کشف بزرگراه دایناسورها در انگلستان: رونمایی از ردپای غول‌های ۱۶۶ میلیون ساله

زمانی که یکی از کارگران معدن در آکسفوردشر در انگلستان به برآمدگی‌هایی غیرمعمولی در زیر سطح رس معدن برخورد کرد، احتمالاً حتی در رویاهایش نیز تصور نمی‌کرد که روزی در بیداری با ردپاهای دایناسورها روبه‌رو شود. برآمدگی‌های عجیبی که او دیده بود، در حقیقت آثاری از قدم‌های برخی از عظیم‌الجثه‌ترین دایناسورهای دوره‌ی ژوراسیک، از جمله مگالوسور بود. این کشف تازه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های ردپای دایناسورها شناخته می‌شود که تاکنون کشف شده‌اند.

پژوهشگران دانشگاه‌های آکسفورد و بیرمنگام موفق شدند حدود ۲۰۰ ردپای دایناسور را در کف معدن یادشده شناسایی کنند. ردپاهای دایناسورها که به شکل پنج مسیر بزرگ مشاهده می‌شوند، گذرگاهی را تشکیل داده‌اند که «بزرگراه دایناسورها» نام گرفته است. براساس تخمین‌ها، این ردپاها با قدمتی حدود ۱۶۶ میلیون سال، به دو گونه‌ی مختلف از دایناسورها تعلق دارند. در دوران دایناسورها، منطقه‌ی آکسفوردشر کنونی در کنار دریایی گرمسیری قرار داشت و از زمین‌های گلی و تالاب‌های کم‌عمق پوشیده شده بود.

براساس پژوهش‌ها، چهار مسیر از مجموعه‌ی عظیم کشف‌شده به گونه‌ای از دایناسورهای عظیم گیاه‌خوار به نام ساروپود‌ها تعلق دارد. یکی از آن‌ها نیز احتمالاً ستیوسور بوده که طولش به ۱۸ متر می‌رسید. اما مسیر پنجم متعلق به مگالوسور، دایناسور گوشت‌خواری است تا ۹ متر طول داشت. مگالوسور نخستین گونه‌ای بود که در سال ۱۸۲۴ به طور علمی نام‌گذاری شد و حالا این کشف، دقیقاً ۲۰۰ سال پس از نام‌گذاری‌اش رخ داده است.

بلندترین مسیر در مجموعه‌ی بزرگراه دایناسورها بیش از ۱۵۰ متر طول دارد و به همراه مسیرهای دیگر، بزرگ‌ترین مجموعه‌ی ردپاهای دایناسور در بریتانیا را تشکیل می‌دهد. این کشف شگفت‌انگیز در معدن دیورز فارم رخ داده و شگفتی دیگری را به مجموعه‌ی ارزشمند ردپاهای این منطقه که در سال ۱۹۹۷ محل کشف ۴۰ مسیر دیگر نیز بود، افزوده است.

امروزه، پیشرفت فناوری به پژوهشگران امکان داده است تا چنین آثاری را با دقتی بی‌سابقه بررسی کنند. آن‌ها با به‌کارگیری پهپادها و عکاسی هوایی، مدل‌های سه‌بعدی بسیار دقیقی از ردپاهای کشف‌شده ساخته و جزئیات کشف را نیز مستندسازی کرده‌اند. ساخت مدل‌های دیجیتالی به پژوهشگران کمک می‌کند تا به اطلاعات بیشتری از نحوه‌ی حرکت و رفتارهای دایناسورها دست یابند.

به عنوان نمونه، بررسی‌های پژوهشگران نشان می‌دهد هر گام مگالوسور عظیم‌الجثه حدود ۲٫۷ متر طول داشته است. فاصله‌ی بین ردپاها نیز حاکی از آن است که دایناسور با سرعت مشابه انسان‌های امروزی، یعنی حدود ۳ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرده است. ساروپودها نیز با همین سرعت حرکت می‌کردند و جالب‌تر این است که مسیر حرکت آن‌ها در نقطه‌ای با مسیر مگالوسور تلاقی می‌کند. این تقاطع، پرسش‌های جالبی را درباره‌ی احتمال برخورد یا تعامل بین این گونه‌ها مطرح می‌کند.

جزئیات کشف تازه قرار است هشتم ژانویه (۱۹ دی) در مستند جدید شبکه‌ی بی‌بی‌سی با عنوان «حفاری برای بریتانیا» نمایش داده شود. همچنین، ردپاها در موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد نیز به نمایش گذاشته می‌شوند.