چرا گاهی اوقات احساس خارش شدید در بدنمان پیدا می‌کنیم؟

خارش می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد؛ خزیدن حشرات روی پوست، افتادن تار مو روی پوست، گزیدن پشه و بسیاری موارد دیگر. اما دانشمندان هنوز در مورد چگونگی و دلیل خارش‌، اطلاعات کمی دارند.

برای برخی افراد، حتی لمس‌های جزئی، مانند تماس لباس با پوست می‌تواند باعث خارش شود. این موضوع به‌ویژه در افراد مسن و افرادی که پوست خشکی دارند، شایع‌تر است. اکنون، پژوهشگران اعلام کرده‌اند که در آزمایش‌های خود علت این واکنش‌ها را کشف کرده‌اند. این پژوهشگران نتایج یافته‌های خود را به‌تازگی در ژورنال Science منتشر کرده‌اند.

هنگ ژانگ هو می‌گوید:

با درک نحوه‌ی مهار این خارش‌ها در بدن، می‌توانیم مولکول‌ها را برای کنترل خارش مکانیکی هدف قرار دهیم.

به‌گفته‌ی هو، در حال حاضر هیچ دارویی برای کاهش این نوع خارش‌ وجود ندارد. هو و همکارانش برای بررسی اینکه چرا این نوع لمس‌ موجب خارش می‌شود، از دستگاهی برای تحریک موش‌ها استفاده کردند. آن‌ها دریافتند که موش‌های مسن‌تر بسیار بیشتر از موش‌های جوان‌تر خود را می‌خارانند. اما هنگامی که پژوهشگران، علل دیگر خارش (مانند، هیستامین، ماده شیمیایی که در واکنش‌های ایمنی بدن ترشح و باعث علائم آلرژی می‌شود) را بررسی کردند؛ هیچ گونه تفاوت مرتبط به سنی در واکنش موش‌ها به محرک‌های بیرونی تشخیص ندادند. اما چه چیزی در موش‌های پیر وجود دارد که در موش‌های جوان نیست؟

گیرنده‌های لمسی پوست ما، به‌وسیله‌ی بسته‌های عصبی، اطلاعاتی مانند دما و بافت را به‌ دست می‌آورند تا به فرد امکان برداشتن دست از روی اجاق گاز داغ یا عکس‌العمل نشان دادن به نیش پشه را بدهند. هو می‌گوید این حرکات انعکاسی قبل از درک درد یا خارش به‌ وجود می‌آیند. حساسیت بالای پوست، قابلیتی است که از ما در مقابل خطراتی مانند حشرات سمی یا سطوح داغ محافظت می‌کند. با این حال، طناب‌های نخاعی دارای سلول‌هایی به نام اینترنورون‌ها یا نورون‌های حسی هستند که اطلاعات لمسی بدون نیاز به واکنش را خنثی می‌کنند؛ مانند تماس پیراهن با پوست. این سلول‌ها باعث می‌شوند فرد با هر تماسی احساس خارش نکند. اما مشخص نیست چه چیزی باعث این نوع خارش و چه چیزی موجب توقف آن می‌شود؟ هو و همکارانش فکر می‌کنند گیرنده‌های لمسی خاصی در لایه‌ی بیرونی پوست به نام سلول‌های مرکل، نقش مهمی در این مورد داشته باشند.

او اظهار می‌گوید:

در ابتدا تصور می‌کردیم که سلول‌های مرکل موجب خارش می‌شوند؛ اما بعد دریافتیم که این سلول‌ها، در واقع می‌توانند خارش را مهار کنند.

خارش مکانیکی، بسیار تحریک‌کننده است و می‌تواند بیمارانی که دچار خارش مزمن هستند در پوشیدن برخی انواع پوشاک دچار مشکل کند

پژوهشگران با آزمایش‌های بیش‌تر با موش‌های مهندسی‌ ژنتیکی‌شده، متوجه شدند که فعال کردن سلول‌های مرکل موجب خارش کم‌تر می‌شود و در صورت غیر فعال کردن، خارش در موش‌ها بیشتر می‌شود.

هو و همکارانش، نتیجه گرفتند که سلول‌های مرکل به احتمال زیاد اطلاعاتی مبنی بر بی‌خطر بودن لمس‌ها به اینترنورون‌های نخاعی ارسال می‌کنند و بنابراین، مانع واکنش خارش می‌شوند. هو می‌گوید از آنجایی که این پژوهش فقط در سطح پوست انجام گرفته، انجام پژوهش‌های بیش‌تر برای اطمینان از یافته‌های فعلی ضروری است.

الن لمپکین، استاد زیست‌شناسی حسی از مرکز پزشکی ایروینگ، دانشگاه کلمبیا در نیویورک که در این پژوهش حضور نداشته است، می‌گوید:

سلول‌های مرکل بیش از یک قرن است که دانشمندان علوم اعصاب را مجذوب کرده‌اند. اگر چه سلول‌های مرکل تنها بخش کوچکی از سلول‌های پوست را تشکیل می‌دهند؛ اما این پژوهش به شواهد رو به افزایشی در این مورد افزود که نشان می‌دهند؛ این سلول‌ها نقش مهمی در حس دارند.

اما از آنجایی که این آزمایش‌ها روی موش‌ها انجام گرفته است، هنوز مشخص نیست که آیا می‌توان این نتایج را به انسان تعمیم داد یا خیر؛ اما لمپکین می‌گوید چنین امکانی وجود دارد. او به Live Science گفت:

بسیاری از مسیرهای حسی بین موش و انسان مشترک‌اند، بنابراین قطعا چنین امکانی وجود دارد.

این تیم پژوهشی اکنون با همکاری دپارتمان پوست دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، در حال بررسی نمونه‌های بافتی گرفته‌شده از افراد حساس به تماس‌های جزئی هستند.