چرا باید از مصرف خودسرانه مکمل‌های ویتامینی پرهیز کنیم؟

بسیاری از مردم در سرتاسر دنیا، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، به‌طور منظم حداقل یک مکمل تغذیه‌ای مانند ویتامین‌ها، موادمعدنی، مکمل‌های فیبری، ترکیبات ضد اسید معده و روغن ماهی استفاده می‌کنند. بسیاری از این افراد سالم هستند و امیدوارند که سلامت عمومی خود را بهبود بخشند یا اینکه از ابتلا به بیماری‌های مزمن پیشگیری کنند.

بااین‌حال، شواهد علمی نشان می‌دهند برخی از مکمل‌های دارای دُز بالا نظیر بتاکاروتن و ویتامین E و ویتامین A نقش کمی در پیشگیری از بیماری‌های مزمن درمیان افراد سالم دارند؛ مگر اینکه کمبود ریزمغذی‌های خاصی در فرد تشخیص داده شده باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این مکمل‌ها ممکن است واقعا به‌جای مزیت، ضرر داشته باشند.

پژوهشگران شواهدی درباره‌ی تأثیر مکمل‌های سلنیوم در پیشگیری از بیماری‌های مزمنی نظیر دیابت حتی در مناطقی مشاهده نکردند که مقادیر کمی از سلنیوم در رژیم غذایی طبیعی موجود است. افزون‌براین، شواهدی علمی بسیاری وجود دارد که از اثر‌های دیگر تغییرات در سبک زندگی برای پیرشدن سالم و پیشگیری از برخی از بیماری‌های مزمن حمایت می‌کند. این‌ها عبارت‌اند از: بهبود کیفیت کلی رژیم غذایی، افزایش فعالیت جسمی، سیگارنکشیدن، الگوی خواب سالم و کاهش استرس.

مکمل‌ها خطر دیابت را افزایش می‌دهند

باید مطمئن شد مکمل سلنیوم به افزایش شیوع دیابت‌ یا بیماری‌های قلبی‌عروقی منجر نمی‌شود. نکته‌ی مهم موجود این است که اکثر پژوهش‌های گذشته در این زمینه، در جمعیت‌های آمریکای‌شمالی انجام شده‌اند که در آن، وضعیت پایه‌ای سلنیوم به‌طورچشمگیری بیشتر از اروپا است. میزان سلنیوم در رژیم غذایی در کشورها و مناطق مختلف، عمدتا به‌علت تنوع در محتوای سلنیوم غذاهای گیاهی و علوفه‌ی دامی به‌میزان درخورتوجهی متفاوت است. سرانجام یافته‌های ناامیدکننده‌ای از چندین مطالعه‌ی بالینی پرهزینه روی مکمل‌های آنتی‌اکسیدان، نه‌تنها هیچ مزیتی ازنظر ارتقای سلامتی نشان ندادند؛ بلکه حتی نشان‌دهنده‌ی مضراتی در زمینه‌ی مصرف این مکمل‌ها نیز بودند.

آنچه مطالعات به‌طور کلی نشان می‌دهند، این است که شواهد کنونی برای توصیه‌ی مصرف منظم مکمل‌ها در جمعیت افراد سالم کافی نیستند. نتیجه‌گیری ساده است: بیشتر مکمل‌ها از بیماری‌های مزمن یا مرگ‌و‌میر پیشگیری نمی‌کنند. استفاده‌ی گسترده از آن‌ها موجه نیست و باید از آن‌ها اجتناب کرد. این امر به‌خصوص در افراد معمولی دچار کمبود ریزمغذی‌ها واقعیت دارد. از دیدگاه سلامت عمومی، برای ارتقای الگوهای غذایی در جمعیت عمومی باید کوشید و به مداخلاتی توجه کرد که افزایش مصرف غذاهای گیاهی حاوی ویتامین‌ها و موادمغذی لازم برای سلامتی را موجب می‌شود.