چگونه از ابتلا به مسمومیت غذایی پیشگیری کنیم

هر ساله موارد متعددی از مسمومیت مواد غذایی در آمریکا و سرتاسر جهان گزارش می شود. آخرین موارد در آمریکا، یکی مربوط به تخم مرغ‌ دارای پوسته‌ی حاوی آلودگی سالمونلا و دیگری کاهوی رومی که حاوی سویه‌ی خطرناکی از اشرشیا کلی (O157:H7) بوده است. طبق گزارش مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری‌ها در آمریکا، آلودگی کاهو موجب بیماری ۱۷۲ نفر شده که یک نفر از آن‌ها جان باخته است. مشکلات دیگر مسمومیت‌های مواد خوراکی در سال جاری مربوط به موارد سالمونلا بود که در نارگیل خشک‌شده، سالاد جوجه، مکمل گیاهی به نام کراتوم، جوانه‌های خام و نارگیل‌ تکه‌ای منجمد پیدا شد. سال گذشته هشت مورد مسمومیت منجر به فوت و در سال ۲۰۱۶، ۱۴ مورد گزارش شده بود.

در سال ۲۰۱۰ مسمومیت وسیعی در آمریکا در اثر آلودگی پوست تخم مرغ با سالمونلا اتفاق افتاد

با نزدیک شدن فصل تابستان و رواج گردش و استفاده از فست فود، احتمالا موارد بیشتری از این مسمومیت‌ها گزارش خواهد شد. ما در حال زندگی در یک اقتصاد غذایی جهانی هستیم و بیشتر مردم غذاهایی خریداری و مصرف می‌کنند که هزاران کیلومتر دورتر تولید و اغلب به‌صورت عمده برای استفاده‌ی آسان‌تر در خانه و رستوران‌ها بسته‌بندی می‌شوند. گوشت قرمز، مرغ و ماهی ممکن است از مزارع بزرگی بیایند که در آن جا صدها هزار حیوان با هم پرورش داده می‌شوند و احتمال اینکه عوامل مسموم‌کننده‌ی غذا قبل از تشخیص انتشار یابند، زیاد است. اکنون دیگر بیشتر موارد مسمومیت مربوط به غذاهای دارای تخم مرغ خام (مثل مایونز خانگی یا دیگر غذاهایی که در آن‌ها از تخم مرغ خام استفاده می‌شود) یا گوشت نپخته نیست. ارگانیسم‌های مضر ممکن است در غذاهایی که سالها پیش به‌عنوان مشکل در نظر گرفته نمی‌شدند، مانند تمشک، طالبی، بستنی، سوسیس، پیازچه‌، جعفری، اپل سایدر (نوشیدنی سیب) و حتی دانه‌های برشته غلات موجود باشند.

اعلام کردن تاریخ و منطقه‌ی برداشت کاهو روی آن موجب می‌‍شود مردم بدانند که این کاهو آلوده نیست

شما می‌توانید تا حدی با احتیاط کردن درمورد غذاهایی که خریداری می کنید، از خود محافظت کنید. اما مهم‌تر از همه اینکه غذای گرم را گرم و غذای سرد را سرد نگه دارید. اگر غذایی قرار است در یخچال و منجمد نگهداری شود، برای مدتی بیش از یک یا نهایتا دو ساعت نباید در دمای بیش از ۴.۵ درجه سانتی‌گراد بماند. در هوای گرم یا وسایل نقلیه‌ی در معرض نور خورشید، لازم است غذا در یک خنک‌کننده یخی یا کیسه‌های عایق حمل شود.

در منزل، غذاها را به‌طور ایمن نگهداری کنید. هیچگاه گوشت قرمز، مرغ و ماهی خام را طوری در یخچال قرار ندهید که با دیگر غذاها آمیخته شود (مثلا روی غذاهای دیگر چکه کند)، به‌ویژه با غذاهای قبلا پخته‌شده و میوه‌ها و سبزی‎های تازه‌ای که ممکن است به‌صورت خام مصرف شوند. غذاهای منجمد را در پیشخوان یخچال یخ‌زدایی نکنید. آن‌ها را بیرون بیاورید و بگذارید طی زمان باز شوند یا اینکه از یک آون که دارای ویژگی باز کردن یخ است، استفاده کنید.

مواد غذایی خام را از مواد غذایی که پخته می‌شوند، دور نگه دارید.

کارشناسان بهداشت مواد غذایی توصیه می‌کنند که گوشت قرمز، ماهی و مرغ خام را در سینک تمیز نکنید؛ این کار احتمال انتشار میکروارگانیسم‌های خطرناک را روی سطح افزایش می‌دهد و این آلودگی‌ها ممکن است بعدا با دیگر غذاهایی که به‌صورت خام مصرف می‌شوند، در تماس قرار بگیرند. حتی اگر قصد داشته باشید که محصولی را پوست بگیرید یا بپزید، باز هم لازم است آن را بشویید؛ مگر اینکه روی جعبه برچسب خورده باشد که سه بار پاک شده یا اینکه آماده مصرف است. پاک کردن دوباره در این حالت، احتمال آلودگی را بیشتر می‌کند. مطمئن شوید که محصولاتی همچون طالبی را که دارای پوستی زبر هستند، می‌شویید؛ در غیر این صورت هنگام پوست گرفتن موجب انتشار آلودگی از سطح به داخل میوه خواهید شد. البته در این مورد کارشناسان استفاده از مواد شوینده را توصیه نمی‌کنند.

حتی اگر میوه ای را پوست می‌گیرید، لازم است قبلا آن را بشویید؛ در غیر این صورت موجب انتقال آلودگی از سطح میوه به داخل آن می‌شوید

تصور نکنید چون غذا به‌صورت محلی پرورش داده شده یا مربوط به فروشگاه بزرگی است، عاری از خطر باشد. تولیدکننده‌های بزرگ معمولا تحت قوانینی برای کنترل آلودگی عمل می‌کنند؛ اما برخی تولیدکنندگان محلی ممکن است چنین مسائلی را رعایت نکرده باشند. هنگام آماده‌سازی غذا از تخته‌های برش و چاقوهای جداگانه برای مواد خام گیاهی و حیوانی استفاده کنید؛ حتی اگر در نظر داشته باشید که آن‌ها را بپزید.

اما اگر عادت داشته باشید که به‌طور مداوم از غذاهای رستورانی و آماده استفاده کنید، صرف نظر از اینکه با چه دقتی در خانه غذا را آماده می‌کنید، اجتناب از مسمویت غذایی آسان نخواهد بود؛ کافی است یک مسئول خط تولید غذا موارد احتیاطی را رعایت نکند تا محصولی آلوده به‌ دست شما برسد. اگر از آلوده بودن غذای جایی اطمینان حاصل کردید، حتما آن را اعلام کنید.

باکتری‌های اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس دو مورد از عوامل مسمومیت‌های غذایی هستند

زمان آشکار شدن نشانه‌های مسمومیت در مورد آلودگی‌های مختلف، متفاوت است؛ حمله‌ی استافیلوکوکوس اورئوس طی ۲ تا ۴ ساعت پس از مصرف غذای آلوده آغاز می‌شود و بروز نشانه‌های عفونت نوروویروسی یا یرسینیا دو روز طول می‌کشد. درمورد اشرشیا کلی سویه O157:H7، ده روز زمان لازم است تا علایم آن که اسهال خونی و نارسایی کبد است، بروز کند. اگر شما مایلید بدانید که معمولا مجرای گوارشی شما چه‌ میزان فعال است، قطعه‌ای ذرت بخورید و ببنید چقدر زمان می‌برد تا دانه‌های هضم‌نشده‌ی آن، در مدفوع ظاهر شوند. این مسئله می‌تواند برای یافتن منبع مسمومیت غذایی به شما کمک کند.

بیشتر علایم مسمومیت غذایی شامل اسهال و استفراغ است؛ اما چندین ارگانیسم شامل شیگلا، یرسینیا و کلستریدیوم پرفرنژنس تنها موجب اسهال می‌شوند و عفونت شدید ناشی از لیستریا مونوسیتوژنز عمدتا فقط دارای علامت تب است. آزمایشگاه پزشکی می‌تواند به‌سرعت از طریق آزمایش DNA یک نمونه از مدفوع، عامل مسمومیت را پیدا کند.