پانکراس با رهیافت مهندسی زیستی؛ راهی نوین برای درمان دیابت

چندی پیش مقاله‌ای در مورد استخوان‌های زیست مهندسی‌شده منتشر شد و امروز به جدیدترین دستاورد این دانش یعنی پانکراس می‌پردازیم.

حتی هیجان‌انگیزترین دستاوردهای درمانی پزشکی با گذشت زمان منسوخ می‌شوند. اگر درمانی موقتی باشد و بیماری را به‌طور کامل علاج نکند، نمی‌توان گفت که سلامتی را به بیمار هدیه داده است. نتایج تحقیقات پژوهشگران مؤسسه‌ی تحقیقات دیابت دانشگاه میامی که اخیرا منتشر شده‌اند، بسیار هیجان‌انگیز هستند. یک سال پس از پیوند سلول‌های انسولین ساز جزایر پانکراس در امنتومِ یک بیمار مبتلا به نوع غیرمعمولی از دیابت نوع اول، همان‌طور که محققان امیدوار بودند، سلول‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند. این بیمار دیگر نیازی به دریافت انسولین از طریق تزریق یا پمپ انسولین ندارد و در سلامت کامل به سر می‌برد.

پیش از این از کبد به‌عنوان مکان این پیوند استفاده می‌شد؛ ولی اکنون با تغییر محل پیوند به امنتوم که یک غشاء چربی در شکم است، مشکلات روش قبلی رفع شده است. هدف بلندمدت این تحقیقات، یافتن محل مناسبی برای پیوند اندام پانکراس‌مانندی به نام بیوهاب ‌(BioHub) است و با توجه به بازخوردهای فعلی، به نظر می‌رسد که امنتوم محل ایده‌آل برای این اقدام است.

پیش از این پیوند، تمام زندگی این بیمار تحت تأثیر دیابت قرار داشت. سرپرست گروه تحقیقاتی، دیوید بایدال، در این باره در مصاحبه با HealthDay خاطرنشان  کرد:

کیفیت زندگی این بیمار شدیدا به مخاطره افتاده بود. او مجبور بود تمام مدت در کارهای روزمره از والدین خود کمک بگیرد و هیچ‌گاه نمی‌توانست به‌تنهایی به مسافرت برود.

متأسفانه شمار افراد مبتلا به دیابت در بسیاری جوامع روبه افزایش است. به نقل از مرکز کنترل بیماری‌های ایلات متحده، ۹.۳ درصد از جمعیت این کشور مبتلا به دیابت هستند و ۲۸.۷ درصد از این افراد نیاز به تزریق روزانه‌ی انسولین برای ادامه‌ی حیات دارند. همچنین دیابت در صورت عود کردن، عواقب خطرناکی از جمله نابینایی، فشار خون بالا، انهدام اعصاب و حتی مرگ در پی دارد.

واکنش مثبت این زن بیمار به پیوند سلول‌های جزایر پانکراس، می‌تواند امید بزرگی برای میلیون‌ها بیمار مبتلا به دیابت برای بازگشت به زندگی سالم و طبیعی و خلاص شدن از تلاش مداوم برای کنترل بیماری (با تزریق انسولین) باشد. بایدال در انتها اضافه می‌کند:

ما در حال بهینه‌سازی و گسترش این روش درمانی به جمعیت آماری بزرگ‌تری هستیم. همچنین نتایج این آزمایش برای ما امید بزرگی در جهت دستیابی به روش‌های پیوندی جدید بوده است.