سازمان غذا و داروی آمریکا، برنج طلایی اصلاح ژنتیکی را تایید کرد
۲۰ سال قبل بود که مجله تایم، عکس مردی را به همراه چند گیاهان روی جلد خود چاپ کرد و اعلام کرد که این نژاد جدید برنج میتواند، کودکان جهان را نجات دهد. اما بعدها ثابت شد که این ادعا، چندان درست نبوده است. در سالهای پس از آن، این گیاه که برنج طلایی نام داشت، هیچ زندگی را نجات نداده و هیچ کشاورزی این نوع برنج را نمیکارد و مشخصا، هیچکس هم برنج طلایی نمیخورد.
اما اکنون ممکن است، این رویه به طور کل تغییر کند، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) این گیاه را تایید کرده و اعلام کرده است که برای خوردن برنج طلایی سالم است. به این ترتیب، ایالات متحده به چهارمین کشوری تبدیل شد که برنج طلایی را تایید میکند. و شاید پس از سه دهه مناقشه، اینک بحث به سود گیاهان اصلاح ژنتیکی پیش برود. پیش از این، کشورهای استرالیا، نیوزیلند و کانادا، مجوز کاشت و مصرف برنج طلایی را صادر کرده بودند.
سازمان غذا و داروی آمریکا در بیانیهی رسمی خود اعلام کرد که برنج جدید برای مصرف کنندگان امن است. این سازمان اعلام کرد:
بر اساس اطلاعاتی که موسسه بینالمللی پژوهشهای برنج (IRRI) در اختیار سازمان غذا و دارو قرار داده، هیچ نگرانی در خصوص مصرف برنج طلایی وجود ندارد.
برنج طلایی یکی از قدیمیترین ارگانیسمهای اصلاح شده ژنتیکی (GMO) محسوب میشود. تفاوت این برنج با دیگر برنجها این است که DNA این برنج بهگونهای تغییر یافته که گیاه قادر به تولید ویتامین A شود. کمبود ویتامین A، عامل اصلی نابینایی در کودکان است و خطر بیماری و مرگ ناشی از عفونت های شدید را افزایش می دهد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار کودک به دلیل کمبود این ویتامین نابینا میشوند.
ایده صلاح ژنتیکی برنج برای نخستین بار در دههی ۱۹۹۰ مطرح شد و پژوهشگران توانستند در سال ۲۰۰۰، برنج طلایی اصلاح ژنتیکی را تولید کنند. تاکنون ایده برنج طلایی، حمایت بسیاری از جوامع بشر دوستانه را در برداشته است. بنیاد راکفلر و بنیاد بیل و ملیندا گیتس، از پیشرفت آن حمایت کردهاند، در همین حال، پاپ فرانسیس شخصا برنج طلایی را برکت داده است.
ایالات متحده، چهارمین کشوری است که برنج طلایی را تایید میکند
اما مردم هنوز مخالف گیاهان اصلاح شده ژنتیکی هستند. بیش از نیمی از کشورهای اروپایی، کشاورزان را از کاشت گیاهان اصلاح شده ژنتیکی منع کردهاند و مرکز پژوهشهای پیو گزارش کرده است که تقریبا ۴۰ درصد آمریکاییها فکر میکنند که گیاهان اصلاح شده ژنتیکی برای سلامتی مضرند. فیلیپین، یکی از کشورهایی است که در مورد گیاهان اصلاح شده ژنتیکی، برخورد راحتی داشته، اما این کشور در سال ۲۰۱۶، مجموعه قوانینی نظارتی را در مورد گیاهان اصلاح ژنتیکی به تصویب رساند.
تفاوت برنج طلایی با دیگر برنجهای سنتی در این است که DNA این برنج بهگونهای تغییر یافته که گیاه قادر به تولید ویتامین A شود
در همین حال، سازمان مدافع محیطزیست صلح سبز (Greenpeace) این تغییر را تشویق کرده و از آنجاییکه این سازمان همواره از مواضع محافظهکارانه نسبت به گیاهان اصلاح شده ژنتیکی حمایت کرده، اعلام کرده که این دست قوانین نشان میدهد که دانشمندان به اندازه کافی در مورد تاثیر زیست محیطی این گیاهان مطمئن نیستند.
گروههای دیگری هم مخلاف برنج طلایی هستند. در سال ۲۰۰۱، سازمان محیط زیستی در انگلستان به نام فرندز آو ارث (Friends of the Earth) اعلام کرد که روشهای ارزانتری هم برای جبران کمبود ویتامین A وجود دارد. اشاره این سازمان محیط زیستی، به قطرههای یونیسف بود که به هزینهی ناچیزی معادل ۴ سنت، کمبود این ویتامین را در کودکان جبران کند.
سالانه ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار کودک به دلیل کمبود ویتامین A نابینا میشوند
MASIPAG که یک گروه حامی کشاورزان فقیر است، در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که برنج طلایی تنها برای شرکتهای زیست فناوری، منفعت دارد و پولهای زیادی را به سوی آنها سرازیر میکند. حتی در سال ۲۰۱۳، فعالان دو سازمان مخالف گیاهان اصلاح ژنتیکی، شالیزارهای برنج طلایی را در فیلیپین تخریب کردند.
اکنون ایالات متحده، چهارمین کشوری است که اعلام میکند، برنج طلایی خطری برای سلامتی ندارد و ممکن است که کشورهای دیگر هم از رویه این کشور پیروی کنند. ایالات متحده بخشی از یک گروه بینالمللی به نام گروه ابتکار جهانی برای مشاوره علمی مرتبط به غذا (GIFSA) است که توصیههایی در مورد ایمنی مواد غذایی فراهم میکند و کشورهای عضو این گروه اجازه استفاده از مواد غذایی و داروهای مورد تایید سازمان غذا داروی آمریکا را در کشورهای خود میدهند. اگر چه سه کشور دیگر هم برنج طلایی را تایید کردهاند، اما این کشورها، قدرت اجرایی لازم برای تغییر استانداردهای بینالمللی غذایی در بین ۱۸۶ کشور دیگر را ندارند.
برنج طلایی، حمایت بسیاری از جوامع بشر دوستانه را در برداشته
اما همهی این مسائل، تنها چالشهای قانونی کاشت برنج طلایی هستند. در واقع موضوع دیگر کاشت این محصول است. نشریهی مادر جونز در سال ۲۰۱۶، گزارشی را منتشر کرد که نشان میداد، برنج طلایی ممکن است برای کاشت چندان مطلوب نباشد. در واقع، گفته میشود که برنج طلایی بازدهی بالایی نسبت به برنج سنتی ندارد و کاشت این محصول، ممکن است که برای کشاوران منفعت زیادی نداشته باشد. اما تایید سازمان غذا و داروی آمریکا، هنوز برگ برندهی برنج طلایی است و به تدریج این محصول بهطور گستردهای پذیرفته خواهد شد. و شاید وعدهای که نشریهی تایم دو دههی قبل داده بود، به واقعیت بدل شود و برنج طلایی بتواند کودکانی زیادی را در سراسر جهان نجات دهد.
نظرات