کشف بچه گربه دندان‌خنجری ۳۵هزار ساله از دل خاک منجمد سیبری
گربه‌ی دندان‌خنجری، یکی از اسرارآمیزترین شکارچیان عصر یخبندان است که تاکنون ناشناخته باقی مانده بود. اما حالا پس از هزاران سال، این موجود اسرارآمیز یکی از رازهایش را فاش کرده است.
برای نخستین بار در دنیا، دانشمندان جسد مومیایی‌شده و یخ‌زده‌ی یک بچه گربه‌ی دندان‌خنجری را در خاک همیشه منجمد شمالگان در سیبری، کشف کرده‌اند. این نمونه‌ی شگفت‌انگیز که قدمتی بیش از ۳۵هزار سال دارد، به‌لطف سرمای دائمی منطقه، با وضعیت خارق‌العاده‌ای حفظ شده است؛ به طوری که خز، سر، تنه و اندام‌های آن تقریباً دست‌نخورده باقی مانده‌اند.
جسد بچه‌گربه‌ی مومیایی که به گونه‌ای از خانواده‌ی دندان‌خنجری‌ها (با نام علمی Homotherium latidens) تعلق دارد، در سال ۲۰۲۰ در نزدیکی رودخانه بادیاریخا در شمال‌شرقی یاقوتستان روسیه، کشف شد.
پژوهشگران آکادمی علوم روسیه، در گزارشی که کشف جدید را معرفی می‌کند، نوشته‌اند: «برای اولین بار در تاریخ دیرین‌شناسی، ظاهر پستانداری منقرض‌شده که هیچ همتایی در جانوران امروزی ندارد، بازسازی و مطالعه شده است.»
به‌لطف سرمای دائمی، خز، سر، تنه و اندام‌های حیوان تقریباً دست‌نخورده باقی مانده‌اند
بچه گربه‌ی کشف‌شده حدود سه هفته پس از تولدش، جان خود را از دست داد و به دلیل سن کم، دندان‌های نیش بلند و معروفی که ویژگی اصلی گونه‌های دندان‌خنجری است، هنوز به خوبی رشد نکرده بودند. ظاهر و ویژگی‌های دقیق گربه‌های دندان‌خنجری برای دهه‌ها مورد بحث دانشمندان بود. اما این کشف، فرصتی ارزشمند را برای درک بهتر این گونه‌ی منقرض‌شده فراهم کرده است.
مطالعه‌ی نمونه کشف‌شده نشان می‌دهد که بچه گربه دندان‌خنجری، تفاوت‌های چشمگیری با توله‌شیرهای امروزی در همان سن دارد. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به پوزه‌ی غیرمعمول، دهان بسیار بزرگ، گوش‌های کوچک، اندام‌های جلویی کشیده، گردن قوی و ضخیم و رنگ تیره‌تر خز او اشاره کرد. این ویژگی‌ها، همگی به عنوان سازگاری‌هایی برای زندگی در اقلیم سرد شناخته می‌شوند.
بچه‌گربه‌ی کشف‌شده از گروه هوموتریوم (Homotherium)، یکی از جنس‌های منقرض‌شده از خانواده‌ی دندان‌خنجری‌ها است که در عصر یخبندان، در مناطقی از اوراسیا، آفریقا و قاره آمریکا زندگی می‌کردند. گونه‌های مختلف این جنس با زیستگاه‌های خاص خود سازگار بودند.
همچنین، بچه گربه به گونه‌ای از خانواده‌ی دندان‌خنجری‌ها تعلق دارد که تا پایان آخرین عصر یخبندان (حدود ۱۰هزار سال پیش) در اوراسیا زندگی می‌کردند. این گونه از دیگر گونه‌های هم‌خانواده‌ی خود در آمریکای شمالی (H. serum) و آفریقا (H. problematicum و H. africanum) متمایز است.
هرچند تاکنون بیشتر بقایای جنس هوموتریوم در آمریکای شمالی کشف شده بود، کشف نمونه‌ی جدید اطلاعاتی بی‌سابقه درباره شاخه اوراسیایی هوموتریوم ارائه می‌دهد.
- کشف بقایای دو گونه جدید گربه دندان خنجری در آفریقای جنوبی1 مرداد 02مطالعه '3
- دانشمندان کرم ۴۶ هزار ساله منجمد در خاک سیبری را به زندگی بازگرداندند8 مرداد 02مطالعه '3
پژوهشگران در این‌باره نوشته‌اند: «کشف مومیایی دندان‌خنجری در یاقوتستان، درک ما را از پراکندگی این جنس گسترش داده و حضور آن‌ها را در پلیستوسن پسین در آسیا، تأیید می‌کند.»
کشف بچه گربه‌ی دندان‌خنجری فقط یکی از مجموعه‌ی گنجینه‌های بی‌نظیری است که در سال‌های اخیر، از دل خاک منجمد سیبری بیرون آمده‌اند. چندین گونه جانوری دیگر، از ماموت‌های عظیم‌الجثه گرفته تا کرگدن‌های پشمالو، گرگ‌ها، شیرهای غارزی و حتی پرندگان، در خاک منجمد شمالگان کشف شده‌اند.
اما از آن‌جایی که انسان‌تبارانی مانند نئاندرتال‌ها و دنیسوواها نیز در همین دوران در اوراسیا زندگی می‌کردند، این سؤال مطرح می‌شود که آیا روزی بقایای مومیایی‌شده‌ای از گونه‌های منقرض‌شده‌ی انسانی نیز از دل خاک منجمد کشف خواهد شد؟
یافته‌های مطالعه در مجله Scientific Reports منتشر شده است.
نظرات