هشدار دانشمندان درمورد اشتباه رایج هنگام استفاده از کرم های ضد آفتاب
در حالی که بینش عمومی این است که حتما باید تمام پوست در معرض آفتاب خود را با ضد آفتاب بپوشانیم، مطالعهی جدید نشان میدهد که بیشتر ما از ضخامت کافی از ضدآفتاب را روی پوست خود استفاده نمیکنیم. هنگامی که نخستین محصول ضدآفتاب در اواسط قرن نوزدهم وارد بازار شد، این محصول فراهمآورندهی فاکتور محافظت از خورشید (SPF) معادل ۲ بود. شش دهه بعد دانشمندان ضدآفتابهای مقاوم در برابر آب، اسپریهای ضدآفتاب، ضدآفتابهایی با ماندگاری زیاد و ضدآفتابهای دارای SPF برابر ۱۰۰، هم تولید کردند. اما در حالی که تکنولوژیِ پشت فرایند حفاظت در برابر خورشید، راه طولانی را طی کردهاست، موثر بودن یک ضدآفتاب به میزان زیادی وابسته به چگونگی استفاده از آن است و برای بیش از ۶۰ سال بیشتر ماها این کار را اشتباه انجام دادهایم. پژوهشگران دانشکدهی کینگ لندن نشان دادهاند که وقتی ضدآفتاب به روش معمول استفاده شود، این محصول فقط ۴۰ درصد SPF عنوانشده را به پوست میبخشد و از این طریق پوست در معرض خطر قرار میگیرد. آنتونی یانگ نویسندهی مقاله در مصاحبه با گاردین گفت:
مردم معمولا نسبت به آن چیزی که انتظار دارند، حفاظت بسیار کمتری را دریافت میکنند. بهعنوان مثال اگر شما از SPF برابر ۲۰ استفاده کنید و کرم را با ضخامت کمتر از ۰/۷۵ میلیگرم در هر سانتیمتر مربع پوست خود به کار ببرید، سطح حفاظت از پوست شما تا حد SPF برابر ۴ کم میشود.
ضخامت مناسب از ضدآفتاب، در حدود ۲ میلی گرم به ازای هر سانتیمتر مربع پوست است یعنی بیش از دو برابر مقداری که معمولا مردم روی پوست خود استفاده میکنند. اکثر سرطانهای پوست بر اثر آسیب DNA در نتیجهی تابش اشعه فرابنفش (UVR) ایجاد میشود. هنگامی که بحث حفاظت از پوست در برابر سرطان مطرح میشود، بسیاری از کارشناسان به این موضوع اشاره میکنند که تفاوت بین ضدآفتاب با SPF برابر ۵۰ و ضدآفتاب دارای SPF برابر ۱۰۰، ناچیز است. مطالعهی جدید نشان میدهد که این موضوع تنها زمانی درست است که ضدآفتاب به خوبی مورد استفاده قرار گیرد؛ چیزی که معمولا رعایت نمیشود.
در مطالعات پیشین مشخص شده است که بیشتر مردم حدود یک سوم اندازهی توصیه شده (۲ میلیگرم از ضد افتاب برای هر سانتی متر مربع پوست) از ضدآفتاب را استفاده میکنند. این امر مشکلساز است؛ زیرا SPF ارتباط مستقیمی با ضخامت به کار رفته از ضد آفتاب دارد. برای مثال ضدآفتاب دارای SPF ۵۰ را در نظر بگیرید. از لحاظ تئوری، این سطح از SPF باید، فرد را در برابر ۹۸ درصد از اشعات UVB محافظت نماید. اما اگر مقدار کافی استفاده نشود، کاربر کمتر از نیمی از مزایای حفاظتی را که محصول به آن اشاره کرده، دریافت خواهد کرد. بنابراین اگرچه انتخاب یک ضدآفتاب با SPF بالا ممکن است زیادهروی به نظر برسد ولی در حقیقت بهترین شرایط برای حفاظت در برابر آسیبهای آفتاب است.
نینا گوآد از انجمن متخصصین پوست انگلستان میگوید:
این پژوهش نشاندهندهی اهمیت استفاده از یک SPF برابر ۳۰ یا بیشتر است. از نظر تئوری، SPF برابر ۱۵، کافی است؛ ولی ما میدانیم که در موقعیتهای واقعی لازم است حفاظت اضافهای را که در SPF بالاتر ارائه میشود، داشته باشیم.
در این مطالعه، داوطلبان به دو گروه، هر کدام شامل سه زن و پنج مرد تقسیم شدند. گروه اول کرم ضد آفتاب را با ضخامت های مختلف در مناطق مختلف پوست استفاده کردند و در یک بار در معرض UVR قرار گرفتند. گروه دیگر طی پنج روز متوالی در معرض UVR قرار گرفتند، اگر چه در هر روز، میزان قرار گرفتن در معرض تابش و مقدار ضد آفتاب مورد استفاده مقداری متفاوت بود.
چیزی که تعجبآور است این است که تا چه حدی یک دوز پایین از UVR قادر است به پوست شما آسیب برساند
همانطور که انتظار میرفت، وقتی پژوهشگران از مناطق قرار گرفته در معرض UVR در گروه دوم نمونهبرداری کردند، در حالت عدم استفاده از ضد آفتاب، آسیب وارده به DNA قابل توجه بود. آنها همچنین نشان دادند که مقدار ضد آفتاب مورد استفاده موجب ایجاد تفاوت بزرگی شد. آسیبها زمانی که ضد آفتاب با ضخامت کم ۰/۷۵ میلیگرم به ازای هر سانتیمتر مربع پوست به کار رفت، کمی کاهش یافت. اما هنگامی که افراد ضد آفتاب را با ضخامت دو میلی گرم در هر سانتیمتر مربع پوست به کار بردند، حتی در گروهی که در معرض مقدار بیشتر UVR قرار گرفته بودند، میزان آسیب به DNA به طور قابل توجهی کاهش یافت.
در مجموع این مطالعه دربرگیرندهی ۱۶ داوطلب بود. اگرچه این یک اندازهی نمونه کوچک محسوب میشود؛ ولی تفاوتهای مشاهدهشده بین نمونهها از لحاظ آماری بهشدت معنیدار بود. نتایج، تاییدکننده یک نتیجهی منطقی است: وقتی ضخامت بیشتری از ضد آفتاب مورد استفاده قرار گیرد، احتمال آسیبهای ناشی از آفتاب به شدت کاهش مییابد. البته این بخش از مطالعه چیز عجیبی نیست. در مطالعات پیشین هم نشان داده شده بود که حتی قرار گرفتن در معرض سطوح پایین UVR نیز میتواند موجب آسیب پوست شود و بیشتر ما میدانیم که این موضوع حقیقت دارد. نکتهی تعجبآور، این است که تا چه حدی یک دوز پایین از UVR قادر است به پوست شما آسیب برساند. نتایج نشان میدهد که میزان آسیب حاصل از قرار گرفتن در معرض مقادیر بالای UVR همراه با ضد آفتاب به مدت پنج روز متوالی، نسبت به حالت یک روز قرار گرفتن در معرض UVR کم ولی بدون ضدآفتاب، به مراتب کمتر است. این الگو در تمام نمونهها به چشم میخورد. یانگ میگوید:
درمورد این مسئله که ضدآفتاب فراهمآورندهی حفاظت در برابر تاثیرات سرطانی اشعههای فرابنفش خورشید است، اختلاف نظری وجود ندارد. آنچه این پژوهش نشان میدهد، این است که شیوه استفاده از ضدآفتاب، دارای نقش مهمی در میزان اثر بخشی آن است.
البته نویسندگان این مطالعه هشدار میدهند که با وجود این، ضد آفتابها به تنهایی کافی نیستند و لازم است که از کلاه و سایبان نیز استفاده شود.
نظرات