روشی جدید برای شناسایی ویروس پنهان اچ آی وی

پیدا کردن راهی برای درمان بیماری ایدز یکی از موضوعات دنیای پزشکی به حساب می‌آید. رسیدن به این راه درمانی در گروی جواب به یک سوال ساده است: چگونه می‌توان فهمید بیمار به طور کامل درمان شده است؟ ویروس اچ‌آی‌وی در لایه‌های مختلف سلول‌های ایمنی بدن پنهان می‌شود و این ویژگی باعث شده که نتوان آن را به‌راحتی تشخیص داد؛ برای تشخیص ویروس باید از آزمایش‌های گران با صرف زمان بالا استفاده کرد.

دانشمندان دانشکده‌ی بهداشت عمومی دانشگاه پیتزبورگ آمریکا با انتشار مقاله‌ای نسل جدیدی از آزمایش‌های تشخیص اچ‌آی‌وی را معرفی کرده‌اند. آزمایش جدید ارزان‌تر، سریع‌تر با قابلیت بالای تشخیص ویروس‌های پنهان است. بنابر نتایج منتشر شده میزان ویروس HIV پنهان شده در افراد درمان شده ۷۰ برابر بیشتر از تخمین‌های قبلی به نظر می‌رسد.

دکتر پالگونی، رئیس بخش بیماری‌های واگیر و میکروبیولوژی دانشگاه پیتزبورگ بیان می‌کند:

تمام تلاش‌ها برای درمان بیماری ایدز روی از بین بردن ویروس‌های پنهان شده متمرکز شده‌اند. اگرچه ما به روش‌های مفیدی برای درمان رسیده‌ایم اما همچنان ویروس اچ‌آی‌وی سرسختی زیادی در مقابل درمان از خود نشان می‌دهد. موفقیت تلاش‌های صورت گرفته نیز در گرو توسعه‌ی یک روش موثر برای شناسایی ویروس‌های پنهان است تا از درمان بیمار اطمینان حاصل کنیم.

ویروس HIV با حمله به سلول‌های CD4+ T منجر به آلوده شدن این سلول‌های می‌شود. سلول‌های T نوعی گلبول سفید هستند که نقش مهمی را در کنترل عفونت‌ها بازی می‌کنند. درمان‌های ضد رتروویروسی (Antiretroviral therapies) برای درمان بیماری ایدز سطح ویروس اچ‌آ‌ی‌وی در خون فرد را کنترل می‌کنند طوری که می‌توان یک ویروس در هر هزار سلول CD4+ T مشاهده کرد.

بر اساس آمار، ویروس‌های HIV که با دی‌ان‌ای سلول‌های تی ترکیب می‌شوند در اکثریت مواقع ناموفق هستند؛ به این معنا که در ایجاد عفونت شکست می‌خورند. نکته‌ی مهم با شروع درمان‌های رتروویروسی تشخیص ویروس‌های ترکیب شده با دی‌ان‌ای و نحوه‌ی تاثیرگذاری ‌‌آن‌ها است، بنابراین باید فهمید که این ویروس‌ها قابلیت تکثیر خود یا بازگشت به نقطه‌ی بحرانی و عود مجدد را دارا هستند یا خیر.

یک آزمایش اثربخش باید قابلیت تکثیر ویروس را گزارش کند. تا به امروز آزمایش Q-VOA یا Quantitative Viral Outgrowth Assay به عنوان بهترین آزمایش موجود برای این کار شناخته می‌شود. اما این آزمایش مشکلات بسیاری هم با خود به همراه دارد: هزینه‌ی بالا، احتیاج به نمونه‌ی خونی در حجم بالا، نیاز به نیروی کار زیاد، وقت‌گیر بودن و در نهایت این آزمایش تخمینی حداقلی از اندازه‌ی مخزن ویروس پنهان شده‌ی HIV ارائه می‌دهد.

روش جدید توسعه داده شده TZA نام گرفته است. این روش با شناسایی ژن‌هایی که در زمان تکثیر ویروس فعال می‌شوند کار می‌کند، بنابراین شناسایی ویروس آسان‌تر خواهد شد. روش TZA سریع‌تر، ارزان‌تر،  نیازمند نیروی کاری کم‌تر و همچنین نمونه‌ی خونی کم‌تری است. دکتر پالگونی اضافه می‌کند:

با استفاده از این آزمایش نشان دادیم که بیمار‌هایی که در فرآیند درمان رتروویروسی شرکت کرده‌ بودند و نشانه‌های بیماری را نشان نمی‌دادند تا ۷۰ برابر بیشتر از تخمین‌های قبلی حامل مخزن‌های ویروسی پنهان شده هستند. تخمین‌های قبلی بر اساس آزمایش Q-VOA به دست آمده‌اند. به دلیل روش متفاوت TZA در تشخیص ویروس‌های تکثیرشونده می‌توان به پیدا کردن راه‌های درمانی موثرتر امید داشت.

روش TZA مزیت‌های زیادی نسبت به روش‌های قبلی دارد که می‌تواند در تشخیص ویروس به خصوص در بین بیماران کودک کمک زیادی کند. همچنین می‌توان به شناسایی ویروس HIV در گره‌های لنفاوی و بافت‌های بدن که ویروس مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد، اقدام کرد.