پژوهش هایی جدید درمورد مزایای واقعی روغن ماهی و ویتامین D

دو مطالعه‌ی مهم که اخیرا منتشر شده‌اند، شواهدی را نشان می‌دهند که داروهای حاصل از روغن ماهی در حفاظت افراد در برابر حملات قلبی کشنده، سکته و دیگر فرم‌های بیماری‌های قلبی‌عروقی موثر هستند. در این پژوهش‌های بزرگ، فرمولاسیون و مقادیر مختلف داروهایی که از اسیدهای چرب امگا ۳ ساخته شده‌ بودند، روی دو گروه از افراد مورد بررسی قرار گرفت: گروهی از افراد که از بیماری‌های قلبی‌عروقی یا دیابت رنج می‌بردند و افرادی که نماینده‌ی عمومیت جامعه بودند و این مشکلات را نداشتند.

نتایج هر دو پژوهش نشان می‌داد افرادی که هر روز این داروها را مصرف می‌کردند، در مقایسه با افرادی که به آن‌ها یک شبه‌دارو (دارونما) داده می‌شد، وضعیت بهتری از لحاظ سلامت دستگاه گردش خون داشتند. در ارتباط با مصرف مکمل رایج ویتامین D، تاثیری روی بیماری قلبی مشاهده نشد؛ ولی ارتباطی بین کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان و مصرف این مکمل دیده شد. نتایج این پژوهش در نشست علمی انجمن قلب آمریکا در شیکاگو ارائه و در ژورنال New England Journal of Medicine منتشر شد.

در حدود ۴۳ میلیون نفر در آمریکا از استاتین‌ها برای کاهش کلسترول‌های بد (LDL) استفاده می‌کنند و این داروها روی کاهش خطر حمله قلبی و سکته تاثیر گذارند. اما هنوز هم بیماری قلبی، قاتل اصلی مردم آمریکا است. در این شرایط پژوهشگران به دنبال راه‌های غیر دارویی برای مبارزه با بیماری‌های قلبی‌عروقی هستند.

داروی واسپا یک نسخه‌ی خالص از اجزای روغن ماهی است که تری‌گلیسریدها، نوعی از چربی‌های مضر موجود در خون را مورد هدف قرار می‌دهد

در یکی از این مطالعات با عنوان مطالعه‌ی REDUCE-IT، نشان داده شد که احتمال بروز مشکلات قلبی‌عروقی جدی در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی که در حال مصرف استاتین‌ها هستند، اگر از داروی واسپا (Vascepa) نیز استفاده کنند، کمتر می‌شود. این دارو یک نسخه‌ی خالص از اجزای روغن ماهی است که تری‌گلیسریدها، نوع دیگری از چربی‌های موجود در خون را مورد هدف قرار می‌دهد. افزایش سطح تری‌گلیسریدها می‌تواند موجب سخت‌شدن یا ضخیم‌شدن دیواره‌ی سرخرگ‌ها شده و در نهایت منجر به بروز سکته و حمله قلبی شود. در این مطالعه افرادی که از این دارو استفاده می‌کردند با افرادی که به آن‌ها یک شبه‌دارو داده شده بود، مقایسه شدند؛ پژوهشی که بیش از ۸ هزار فرد در آن شرکت داشتند. دیپاک بات که هدایت این پژوهش را بر عهده داشته است، می‌گوید که این نتایج می‌تواند موجب ایجاد تغییری برجسته در زمینه‌ی بیماری‌های قلبی‌عروقی شود به‌همان صورت که با معرفی استاتین‌ها در بیش از سی سال پیش چنین تحولی ایجاد شد. بات گفت:

من مدت زمان طولانی است که در حال انجام آزمایش‌های بالینی هستم؛ ولی تاکنون درگیر آزمایشی که تا این اندازه دارای پتانسیل بهبود زندگی شاید ده‌ها میلیون نفر باشد، نبوده‌ام.

در سال ۲۰۰۷، یک مطالعه‌ی بزرگ در ژاپن نشان داد که برخی از اجزای روغن ماهی مورد استفاده در مطالعه‌ی REDUCE-IT در محافظت در برابر مشکلات قلبی‌عروقی مفید هستند؛ اما آن پژوهش این ماده را با یک شبه‌دارو مقایسه نکرد و به‌علت وجود مقادیر زیادی ماهی در رژیم غذایی متداول ژاپنی‌ها، نتیجه‌گیری از آن دچار مقداری پیچیدگی شد.

در افرادی که ماهی کمی مصرف می‌کنند، مکمل روغن ماهی موجب سلامت قلب می‌شود

در پژوهش دیگر مرتبط با روغن ماهی که اخیرا با عنوان VITAL منتشر شد، روی تاثیر فرمولاسیون‌های مختلف اسیدهای چرب امگا ۳ در دارویی به نام لوازا (Lovaza) مطالعه شده بود. پژوهشگران حدود ۲۶ هزار فرد را طی دوره‌ای پنج‌ساله مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد احتمال بروز حمله قلبی و مشکلات قلبی دیگر در افرادی که این دارو را مصرف می‌کردند، نسبت به بقیه افراد، کمتر بود. این تاثیر حتی در میان افراد آفریقایی-آمریکایی نیز برجسته بود؛ اما پژوهشگر ارشد مطالعه معتقد است برای تایید این نتایج به انجام پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

میزان حملات قلبی در افرادی که کمتر از ۱/۵ وعده ماهی در هفته مصرف می‌کردند، وقتی که از داروی امگا ۳ استفاده ‌کردند، کمتر شد. در این پژوهش کاهشی در میزان سکته مشاهده نشد. جوآن مانسون که هدایت این پژوهش را بر عهده داشته است، می‌گوید که این نتایج تاییدکننده‌ی مزایای امگا ۳ در زمینه‌ی سلامت قلب است. مانسون این نتایج را سیگنال‌های امیدوارکننده درمورد مصرف روغن ماهی خواند؛ ولی او گفت نتایج به حدی قانع کننده نیستند که به مردم توصیه‌ی قطعی درزمینه‌ی مصرف دارو یا مکمل روغن ماهی شود. با این حال داروهای یادشده به‌اندازه‌ی کافی ایمن هستند تا افرادی که در حال مصرف روغن ماهی بوده‌اند، دلیلی برای قطع مصرف آن نداشته باشند. به افرادی که در این مطالعه شرکت داشتند، روزانه مقدار ۸۴۰ میلی‌گرم از اسیدهای چرب کلیدی موجود در روغن ماهی داده شد؛ چیزی کمتر از مقداری که در یک وعده‌ی معمول سالمون وجود دارد. مانسون گفت:

ما این کار را با آغاز گنجاندن ماهی بیشتر در رژیم غذایی و مصرف حداقل دو وعده ماهی در هفته توصیه می‌کنیم. یکی از مزایای این تغییر در رژیم غذایی این است که ماهی می‌تواند جایگزین گوشت قرمز، چربی‌های اشباع و غذاهای فرآوری شده شود.

در مطالعه‌ی VITAL، مکمل ویتامین D نیز مورد بررسی قرار گرفت. مکملی که اغلب به‌منظور بهبود سلامت استخوان‌ها در زنان مسن و سلامت عمومی دیگر افراد توصیه می‌شود. نتایج این مطالعه نشان داد که ویتامین D تاثیری روی حملات قلبی یا سکته نداشته و روی شیوع سرطان نیز موثر نیست. با این حال ویتامین D احتمالا دارای نقشی در کاهش فراوانی مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان است. مانسون پیشنهاد کرد که ویتامین D احتمالا از پیشروی سرطان یا تبدیل شدن آن به حالت تهاجمی جلوگیری می‌کند. اما او گفت که تایید این ایده نیاز به انجام پژوهش‌های بیشتری دارد. او گفت افرادی که در حال حاضر در حال مصرف مقادیر متعادلی از ویتامین D هستند، به‌ویژه کسانی که تحت توصیه پزشک این کار را انجام می‌دهند، دلیلی ندارد که مصرف خود را قطع کنند. اما او در مورد مصرف مقادیر زیادی از این ویتامین مانند ۵ یا ۱۰ هزار واحد بین‌المللی در یک روز هشدار داد، مگر اینکه تجویز پزشک باشد.