انویدیا جیفورس ۲۵۶، اولین پردازنده گرافیکی دنیا، ۲۵ ساله شد
بیستوپنج سال پیش، انویدیا با معرفی GeForce 256، اولین GPU جهان، صنعت بازیهای کامپیوتری را دگرگون کرد. امروزه این شرکت بهعنوان رهبر بیچونوچرای فناوری پردازندههای گرافیکی شناخته میشود و دامنهی سلطهاش را از حوزهی سختافزار به حوزهی نرمافزار و سرور نیز گسترش داده است.
در سال ۱۹۹۹، بازار بازیهای کامپیوتری نیاز به راهکاری اختصاصی برای رفع نیازهای روبهرشد گیمرها داشت. پیشاز اینکه عبارت GPU به اصطلاحی رایج تبدیل شود، محصولاتی مانند Riva TNT یا 3dfx Voodoo3 بازار را در دست داشتند. این نوع محصولات با نامهایی مثل «شتابدهندههای بازی ویدئویی و سهبعدی» شناخته میشدند؛ اما با عرضهی جیفورس ۲۵۶ در پاییز ۱۹۹۹، معادلات کل صنعت برای همیشه تغییر کرد.
طبق بیانیهی خبری انویدیا، جیفورس ۲۵۶ اولین GPU کاملاً اختصاصی و عملیاتی بود که از قابلیت T&L سختافزاری بهره میبرد. این نوآوری به GPU امکان میداد تا حداقل ۱۰ میلیون چندضلعی در ثانیه را پردازش کند و فشار به سیپییو را کاهش دهد. در نتیجه، توسعهدهندگان بازی توانستند بدون فشار آوردن به پردازنده، تعداد بیشتری چندضلعی در بازیهای خود بگنجانند.
پخش از رسانه
جیفورس ۲۵۶ پیشرفت قابلتوجهی در عملکرد بازیهایی که از موتور OpenGL استفاده میکردند، مانند Quake III، ایجاد کرد. موفقیت این کارت گرافیک عمدتاً به عملکرد آن در بازیهای تیراندازی محبوبی مثل Quake III Arena و Unreal Tournament (UT) مربوط میشد. تاثیر آن بلافاصله احساس شد و فروش این محصول در چند ماه اول از یک میلیون واحد گذشت. این موفقیت اولیه، پایهگذار تسلط آیندهی انویدیا بر بازار GPU شد.
در طی ۲۵ سال گذشته، انویدیا چالشهای زیادی را پشت سر گذاشته و موفقیتهای زیادی را جشن گرفته است. برند جیفورس از طریق نسخههای مختلفی مانند جیفورس GT و GTS و GTX و درنهایت سری کنونی RTX تکامل پیدا کرده و میکند.
در سالهای اخیر، انویدیا از یک ارائهدهندهی سختافزار گیمینگ به یک فعال در حوزهی نرمافزار و اخیراً به یک ارائهدهندهی سرور تحول پیدا کرده است. این شرکت اکنون در خط مقدم محاسبات شتابدهیشده با هوش مصنوعی قرار دارد و فناوریهای هوش مصنوعی را هم در راهکارهای کاربرمحور و هم در راهکارهای تجاری ارائه میدهد.
به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد جیفورس ۲۵۶، انویدیا کامپیوترهایی با طراحی کلاسیک و الهام گرفته از سالهای ۱۹۹۹-۲۰۰۰ را بهنمایش گذاشته است. این سیستمها با قطعات مدرن مانند کارت گرافیک انویدیا RTX 4080 SUPER و پردازنده Ryzen 7 7800X3D تجهیز شدهاند و بهعنوان بخشی از مسابقاتی که انویدیا در شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک، فیسبوک، X (توییتر سابق) و اینستاگرام برگزار میکند، ارائه خواهند شد.
تکامل GPU-های انویدیا در مقایسهی جیفورس ۲۵۶ اصلی با پرچمدار کنونی این غول فناوری یعنی RTX 4090 بهوضوح مشخص است:
ویژگی | GeForce 256 (1999) | GeForce RTX 4090 (2022) |
---|---|---|
معماری | Celsius | Ada Lovelace |
فرآیند ساخت | TSMC 220nm | TSMC 4N |
تعداد ترانزیستورها | ۱۷ میلیون | ۷۶٫۳ میلیارد |
هستههای GPU | چهار Pixel Shader | ۱۶٬۳۸۴ کودا (CUDA) |
فرکانس GPU | ۱۲۰ مگاهرتز | ۲۵۲۰ مگاهرتز |
گذرگاه حافظه | ۱۲۸ بیت | ۳۸۴ بیت |
نوع حافظه | SDR/DDR | GDDR6X |
ظرفیت حافظه | ۳۲ مگابایت | ۲۴ گیگابایت |
پهنای باند حافظه | ۴٫۸ گیگابایت بر ثانیه | ۱٬۰۰۱ گیگابایت بر ثانیه |
توان مصرفی | ۵۰ وات | ۴۵۰ وات |
رابط اتصال | AGP 4x | PCIe x16 |
قیمت زمان عرضه | ۱۹۹ دلار | ۱٬۵۹۹ دلار |
تاریخ عرضه | دسامبر ۱۹۹۹ | اکتبر ۲۰۲۲ |
مقایسهی مشخصات جیفورس ۲۵۶ با RTX 4090
نظرات