مواد اصلی تشکیل‌دهنده خمیر دندان چه اثراتی دارند

در فرآیند ساخت خمیر دندان مواد مختلفی به کار برده می‌شوند؛ از جمله مواد شیرین‌کننده‌ای چون ساخارین و مواد جاذب رطوبت نظیر گلیسرول برای جلوگیری از خشکیدگی. در کنار این مواد، مواد مهم‌تر و اساسی‌تری نیز مثل فلوراید برای تقویت مینای دندان‌ها و ساینده‌هایی چون کلسیم کربنات یا سیلیس میکرونیزه برای پاک کردن دندان از باقی‌مانده‌ی مواد غذایی هستند. جی فریدمن، جراح و دندان‌پزشک، می‌گوید:

خمیر دندان‌‌ها جدای از نوع مواد به‌کاررفته در فرآیند ساخت، سود فراوانی به مصرف‌کنندگان خود می‌رسانند. بنابراین انتخاب خمیر دندان بستگی به سلیقه‌ی فرد در انتخاب طعم، قیمت یا سازگاری با دهان دارد. از طرفی دیگر افرادی که دندان‌هایی حساس دارند باید انتخاب‌هایی خاص‌تر داشته باشند. در نتیجه محصولی برتر در این زمینه وجود ندارد.

در ادامه ۴ ماده‌ی موجود در خمیر دندان‌ها معرفی می‌شوند تا با میزان اهمیت و کارایی آن‌ها آشنا شوید.

خمیر دندان‌ها حاوی پاک‌کننده‌هایی نظیر سولفات لاریل سدیم و کوکامیدو پروپیل بتائین هستند. علاوه بر وظیفه‌ی پاک‌کنندگی، با شروع مسواک زدن این مواد باعث ایجاد کف در دهان شما می‌شوند. بعضی افراد به چنین موادی حساسیت دارند و همین منجر به بروز‌ آفت‌های دهانی یا رنگ‌پریدگی لثه‌ می‌شود. اگر به چنین موادی حساسیت دارید، حتما از خمیر دندان‌ بدون کف استفاده کنید.

طیف گوناگونی از مواد شامل هیدروژن پروکسید جهت سفید کردن دندان‌ها تا پلی‌فسفات‌ها نظیر پیروفسفات برای زدودن دندان از باقیمانده‌ی مواد غذایی در خمیر دندان یافت می‌شوند. پژوهشگران معتقدند سفید‌کننده‌های موجود در خمیر دندان برای انجام کار خود نیاز به زمان بیشتری دارند، ولی بیشتر مصرف‌کنندگان زمان زیادی برای مسواک‌ زدن اختصاص نمی‌دهند؛ بنابراین نباید زیاد انتظار سفید شدن دندان‌ها را داشت. همچنین پلی‌فسفات‌ها موجب بروز آفت‌ها یا آسیب‌های دهانی در بعضی افراد می‌شوند.

بی‌حس‌کننده‌ها برای کاهش حساسیت‌های مختلف و فروکش‌ کردن دردهای دندانی به کار برده می‌شوند. برای مثال استفاده از  پتاسیم نیترات کاهش حساسیت عصب‌های دندانی را به دنبال دارد. علاه بر این فلوئورید قلع (II) در بعضی از خمیر دندان‌ها جهت جلوگیری از تحریک عصب‌های دندانی کاربرد دارد. 

استفاده از بی‌حس‌کننده‌ها به کاهش حساسیت‌های دندانی کمک کند. با این حال، نوع و دلایل به وجود آمدن حساسیت در هر فرد متفاوت است و در قدم اول باید آن‌ را شناسایی کرد. به‌عنوان مثال جرم بالای دندان‌ها، افراط در مسواک زدن یا شیوه‌ی نادرست نخ دندان کشیدن از عوامل مؤثر در داشتن دندان‌های حساس هستند. اگر بعد از پیدا کردن علل ایجاد حساسیت، مشکل به قوت خود باقی بماند دندان‌پزشک شما احتمالا راه‌های دیگری پیش روی شما قرار خواهد داد.

زایلیتول موجود در خمیر دندان‌ها موجب افزایش فعالیت‌ غدد بزاقی دهان می‌شود و بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، امکان پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد. از طرفی دیگر زایلیتول به‌عنوان شیرین‌کننده هم استفاده می‌شود.

در پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، نشان داده شده است که خمیر دندان‌هایی که زایلیتول و فلوراید را هم‌زمان در خود دارند، در مقایسه با خمیر دندان‌هایی که فقط فلوراید دارند، در مقاوم کردن دندان‌ها نسبت به پوسیدگی‌ موفق‌تر ظاهر می‌شوند. با این حال مطالعه‌های منتشرشده محدود هستند و نمی‌توان اظهار نظری قطعی در این مورد داشت؛ اما چیزی که می‌توانیم با قطعیت از آن صحبت کنیم، این است که تعدد دفعات مسواک زدن‌ در طول روز، کمکی به رساندن زایلیتول بیشتر به دندان‌های شما نمی‌کند. از سویی بلعیدن مقدار زیادی خمیر دندان‌ زایلیتول‌دار منجر به نفخ و اسهال خواهد شد.