شب بیداری و اختلالاتی که در بدن ایجاد می‌کند
بنا بر نتایج مطالعات دانشگاه جدید کلرادو بولدر، بیدار ماندن در طول شب و خوابیدن در مدت زمان روز، ضررهای زیادی برای سلامت بدن به‌دنبال دارد. به‌طوری که در عرض یک مدت کوتاه بر الگوی بیش از ۱۰۰ نوع پروتئین خون و همچنین میزان آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند؛ علاوه بر این اثرات سوئی بر قند خون، متابولیسم انرژی و عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد. کنت رایت، نویسنده‌ی ارشد این مطالعه می‌گوید:
افراد، مواردی مانند خستگی سفر یا شب‌کاری را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. این موارد می‌تواند به‌سرعت، فیزیولوژی نرمال بدن را تغییر داده و برای سلامتی زیان‌آور باشد.
این مطالعه برای اولین بار به بررسی تغییرات میزان پروتئین در خون انسان،در طی یک دوره ۲۴ ساعته پرداخت و اثر پارامترهایی مانند تغییر خواب و زمان تغذیه را در آن اندازه گرفت؛ علاوه بر این، پژوهشگران ۳۰ نوع پروتئین متمایز دیگر را شناسایی کرده‌اند که میزان آن‌ها در بدن، صرف نظر از زمان خواب و خوردن غذا تغییر می‌کند و به ساعت بیولوژیک بدن وابسته است.
این یافته‌ها می‌تواند راهکارهایی را در خصوص روش های درمانی کارگران شب‌کار (که حدود ۲۰ درصد از جمعیت نیروی کار جهان را تشکیل می‌دهند) پیشنهاد دهد. کارگران شب‌کار بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و سرطان هستند. از این رو، پزشکان با استناد به این نتایج می‌توانند زمان دقیق مصرف دارو، واکسیناسیون و آزمایش‌های مورد نیاز را در پیرامون ساعت بیولوژیکی بدن تعیین کنند. کریستوفر دپنر، سرپرست این تیم مطالعاتی می‌گوید:
اگر بدانیم که تنظیم پروتئین‌ها وابسته به زمان است، می‌توانیم زمان‌بندی درمانی خود را با ساعت تنظیم پروتئین‌ها در نظر بگیریم.
پژوهشگران در این تحقیق، وضعیت تغذیه، خواب، قرار گرفتن در معرض نور و فعالیت ۶ مرد سالم را که در دهه‌ی بیست زندگی خود قرار داشتند، در شرایط سخت‌گیرانه‌ای کنترل کردند؛ در روزهای اول و دوم برنامه‌ی افراد عادی بود. سپس به‌صورت تدریجی نوعی الگوی شبیه‌سازی شب‌کاری در آن‌ها پیاده‌سازی شد. به‌طوری که آن‌ها مجبور بودند هشت ساعت روز را بخوابند و تمام طول شب را بیدار مانده و بعد غذا بخورند. در این مدت، نمونه‌ی خون این افراد در خصوص سطح پروتئین و الگوی آن، هر ۴ ساعت یک بار ارزیابی می‌شد. از بین ۱۱۲۹ پروتئین بررسی شده، ۱۲۹ الگوی پروتئینی در اثر شب‌کاری از بین رفته بود. دپنر در توضیحات خود می‌گوید:
در روز دوم، علایم اختلال در بدن خود را نشان داد و مشاهده شد که سطح بعضی از پروتئین که در طول روز به اوج خود می‌رسیدند، در شب به حداکثر سطح خود می‌رسد و برعکس.
یکی از این پروتئین‌ها، گلوکاگون بود که باعث می‌شود کبد، قند بیشتری را وارد جریان خون کند. هنگامی که افراد در طول شب بیدار می‌ماندند، نه‌تنها سطح پروتئین‌های آن‌ها جابه‌جا می‌شد بلکه مقدار آن به سطوح بالاتر افزایش پیدا می‌کرد. از این رو شب‌کاری بلندمدت می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
علاوه بر این، شب‌کاری می‌تواند باعث کاهش سطح فیبروبلاست شود. فیبروبلاست در مورد حیوانات نقش کالری‌سوز را ایفا می‌کند. بنابرین وقتی برنامه‌ی کاری فرد به شب موکول می‌شود، ۱۰ درصد کالری کم‌تری نسبت به حالت عادی مصرف می‌کند. در این میان، ۳۰ درصد پروتئین در یک چرخه‌ی ۲۴ ساعته رفتار مشخصی از خود نشان می‌دهند و زمان اوج میزان اکثر آن‌ها بین ۲ بعدازظهر تا ۹ شب است. مطالعات قبلی به بررسی زمان‌بندی الگوهای کدگذاری ژن‌های پروتئین در اندام‌های مختلف بدن پرداخته‌اند. دپنر گفت:
با مطالعه‌ی وسیع‌تر پروتئین‌های موجود در خون می‌توان به تصویر واضح‌تری از آنچه در زمان واقعی اتفاق می‌افتد، دست پیدا کرد.
او و همکارش رایت، خاطرنشان می‌کنند که در تمام مدت آزماش، تمام شرکت‌کنندگان در شرایط کم‌نور قرار داشتند. زیرا پارامتر نور می‌توانست تاثیر قدرتمندی بر نتایج بگذارد. حتی با قطع همان نور کم در زمان شب، تغییرات الگوهای پروتئینی با سرعت بیشتری همراه بود.رایت در توضیحات خود اضافه می‌کند:
البته مسئله ،تنها وجود نور در شب نیست. غذا خوردن یا خواب و بیدار شدن افراد در زمان‌های نامناسب می‌تواند چنین اختلال‌هایی را ایجاد کند.
نظرات