امیدواری دانشمندان برای درمان سفیدی و ریزش مو

بعضی از افراد با گذشت زمان و حتی قبل از پا گذاشتن به کهن‌سالی با یک واقعیت ناخوشایند روبه‌رو می‌شوند: سفید شدن و ریزش موها. این مشکل در میان جوامع مختلف بسیار رایج است و افراد برای پنهان کردن این موضوع به راه حل‌های کوتاه‌مدت همچون رنگ کردن مو یا استفاده از کلاه‌گیس دست می‌زنند. اما هم‌زمان دانشمندان مشغول تحقیقات ریشه‌ای در مورد عوامل بیولوژیکی مؤثر بر سفیدی و ریزش مو هستند.

اکنون محققان توانسته‌اند در موش‌های آزمایشگاهی سلول‌هایی را کشف کنند که عامل رشد مو و به وجود آمدن رنگ‌دانه‌ها هستند. این دستاورد گامی بلند به‌سوی توسعه‌ی روشی برای درمان سفیدی مو و طاسی محسوب می‌شود.

نحوه‌ی کشف «سلول‌های اولیه‌ی مو» در نوع خود جالب است. دانشمندان در حین انجام تحقیقات در مورد یک اختلال ژنتیکی نادر که منجر به رشد تومور در سلول‌های عصبی می‌شود، تصادفا این سلول‌ها را کشف کردند. لو‌ لی، محقق ارشد این تحقیق از مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس در این مورد می‌گوید:

هدف اولیه‌ی تحقیق ما، در واقع مطالعه‌ی نحوه‌ی تشکیل نوعی خاصی از تومورها بود؛ اما در حین تحقیقات توانستیم به فرآیند سفید شدن مو پی ببریم و در نتیجه هویت سلول‌هایی را کشف کنیم که باعث رشد مو می‌شوند. ما امیدواریم این کشف در آینده به تولید داروهای ترکیبی موضعی یا تزریق ژن‌های لازم به غدد مو منجر شود و نهایتا دل‌نگرانی بسیاری از افراد را برطرف کند.

محققان پیش از این می‌دانستند سلول‌های بنیادی پوست که در برآمدگی‌های زیر فولیکول‌های مو یافت می‌شوند، در فرآیند رشد مو دخالت دارند؛ اما دقیقا نمی‌دانستند چه چیزی باعث می‌شود این سلول‌های بنیادی تبدیل به سلول‌های مو شوند. از این‌رو تا پیش از این امکان توسعه‌ی روشی درمانی برای هدف قرار دادن سلول‌ها و تحریک رشد مو وجود نداشت.

اما محققان حین انجام تحقیقات روی نحوه‌ی رشد تومورهای عصبی توانستند پروتئین عامل تبدیل سلول‌های بنیادی به سلول‌های مو را شناسایی کنند. این پروتئین با نام KROX20 بیشتر در ارتباط با رشد عصب است. اما محققان دریافتند که این پروتئین در فولیکول‌های مو وجود دارد و باعث شروع فرآیند تبدیل سلول‌های پوستی به پایه‌ی مو و رشد آن می‌شود.

 در ادامه این پروتئین باعث تولید پروتئین دیگری با نام فاکتور سلول بنیادی (SCF) در این سلول‌ها می‌شود. با حضور هر دوی این پروتئین‌ها در سلول، فرآیندی شروع می‌شود که طی آن این پروتئین‌ها به سمت بالا و به‌سوی پیاز مو حرکت می‌کنند و در آنجا با رنگ‌دانه‌های تولیدشده در سلول‌های ملانوسیت ترکیب و در نهایت تبدیل به موهای سالم رنگی می‌شوند.

اما اگر یکی از این عوامل نقش‌آفرین در فرآیند رشد مو وجود نداشته باشند، نتیجه‌ی آن عدم رشد مو یا سفید شدن آن خواهد بود. وقتی محققان، سلول‌های تولیدکننده‌ی پروتئین KROX20 را از بین بردند، موش‌های تحت آزمایش هیچ گونه رشد مویی تجربه نکردند و به‌طور کامل بی‌مو شدند و زمانی که محققان فاکتور سلول بنیادی را از فرآیند رشد مو حذف کردند، موهای موش‌ها سفید شدند.

اما ذکر این نکته ضروری است که این تحقیق تاکنون تنها روی موش‌ها انجام گرفته است. با این‌که شباهت‌های بیولوژیکی بین انسان و موش بسیار زیاد است؛ اما قبل از هر چیزی باید این تحقیقات روی انسان‌ها نیز انجام شود.

دکتر لی و تیم او اکنون در حال کار روی پروژه‌ای مرتبط با پروتئین‌های KROX20 و SCF در افراد با موهای سفید و نازک هستند. آن‌ها تلاش دارند رابطه‌ی احتمالی بین نازکی و سفیدی مو با طاسی در مردان را کشف کنند.

اما امیدواری جامعه‌ی پزشکی فراتر از کشف راه‌حلی برای سفیدی و ریزش مو است. شاید انجام تحقیقات در این زمینه باعث افزایش دانش ما از علت وقوع تغییرات در مو هنگام پا نهادن به پیری و حتی افرایش آگاهی ما از کل روند پیری شود. اما نتیجه‌ی فوری و اولیه‌ی چنین تحقیقاتی می‌تواند پیدا کردن درمانی برای ریزش و سفیدی مو باشد تا افرادی که با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند، به رسیدن روزهایی که جوان‌تر و زیباتر به نظر برسند امیدوار باشند.