همه چیز درباره هسته‌های Oryon؛ ابزار کوالکام برای رقابت با اپل سیلیکون

در ژانویه ۲۰۲۲ (دی‌ماه ۱۴۰۰) کوالکام شرکتی به‌نام نوویا (Nuvia) را تصاحب کرد که در زمینه‌ی طراحی تراشه‌های سفارشی مبتنی‌بر معماری ARM فعالیت داشت. کوالکام از این طریق می‌خواست به رقابت بیشتری با تراشه‌های سفارشی اپل بپردازد.

پیش‌تر گفته می‌شد که کوالکام می‌خواهد تراشه‌های رقیب Apple Silicon را با نام Nuvia معرفی کند؛ حال به‌نظر می‌رسد تراشه‌ساز آمریکایی برای رهایی از نزاع حقوقی خود با شرکت آرم، قصد دارد تراشه‌های سفارشی خود را تحت‌نام Oryon روانه‌ی بازار کند و دیگر عنوان Nuvia را به‌کار نگیرد.

کریستیانو آمون، مدیرعامل کوالکام، پس از تصاحب نوویا، درمورد تراشه‌های جدید و رقابت آن‌ها با تراشه‌های سفارشی اپل صحبت کرد. کوالکام قبلا از هسته‌های تولیدی خود آرم در ساخت پردازنده‌ها استفاده می‌کرد و اکنون می‌خواهد با بهره‌گرفتن از تجارب مهندسان Nuvia و استفاده از مجموعه‌ی دستورالعمل‌های آرم (ISA)، به‌دنیای طراحی هسته‌های سفارشی وارد شود؛ همان راهی که اپل در دهه‌ی گذشته طی کرد و با تراشه‌های پرقدرت و بهینه‌اش در کانون توجهات قرار گرفت.

Oryon نام هسته‌های CPU در تراشه‌های جدید کوالکام است. وجه تمایز Oryon با هسته‌های Kryo که کوالکام درحال‌حاضر از آن‌ها استفاده می‌کند، این است که هسته‌های جدید سفارشی هستند و براساس دستورالعمل‌های آرم طراحی شده‌اند.

کوالکام تاکنون در تولید تراشه‌های خود بر هسته‌های آرم متکی بود. احتمالاً نام هسته‌های Cortex را شنیده‌اید. این هسته‌ها به‌صورت کامل توسط آرم طراحی شده‌اند و مجوز استفاده از آن‌ها دراختیار شرکت‌های سازنده مانند کوالکام قرار گرفته است. برای مثال اسنپدراگون ۸ نسل ۲ با بهره‌مندی از هسته‌های Cortex-A710 ،Cortex-A715 ،Cortex-X3 و Cortex-A510 روانه بازار شد و یکی از تراشه‌های پرچم‌دار این شرکت محسوب می‌شود. درواقع تمام تولیدکنندگان می‌توانند در تولید تراشه‌های خود از هسته‌های آرم استفاده کنند.

از سوی دیگر، سازندگان می‌توانند بابهره‌گیری از مجوز دستورالعمل‌های آرم تراشه‌های اختصاصی خود را تولید کنند؛ همان روشی که اپل در پیش گرفت و حالا کوالکام می‌خواهد با طراحی تراشه‌های اختصاصی Oryon به‌رقیبی برای خانواده‌ی Apple Silicon بدل شود. این سازنده مجوز دستورالعمل‌های آرم موسوم به Armv9 را دراختیار دارد و احتمالاً در نیمه دوم سال آینده تولید تراشه‌های جدید مبتنی‌بر آرم را شروع خواهد کرد.

توجه داشته باشید که نخستین‌بار نیست که کوالکام برای طراحی هسته‌های پردازشی پردازنده‌هایش دست‌به‌کار می‌شود؛ کوالکام در گذشته سابقه‌ی طراحی پردازنده‌‌ای به نام Snapdragon 800 را در کارنامه دارد؛ پردازنده‌ای که از معماری اختصاصی Krait بر پایه‌ی مجموعه‌ی دستورالعمل‌های آرم قدرت می‌گرفت؛ اما در عصر پردازنده‌های ۶۴ بیتی، نخستین‌بار است که کوالکام پروژه‌ی طراحی هسته‌های CPU را کلید می‌زند.

کوالکام پس از تصاحب نوویا، اعلام کرد که تولید اولین تراشه‌ی مبتنی‌بر معماری آرم را در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ شروع می‌کند و این محصولات یک سال بعد عرضه خواهند شد. از آنجایی‌که کوالکام متعهد است، پس از معرفی تراشه جدیدش، آن را در بازه زمانی ۹۰ روزه ارائه کند، به‌نظر نمی‌رسد به‌این سرعت بتواند تولید تراشه‌های Oryon را به پایان برساند؛ پیش‌بینی می‌شود که اولین SoC شامل هسته‌های Oryon در اجلاس اسنپدراگون سال آینده، یعنی اوایل سال ۲۰۲۴ معرفی شود.

احتمالاً اولین تراشه‌های سفارشی Oryon در کامپیوترهای شخصی ویندوزی به‌کار می‌روند؛ همچنین انتظار می‌رود پس از مدتی، Oryon در پردازنده‌ی گوشی‌های هوشمند نیز استفاده شود. چیپست محاسباتی جدید، احتمالاً در اجلاس Snapdragon Summit 2023 رونمایی خواهد شد؛ بنابراین منطقی به‌نظر می‌رسد که تراشه‌های Snapdragon 8 Gen 4 مبتنی‌بر هسته‌های Oryon در اجلاس سال ۲۰۲۴ عرضه شود. هسته‌های Oryon در گام نخست صرفاً در محصولات گران‌قیمت به‌کار می‌رود؛ اما امکان دارد که در آینده به دسته‌های بیشتری راه پیدا کند.

آنچه که افراد از کامپیوتر شخصی قابل‌حمل انتظار دارند، سرعت، عملکرد، تولید حرارت کمتر و عمر باتری طولانی است؛ اینتل و AMD تا حدودی پارامترهای سرعت و عملکرد را پوشش می‌دهند؛ اما در زمینه‌ی بهره‌وری و شارژدهی، ناامیدکننده ظاهر می‌شوند، در سوی دیگر میدان تراشه‌های فعلی Qualcomm برای ویندوز آرم، شارژدهی و بهره‌وری را پوشش می‌دهند و در زمینه‌ی عملکرد چنگی به دل نمی‌زنند. هیچ‌کدام از شرکت‌ها نمی‌توانند تمام خواسته‌های کاربر ویندوز را برآورده کند. کوالکام می‌خواهد با تراشه‌‌های Oryon، وضعیت را تغییر دهد.

در یک چشم‌انداز کلی، اپل تنها برندی است که در حال حاضر می‌تواند تمام خواسته‌های کاربر از دستگاه‌های قابل‌حمل را پوشش دهد. مجموعه مک‌های اپل مبتنی‌بر پردازنده‌های سفارشی Arm، برای انجام هر نوع کار خلاقانه‌ای مناسب هستند و باتری آن‌ها تمام طول روز دوام می‌آورد. این دقیقاً همان سخت‌افزاری است که از کوالکام انتظار داریم. احتمال می‌رود عرضه تراشه جدید کوالکام با رونمایی از تراشه‌ی جدید سری M اپل هم‌زمان باشد. به هر حال اینطور که به‌نظر می‌رسد رقابت تنگاتنگی میان دو شرکت به‌وجود آید و باید دید کدام‌یک پیروز میدان خواهد بود.