چرا آیفون و محصولات دیگر اپل در آمریکا مونتاژ نمی‌شود؟
جنگ تجاری میان آمریکا و چین، خصوصا پس از آمدن ترامپ شدت یافته است. دو کشور تلاش‌های زیادی می‌کنند تا هرگونه فشار را برای دشوارتر کردن کسب‌وکار، به شرکت‌های یکدیگر وارد کنند. دراین‌میان، دونالد ترامپ از مدت‌ها پیش گفته بود که شرکت‌هایی همچون اپل، باید محصولات خود را در کشور خود یعنی آمریکا مونتاژ کنند. باوجود تمام درخواست‌ها و فشارهای دولتی، کوپرتینویی‌ها هنوز تصمیمی مبنی بر انتقال خط مونتاژ محصولات خود نگرفته‌اند. دلیل چنین عدم انتقالی، می‌تواند یک پیچ کوچک در دستگاه‌ها اپل باشد.
تیم کوک، مدیرعامل اپل در برنامه‌ای تلویزیونی در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد که شرکتش، کامپیوتر مک بعدی خود را در آمریکا خواهد ساخت. طبق قول کوک، این اولین محصولی بود که به‌طور کامل در آمریکا و توسط کارگران آن کشور تولید می‌شد. محصولی که در دسته‌بندی بالارده‌ی کامپیوترهای اپل قرار می‌گرفت و قرار بود برای اولین‌بار از عبارت «Assembled in USA» در آن استفاده شود.
وقتی اپل برنامه‌ی مونتاژ کامپیوتر ۳ هزار دلاری خود را در آستین تگزاس شروع کرد، چالش‌های تولید خود را بیش‌ازپیش نشان دادند. مشکل اول، کمبود پیچ برای تولید کامپیوتر مک بود. این واقعیت، از طرف ۳ فرد نزدیک به پروژه‌ی اپل ادعا شد که البته، به‌خاطر قوانین و قرادادهای اطلاعات محرمانه، درخواست کردند نامشان فاش نشود.
اپل، در چین با کارخانه‌هایی همکاری می‌کرد که توانایی تولید پیچ‌های اختصاصی در تیراژ بالا را در سریع‌ترین زمان داشتند. درمقابل در تگزاس که ادعا می‌شود ایالتی بزرگ و پیشرفته باشد، مشکل تولید پیچ بر سر راه کوپرتینویی‌ها قرار گرفت.
عبارت Assembled in China در اکثر محصولات اپل دیده می‌شود
کامپیوتر جدیدی که اپل قول ساخت آن را در آمریکا داده بود، در مسیر تولید با چالشی جدی روبه‌رو شد. کارگاهی که قراداد تأمین پیچ‌ها را امضا کرده بود، تنها ۲۰ کارمند داشته و توانایی تولید بیش از ۱۰۰۰ پیچ در روز را نداشت.
طبق ادعای افراد حاضر در پروژه‌ی اپل، مشکل تأمین پیچ، یکی از چالش‌هایی بود که عرضه‌ی محصول جدید را در آن سال‌ها با تأخیر چندماهه روبه‌رو کرد. درنهایت، زمانی‌که کامپیوتر اپل برای تولید انبوه آماده شد، پیچ‌ها از چین خریداری شدند.
چالش فوق در تولید یک کامپیوتر در تگزاس، نمونه‌ای از مشکلات احتمالی را نشان می‌دهد که اپل در صورت انتقال کامل خط تولید خود به آمریکا، تجربه خواهد کرد. سازنده‌ی آیفون اکنون به این نتیجه رسیده است که هیچ کشوری (حتی آمریکا)، توانایی رقابت با مقیاس‌پذیری، مهارت، قیمت عالی و زیرساخت وسیع چین را ندارد.
چین علاوه‌بر برتری در تولید، یکی از بازارهای اصلی اپل نیز محسوب می‌شود. در ماه‌های گذشته، شایعات پیرامون استقلال اپل، به‌اندازه‌ی کافی به بازارهای آن‌ها لطمه زد. شرکت آمریکایی در ابتدای ماه جاری میلادی اعلام کرد که برای اولین‌بار در تاریخ ۱۶ ساله، درآمدی کمتر از پیش‌بینی‌ها خواهد داشت. دلیل اصلی این شکست بزرگ نیز، کاهش فروش در چین عنوان شد. به‌علاوه، ترامپ تهدید به اعمال مالیات بیشتر روی محصولات تولیدشده در چین کرده است که درصورت اجرا، قطعا مشکلات و فشارهای مالی اپل را بیشتر خواهد کرد.
یکی از مدیران ارشد اپل با حفظ محرمانگی اطلاعات شخصی به نیویورک تایمز گفت که آن شرکت، برنامه‌هایی جدی برای ایجاد تنوع در زنجیره‌ی تأمین خود دارد که درنهایت، به کشورهایی همچون هند و ویتنام رسید. به‌علاوه، او اعلام کرد که مدیران اپل، نگران افزایش تنش‌ها بین آمریکا و چین هستند و درباره‌ی وابستگی کامل به چینی‌ها و آینده‌ی غیرقابل پیش‌بینی خود نگرانی دارند.
تیم کوک در جریان یک سخنرانی در چین اعلام کرد که مهارت چینی‌ها در ساخت محصولات اپل، مثال‌زدنی است. مدیرعامل اپل گفت ساخت محصولات اپل، نیازمند ماشین‌های حرفه‌ای است و چینی‌ها، مهارت عالی برای کار کردن با آن‌ها را دارند. او در مقایسه‌ی مهارت و تعداد زیاد متخصصان چینی گفت:
در آمریکا، اگر جلسه‌ای برای گردآوری متخصصان حوزه‌ای ابزار و ماشین‌کاری داشته باشد، به‌سختی یک اتاق جلسه پر می‌شود، اما در چین، می‌توان چند زمین فوتبال را با متخصصان این حوزه‌ها پر کرد.
کارگران کارخانه‌ی ژنگژو اپل
کریستین هوگوت یکی از سخنگوهای اپل است که در جایی گفته بود شرکت آن‌ها یکی از موتورهای رشد اقتصادی آمریکا محسوب می‌شود. او در اثبات ادعای خود، آمار ۶۰ میلیارد دلار هزینه در همکاری با ۹ هزار توزیع‌کننده‌ی آمریکایی و کمک به ایجاد و حفظ ۴۵۰ هزار شغل را بیان کرد. نیویورک تایمز برای تحلیل بیشتر با پیمانکار تگزاسی اپل یعنی Flextronix تماس گرفت که حاضر به اظهارنظر نشد.
ارزان بودن و تعداد بالای نیروی انسانی، مزیت چین نسبت به آمریکا است
اپل، حجم زیادی از کارهای خود را به‌صورت قرارداد با کارخانه‌های متعدد چینی انجام می‌دهد. برخی از آن‌ها فضاهای کاری و تولیدی بسیار عظیم و صدها هزار کارمند و کارگر دارند. آن‌ها محصولات اپل را با دقت مونتاژ، بررسی و بسته‌بندی می‌کنند. قطعات مونتاژی، در کارخانه‌هایی در سرتاسر جهان تولید می‌شوند. درواقع، از نروژ تا فیلیپین و آیداهو، میزبان سازنده‌های قطعات اپل هستند و همگی، محصولات خود را به چین می‌فرستند.
مونتاژ، عموما دشوارترین مرحله‌ی ساخت آیفون محسوب می‌شود. به‌علاوه، کشوری که مراحل مونتاژ در آن صورت می‌گیرد، عموما کشور اصلی سازنده است و تعرفه‌های واردات و صادرات، براساس آن مشخص می‌شوند.
تیم کوک، عموما با این اظهارنظر که آیفون، محصولی ساخت چین است مخالفت می‌کند. او اعلام می‌کند که شرکت Corning در کارخانه‌ای در آلن تگزاس، بسیاری از صفحات نمایش آیفون را تولید می‌کند و شرکتی دیگر در همان منطقه، وظیفه‌ی تولید فناوری لیزری سیستم تشخیص‌چهره‌ی آیفون را بر عهده دارد.
مک پرو، تنها دستگاهی که تقریبا به‌طور کامل در آمریکا تولید می‌شد
واقعیت دیگری که کوک با آن مخالفت می‌کند، اتکا به چینی‌ها به‌خاطر ارزان‌تر بودن نیروی انسانی است. البته، اظهارنظرهای او آن‌چنان قابل دفاع نیستند. حداقل حقوق در منطقه‌ی ژنگژو در چین که بزرگ‌ترین کارخانه‌ی آیفون را دارد، ۲.۱ دلار در ساعت است که مزایا نیز در آن در نظر گرفته می‌شود. اپل ادعا می‌کند که پایین‌ترین حقوق کارگران تولیدکننده‌ی محصولاتش در آن منطقه، ۳.۱۵ دلار در ساعت محاسبه می‌شود. شایان ذکر است حقوق و مزایا برای شغل‌های مشابه در آمریکا، بسیار بیشتر خواهد بود.
یک پیچ کوچک، نمادی از عدم توانایی تولید آیفون در آمریکا می‌شد
اپل درنهایت توانست Mac Pro را در آمریکا تولید کند. با آنکه آن محصول یکی از قوی‌ترین کامپیوترهای کوپرتینویی‌ها شد، اما لقب یکی از گران‌ترین محصولات را نیز از آن خود کرد.
در جریان ساخت کامپیوتر آمریکایی اپل، شرکت‌های چینی قطعات مورد نیاز را به تگزاس ارسال کردند؛ اما در زمان ساخت، برخی قطعات نیاز به بازطراحی داشتند که درنهایت، مهندسان طراح اپل را مجبور به برقراری تماس با کارگاه‌های آمریکایی کرد.
چالش‌های فوق در ارتباط با بازطراحی قطعات مک پرو، اپل را به فردی به‌نام استفن ملو رساند. او مالک و مدیر شرکت Caldwell Manufacturing در لاکهارت بود. پیمانکار اصلی تولیدکننده‌ی محصولات اپل یعنی فلکسترونیکس، درنهایت با شرکت کالدول قرارداد امضا کرد تا ۲۸ هزار پیچ مورد نیز برای ساخت کامپیوترها را تأمین کند.
ملو در سال ۲۰۰۲ شرکت کالدول را خرید. در آن زمان، آن‌ها قادر به انجام تولید انبوه و رفع نیاز شرکت‌هایی همچون اپل بودند. پس از مدتی، درخواست‌های شرکت‌های طرف قرارداد کالدول کاهش یافت و دلیل اصلی آن نیز، جابه‌جایی فرایندهای تولید و مونتاژ به چین بود. به‌همین دلیل، ملو ماشین‌های تولید انبوه را با ماشین‌هایی حرفه‌ای‌تر و دقیق‌تر برای تولید قطعات حساس، جایگزین کرد.
به‌هرحال، مدیر شرکت کالدول از تقاضای بزرگ و جدید اپل و تلاش آن‌ها برای تولید در داخل آمریکا خوشحال بود. او اپل را یکی از پیشگامان تولید در خارج از آمریکا می‌داند و درخواست جدید را شجاعتی برای سرمایه‌گذاری در آمریکا بیان می‌کند. چنین سرمایه‌گذاری در آمریکا قطعا شجاعت می‌خواهد چون تولید قطعات و محصولات مشابه در کشورهای دیگر، برای شرکت‌های آمریکایی ارزان‌تر خواهد بود.
کاهش تولید در آمریکا، منجر به تغییر کاربری کارخانه‌های تولید انبوه شد
درنهایت، ملو توانست قرارداد خود را با اپل اجرا کند. اگرچه آن‌ها نتوانستند پیچ‌هایی دقیقا مشابه نیاز کوپرتینویی‌ها بسازند، اما به‌هرحال ۲۸ هزار قطعه را در ۲۲ مرحله به آن‌ها تحویل دادند. ملو برخی از محموله‌ها را با لکسوس سدان شخصی خودش به پیمانکار اپل تحویل می‌داد.
یکی از مدیران سابق اپل، به شرط محفوظ ماندن هویت با نیویورک تایمز مصاحبه کرد. او می‌گوید فلکسترونیکس نسبت به تیم‌های مشابه طرف قرارداد اپل در چین، بسیار کوچک‌تر است. او دلیل آنکه نیروی انسانی کمی برای پروژه‌ی اپل در نظر گرفته شده بود را متوجه نمی‌شود. البته، این مدیر سابق اپل، بیش از همه گران بودن نیروی انسانی در آمریکا را دلیل کمتر بودن آن‌ها در پروژه‌های اپل می‌داند.
مدیر مذکور می‌گوید در پروژه‌های مشابه در چین، عموما اتاقی پر از کارمند و کارگر وجود دارد که از صحیح و دقیق بودن فرایند تولید و مونتاژ، اطمینان حاصل می‌کنند. در تگزاس، تنها یک کارمند آن کار را انجام می‌داد که البته، خسته هم به نظر می‌رسید. درنتیجه، مواد و قطعات مورد نیاز عموما به‌صورت صحیح و سریع، آماده نمی‌شدند.
مشکل دیگر تولید محصولات اپل در تگزاس، کار نکردن ۲۴ ساعته کارگران و کارمندان بود. کارخانه‌های چینی، در صورت نیاز شیفت‌های خود را افزایش می‌دهند تا تولید ۲۴ ساعته ادامه پیدا کند. به‌علاوه، برخی از کارگران برای تولید حداکثری و رسیدن به نیاز کارخانه، حتی در ساعات استراحت و خواب نیز کار می‌کنند. قطعا چنین روند کاری در تگزاس قابل دستیابی نبود.
سوزان هلپر، استاد اقتصاد در دانشگاه کلیولند درباره‌ی شرایط کاری در چین می‌گوید:
چین و نیروی کاری آن، تنها ارزان نیست. در آن منطقه، به‌خاطر حضور دولت استبدادی، شما می‌توانید ۱۰۰ هزار نفر را مجبور به کار در طول ساعات شب بکنید. این قابلیت، یکی از بخش‌های الزامی و تأثیرگذار در روند معرفی و عرضه‌ی محصول شده است.
هلپر اعتقاد دارد که اپل می‌تواند محصولات بیشتری را در آمریکا تولید کند. آن‌ها تنها باید زمان و پول کافی را برای این مورد هزینه کرده و بیش‌ازپیش، به ربات‌ها و مهندسان متخصص تکیه کنند. البته، چنین تغییر مسیری نیازمند رفع وابستگی آن‌ها به کارگران زیاد و ارزان‌قیمت کشورهای دیگر خواهد بود. درکنار این موارد، دولت و صنعت آمریکا نیز باید روندهای آموزش نیروی انسانی را بهبود ببخشند و همچنین، توسعه‌ی زیرساخت‌های زنجیره‌ی تأمین را نیز در دستور کار خود قرار دهند. او درنهایت به این نکته اشاره می‌کند که شانس کمی برای اجرای همه‌ی این موارد وجود دارد.
اپل، هنوز مک پرو را در کارخانه‌ای در آستین تولید می‌کند. یکی از دلایل آن، هزینه‌‌های پیشین در طراحی و تأمین ماشین‌آلات تولیدی خاص و پیچیده است. مک پرو، محصولی با فروش پایین محسوب می‌شود و از زمان معرفی در سال ۲۰۱۳ نیز به‌روزرسانی خاصی دریافت نکرده است.
آخرین اخبار حاکی از آن است که اپل قصد دارد ۱۵ هزار نیروی جدید نیز در آستین و نزدیکی کارخانه‌ی تولید مک پرو استخدام کند، اما هیچ‌یک از آن‌ها به بخش تولید و مونتاژ اضافه نخواهند شد.