افراد بالای ۶۵ سال بیشترین اخبار جعلی را در فیسبوک به اشتراک می‌گذارند

براساس تحلیل جدید پژوهشگران دانشگاه‌های نیویورک و پرینستون، آمریکایی‌های مسن‌تر اخبار جعلی خیلی زیادی را در فیسبوک به‌اشتراک می‌گذارند. کاربران مسن‌تر در مقایسه با کاربران جوان‌تر (فارغ از تحصیلات،‌ جنسیت، نژاد، درآمد و تعداد لینک‌هایی که به اشتراک می‌گذارند)، اخبار جعلی بیشتری را در فیسبوک قرار می‌دهند. درواقع سن‌و‌سال بیشتر از هر ویژگی دیگری می‌تواند رفتار آن‌ها را پیش‌بینی کند.

نقش اخبار جعلی در تأثیرگذاری بر رفتار رای‌دهندگان، به‌خصوص از زمان پیروزی شگفت‌آور ترامپ دربرابر کلینتون در سال ۲۰۱۶ به‌شدت مورد بحث بوده است. حداقل یک مطالعه نشان داده است که اخبار جعلی ضدترامپ به احتمال زیاد برخی مردم را قانع کرد تا به‌جای کلینتون،‌ به ترامپ رای دهند و به‌این‌ترتیب بر نتایج انتخابات تاثیر گذاشت. مطالعه‌ی دیگری نشان داد که تعداد افرادی که روی لینک‌های خبری جعلی کلیک کرده بودند، نسبتاً کم بوده است، اما سرخط اخبار ازطریق فید خبری خیلی سریع‌تر منتشر شد و امکان صحت آن را عملاً دشوار کرد.

حدود ۴۹ درصد از شرکت‌کنندگانی که کاربر فیسبوک بودند، موافقت خود را برای اشتراک اطلاعات پروفایل‌شان اعلام کردند. به‌این‌ترتیب، پژوهشگران می‌توانستند لینک‌هایی را که طبق زمان‌بندی آن‌ها ارسال می‌شد و همین‌طور دامنه‌های وب که پیشینه‌ی اشتراک اخبار جعلی داشتند را بررسی کنند. سپس این لینک‌ها را با ۴ لیست دیگر از دامنه‌ها و استوری‌های اخبار جعلی مقایسه کردند تا ببینند آیا به نتیجه‌ی مشابهی می‌رسند یا خیر.

دراین میان فقط ۸٫۵ درصد کاربران مورد مطالعه بودند که حداقل یک لینک از سایت اخبار جعلی را به اشتراک می‌گذاشتند. احتمال اشتراک این اخبار توسط کابران محافظه‌کار خیلی بیشتر از کاربران روشن‌فکر بود؛ به‌طوری‌که ۱۸ درصد از جمهوری‌خواهان، لینک‌هایی از سایت‌های اخبار جعلی را به اشتراک می‌گذاشتند؛ درحالی‌که این عدد در مورد دموکرات‌ها به ۴ درصد می‌رسید. پژوهشگران این نتیجه را عمدتاً به پژوهش‌هایی نسبت می‌دهند که نشان می‌داد اخبار جعلی به طرز چشمگیری به تبلیغ نامزدی ترامپ در سال ۲۰۱۶ کمک کرد. اما کاربران مسن‌تر، نتایج این پژوهش‌ها را زیر سؤال برده‌اند زیرا ۱۱ درصد از کاربران بالای ۶۵ سال به نشر اکاذیب پرداخته بودند، درحالی‌که این رقم برای کاربران ۱۸ تا ۲۹ ساله معادل ۳ درصد بود.

تعداد مقاله‌های خبری جعلی که کاربران ۶۵ سال و مسن‌تر فیسبوک به اشتراک گذاشته بودند، در مقایسه با گروه سنی ۴۵ تا ۶۵ سال،‌ دوبرابر بیشتر و در مقایسه با جوان‌ترین گروه سنی (۱۸ تا ۲۹ سال) حدود هفت برابر بیشتر بود. اندرو گاس، یکی از دانشمندان علوم سیاسی در دانشگاه پرینستون می‌گوید:

وقتی موضوع سن در نشر اخبار جعلی را مطرح کردیم، خیلی از مردم ‌گفتند که این نتیجه برای آن‌ها واضح بوده است. برای من خیلی جای تعجب داشت که این مسئله حتی موقع بررسی ایدئولوژی یا وابستگی حزبی نیز به‌چشم می‌خورد.

این پژوهش به علت اشتراک اخبار جعلی توسط افراد مسن‌تر اشاره‌ای نمی‌کند، هرچند پژوهشگران دو تئوری احتمالی مطرح کرده‌اند. اولاً، افراد مسن‌تر که دیرتر از سایرین به جمع کاربران اینترنت اضافه شده‌اند،‌ در مقایسه با کاربران جوان‌تر، فاقد مهارت‌های دیجیتالی هستند. دوماً، آن‌ها در این سن دچار زوال شناختی می‌شوند و در نتیجه به احتمال زیاد بیشتر جذب این اخبار جعلی می‌شوند.

سال گذشته پس از یک‌سری قتل در هند که احتمالاً به‌خاطر ارسال وایرال به واتساپ بود، مسئولان این اپلیکیشن شروع به ساخت برنامه‌ای برای تبلیغ سواد دیجیتالی در این کشور (جایی که بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر واتساپ تقریباً آشنایی زیادی با اینترنت ندارند و تازه‌کار به حساب می‌آیند) کردند که همه گروه‌های سنی را هدف قرار می‌داد.

اندرو گاس و همکارانش امیدوار هستند که بتوانند در آینده به بررسی این دو فرضیه بپردازند. البته تعیین اینکه آیا یک فرد سواد دیجیتالی دارد یا خیر، کار دشواری خواهد بود؛ هرچند می‌توان در برخی موارد به نتایج خوبی رسید؛ به‌عنوان مثال، سرعت انتشار اخبار جعلی در فیسبوک خیلی زیاد است زیرا مقاله‌های خبری به‌طور کلی ظاهر مشابهی در فید خبری دارند. در پژوهش‌های آینده می‌توان مشخص کرد که مردم در فید خبری چه اخباری را نگاه می‌کنند و آیا رابطه‌ای بین مشاهده‌ی استوری‌های اخبار جعلی و اشتراک آن‌ها وجود دارد یا خیر. آن‌ها حدس می‌زنند کاربران به احتمال زیاد وقتی به اشتراک اخبار جعلی می‌پردازند که این اخبار پیش‌تر توسط یک دوست مورد اعتماد به اشتراک گذاشته شده باشد.

متیو گنزکو که درباره‌ی تلاش‌های فیسبوک برای کاهش انتشار اخبار جعلی مطالعه کرده است، می‌گوید:

یافته‌های جدید درباره‌ی سن می‌تواند به پلتفرم‌های تکنولوژی برای طراحی ابزارهای مؤثرتر کمک کند. نتایج به‌دست‌آمده خیلی مشخص به تعدادی راهکار احتمالی اشاره دارد که می‌توانند بیشترین تاثیر را داشته باشند. اگر این مشکل برای گروه نسبتاً کوچکی از مردم باشد، پیدا کردن راهکارهای مداخله‌ای موثر می‌تواند بهترین نتایج را رقم بزند.