تأخیر صدا هندزفری بلوتوث چیست و چگونه آن را کاهش دهیم؟

پس‌ از خرید هدفون بی سیم جدید با خوشحالی زیاد می‌خواهید از آن استفاده کنید. با اتصال هدفون به گوشی یا کامپیوتر فیلمی پخش می‌کنید تا از تماشایش لذت ببرید؛ اما ناگهان متوجه می‌شوید بین لب‌زدن افراد در ویدئو مدنظر و صدای آن‌ها تأخیر وجود دارد. این ناهماهنگی واقعاً آزاردهنده است و به‌عنوان نرخ‌ تأخیر شناخته می‌شود.

از زمانی‌که فناوی بلوتوث برای اولین‌بار در دستگاه‌های الکترونیکی استفاده شد، همواره مشکل نرخ‌ تأخیر در انتقال صدا وجود داشته است که گاهی اوقات شدیدتر و گاهی نیز تحمل‌کردنی است. این مشکل به‌خصوص در بازی‌های آنلاین می‌تواند از ایجاد تجربه‌ی شنیداری جذاب جلوگیری کند. در این مقاله، دلایل اصلی ایجاد مشکل تأخیر در انتقال صدا به هندزفری بی‌سیم و روش‌های رفع این مسئله را بررسی می‌کنیم.

برای اینکه بفهمید چه چیزی باعث ایجاد تأخیر صدا در هدفون بلوتوث می‌شود، باید درباره‌ی این مشکل بیشتر بدانید. در اصطلاح محاسباتی، به مدت‌زمانی که طول می‌کشد داده‌ها از نقطه‌ای در شبکه تا نقطه‌ی دیگر انتقال یابند، نرخ تأخیر گفته می‌شود. در این نمونه، نرخ تأخیر هدفون به مدت‌زمانی که طول می‌کشد صدا از دستگاه منبع مثل گوشی هوشمند، تبلت، لپ تاپ، تلویزیون، کنسول بازی یا کامپیوتر به هدفون یا اسپیکر بلوتوث منتقل شود، اشاره می‌کند.

با وجود پیشرفت‌های اخیر در فناوری بلوتوث و انتقال بی‌سیم صدا، تأخیر صدا در ایرپاد به حداقل ممکن کاهش یافته است و اکثر مدل‌های این محصول امروزه نرخ‌ تأخیری درحدود ۳۴ میلی‌ثانیه دارند. اگرچه این عدد بسیار کم به‌نظر می‌رسد، خیلی بیشتر از تأخیر هدفون‌های سیمی (بین ۵ تا ۱۰ میلی‌ثانیه) است. ناگفته نماد نرخ تأخیر برخی از ایرپادهای امروزی ۱۵۰ میلی‌ثانیه است.

کدک‌: همان‌طور‌که اشاره کردیم، فایل صوتی قبل‌ از انتقال با روش بی‌سیم به فرمت مناسبی تبدیل می‌شود. کدک صوتی الگوریتمی است که داده‌های صوتی دیجیتالی را فشرده‌ و رمزنگاری و رمزگشایی می‌کند.

چندین کدک وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در حالت ایدئال، کدک هدفون بلوتوث شما باید با کدک دستگاه منبع مطابقت داشته باشد؛ درغیر‌این‌صورت، دستگاه از کدگذاری باند فرعی پایه که مستعد نرخ‌ تأخیر نسبتاً زیاد است، استفاده خواهد کرد.

تداخل: با بسیاری از دستگا‌ه‌های بی‌سیمی که اطراف ما قرار دارند، سیگنال‌های موجود روی فرکانس‌های ناخواسته می‌توانند ارتباط بین دستگاه و هدفون بلوتوث را قطع کنند. بسیاری از دستگاه‌ها ازجمله ماوس بی‌سیم، ساعت هوشمند، دستگاه‌های خانگی هوشمند و سایر لوازم الکترونیکی می‌توانند مانع انتقال جریان داده‌ها از دستگاه به هدفون بی‌سیم شوند.

فاصله بین دستگاه منبع و گیرنده بلوتوث: اتصالات بی‌سیم معایب خاص خود را دارند که یکی از آن‌ها فاصله است. به‌لطف پیشرفت‌های اخیر، اکنون امکان استفاده از دستگاه‌های بلوتوثی تا فاصله‌ی حدود ۲۴۰ متری هم وجود دارد؛ اما دیوارها و موانع دیگر می‌تواند بر انتقال جریان داده‌ها تأثیر بگذارد و درنتیجه نرخ‌ تأخیر را افزایش دهد.

نسخه‌ی بلوتوث: درست مثل کدک، نسخه‌ی بلوتوث نیز نقش مهمی در نرخ‌ تأخیر هدفون بی‌سیم ایفا می‌کند. یکسان‌بودن نسخه‌ی بلوتوث گیرنده و فرستنده اهمیت زیادی دارد؛ وگرنه فقط می‌توانید از ویژگی‌های نسخه‌ی بلوتوث قدیمی‌تر استفاده کنید. به‌عنوان مثال، در شرایطی که گوشی هوشمندتان از بلوتوث ۵٫۲ پشتیبانی می‌کند، از هدفون بلوتوثی با نسخه‌ی ۵ استفاده کنید، فقط از مزیت‌های بلوتوث ۵ می‌توانید بهره ببرید.

در‌ادامه، بهترین راهکارها را برای به‌‌حداقل‌رساندن نرخ‌ تأخیر انتقال صدا در هدفون‌های بی‌سیم به‌ شما آموزش می‌دهیم.

فاصله‌ی زیاد بین دستگاه منبع و دستگاه گیرنده می‌تواند بر عملکرد بلوتوث تأثیر بگذارد. اولین قدم برای کاهش نرخ‌ تأخیر بلوتوث، کاهش فاصله با دستگاه منبع است و هرچه این فاصله کمتر باشد، نرخ‌ تأخیر کمتر خواهد بود.

در بسیاری از مواقع، دلیل افزایش نرخ‌ تأخیر اتصال بلوتوثی معیوب است. این امکان وجود دارد هنگام جفت‌سازی دستگاه‌ گیرنده و فرستنده، اتصال به‌درستی انجام نشده باشد.

بسیاری از دستگاه‌های بلوتوثی پس‌ از اتصال طولانی‌مدت، با تأخیر در ارسال داده‌ها مواجه می‌شوند. در چنین مواقعی، قطع ارتباط بین دو دستگاه و اتصال مجدد آن‌ها می‌تواند نرخ‌ تأخیر را بهبود درخورتوجهی بدهد. اگر قطع و وصل اتصال بلوتوثی کمکی به حل مشکل نکرد، جفت‌سازی (Pair) دستگاه‌ها را لغو و آن‌ها را دوباره با یکدیگر جفت‌ کنید.

همان‌طور‌که در ابتدای مقاله اشاره شد، مطابقت کدک دستگاه منبع و دستگاه بلوتوثی گیرنده اهمیت زیادی دارد. اگر کدک دو دستگاه یکسان نباشد، از نسخه‌ی قدیمی‌تر استفاده خواهد شد که در این شرایط، امکان افزایش تأخیر وجود دارد. سیستم‌عامل‌های امروزی می‌توانند کدک را به‌طور خودکار روی بهینه‌ترین حالت تنظیم کنند؛ اما راهکارهایی وجود دارد که می‌توان از کدک خاص برای اتصال بلوتوثی استفاده کرد.

اپل به شما اجازه نمی‌دهد کدک را به‌طور دستی روی گوشی آیفون انتخاب کنید؛ اما انجام این کار در اندروید امکان‌پذیر است. برای این‌ منظور باید حالت توسعه‌دهنده (Developer Mode) را در تنظیمات روشن و سپس در بخش Bluetooth audio codec، کدک مدنظرتان را انتخاب کنید.

بلوتوث ۵ خیلی جدید نیست؛ اما بسیاری از کاربران همچنان از دستگاه‌های سازگار با نسخه‌های قدیمی‌تر بلوتوث استفاده می‌کنند. یکی از دلایل توصیه‌ی ما به استفاده از دستگاه‌های مجهز به بلوتوث ۵ و نسخه‌های جدیدتری این فناوری، استفاده از شیوه‌ی جدید کاهش نرخ‌ تأخیر است.

بلوتوث ۵ و نسخه‌های جدیدتر این تکنولوژی میزان تأخیر را بین دستگاه فرستنده و گیرنده تشخیص می‌دهد و این تأخیر را هنگام پخش صدا و تصویر به‌طور خودکار همگام‌سازی می‌کند. درنتیجه هنگام چنین اتصالی، به‌نظر می‌رسد تأخیری وجود ندارد. این ویژگی برای اجرای بازی‌های کامپیوتری چندان کاربردی نیست. قبلاً بهترین هدفون های بی سیم در بازار ایران را معرفی کرده‌ایم که همگی از بلوتوث ۵ و جدیدتر پشتیبانی می‌کنند.

اکثر دستگاه‌های الکترونیکی مثل گوشی هوشمند، تبلت، لپ‌‌تاپ و حتی تلویزیون حالتی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی دارند. به‌هر‌حال، استفاده از این قابلیت می‌تواند نرخ‌ تأخیر را در اتصالات بلوتوثی افزایش دهد؛ زیرا کاهش مصرف انرژی و قدرت ارسال و پردازش سیگنال را کم می‌کند.

خاموش‌کردن حالت صرفه‌جویی در مصرف انرژی یکی از دیگر راهکارهای کاربردی برای کاهش نرخ‌ تأخیر اتصالات بلوتوثی است.

فناوری بلوتوث با سرعت زیاد در حال پیشرفت است. ما به‌ جایی رسیده‌ایم که اکثر سازندگان گوشی هوشمند جک ۳٫۵ میلی‌متری هدفون را از محصولاتشان حذف کرده‌اند؛ زیرا امروزه هدفون‌های بی‌سیم بسیار باکیفیتی دردسترس خریداران است. با وجود پیشرفت‌های فراوان همچنان شاهد نرخ‌ تأخیر جزئی در هدفون‌های بلوتوث هستیم و حداقل درحال‌حاضر امکان از‌بین‌بردن کامل آن وجود ندارد.

همان‌طورکه Pocketnow اشاره‌ می‌کند، فرایند تبدیل داده‌های صوتی به سیگنال و ارسال و رمزگشایی آن باعث ایجاد نوعی تأخیر می‌شود. علاوه‌بر‌این، اکثر سازندگان لوازم‌ جانبی صوتی تمایل دارند هدفون‌های بی‌سیم TWS (کاملاً بی‌سیم) عرضه کنند و ارتباط بین دو گوشی سمت چپ و راست این محصولات باعث افزایش نرخ‌ تأخیر می‌شود.

اگرچه تا این‌ لحظه راهکاری برای حذف کامل نرخ‌ تأخیر در اتصالات بلوتوثی وجود ندارد، با روش‌های ارائه‌شده در این مقاله می‌توانید تأخیر را به‌حداقل برسانید.