شکل گرفت که حالت آن‌ها را در لحظات پایانی زندگی‌شان به‌خوبی حفظ کرده است.
در قرن نوزدهم، باستان‌شناسان راهی یافتند تا با ریختن گچ در این حفره‌ها، قالب‌هایی شبیه به واقعیت بسازند. تاکنون بیش از ۱۰۰ قالب گچی از قربانیان پمپئی ساخته شده که نه تنها شکل بدن‌هایشان، بلکه استخوان‌های باقیمانده‌ی آن‌ها را نیز حفظ کرده است.
به گفته‌ی والریا آمورتی از پارک باستان‌شناسی پمپئی در ناپل ایتالیا، جالب اینجاست که بسیاری از قالب‌های گچی بعدها برای نمایش بهتر داستان غم‌انگیز پمپئی، دستکاری شده و در موقعیت‌های احساسی‌تری قرار گرفته‌اند.
به گزارش نیوساینتیست، آمورتی و همکارانش برای درک بهتر هویت این افراد و بازنویسی داستانشان، ۱۴ قالب گچی را بررسی کردند و موفق به استخراج دی‌ان‌ای از استخوان‌های پنج نفر از آن‌ها شدند.
بزرگسالی که کودک را روی زانوهایش نشانده مذکر است و نسبتی با او ندارد
یافته‌های پژوهش آمورتی و همکارانش، تفاسیر گذشته از قربانیان پمپئی را کاملاً دگرگون کرد. به عنوان نمونه، برای مدت‌ها تصور می‌شد فرد بزرگسالی که دستبندی طلایی بر دست داشته و کودکی را روی زانوهایش نشانده، مادر آن کودک است. اما تحلیل دی‌ان‌ای نشان می‌دهد که این فرد در حقیقت مردی است که از نظر ژنتیکی با کودک هیچ نسبتی ندارد. همچنین، فردی که در نزدیکی این دو قرار داشت و پیش‌تر به‌عنوان «پدر» تفسیر شده بود، هیچ نسبتی با به‌اصطلاح «مادر و کودک» نداشت.
جفت دیگری نیز وجود دارد که تصور می‌شد دو خواهر و یا مادر و دختری باشند که در آغوش یکدیگر جان سپرده‌اند، اما در واقع، حداقل یکی از این دو نفر مرد بوده و به احتمال زیاد هیچ نسبتی با هم نداشتند.
تحلیل ژنتیکی همچنین نشان داد که مردم پمپئی با پیشینه‌هایی از جمعیت‌های امروزی مدیترانه شرقی، شام و یهودیان شمال آفریقا، دارای تباری متنوع و گسترده بودند. آمورتی می‌گوید نتایج تعجب‌آور نیست؛ زیرا امپراتوری روم همواره دنیایی چندفرهنگی بود و دریای مدیترانه و بندرهای آن، مردم را به هم پیوند می‌دادند.
آمورتی توضیح می‌دهد: «اما واقعاً شگفت‌انگیز است که میزان تنوع جمعیت را در شهری استانی و معمولی مانند پمپئی کشف کرده و شواهد علمی آن را از طریق دی‌ان‌ای باستانی، در دست داشته باشیم.» الیسا میتنیک از دانشگاه هاروارد، معتقد است که مطالعه‌ی جدید اهمیت استفاده از علم را پیش از پذیرفتن روایت‌های احساسی در باستان‌شناسی، یادآوری می‌کند.
میتنیک می‌گوید: «در نهایت، یافته‌ها به ما یادآوری می‌کند که تفسیرهای شهودی، دراماتیک و هیجان‌انگیز همیشه درست نیستند و ما را ترغیب می‌کنند تا پیش‌فرض‌های خود را مورد بررسی قرار دهیم و از آن‌ها عبور کنیم.»
یافته‌های پژوهش در مجله Current Biology منتشر شده است.