ترکیب ورزش و اجتناب از نشستن طولانی، راهکاری برای کنترل فشار خون بالا

براساس پژوهش جدیدی که در ژورنال «هایپرتنشن» منتشر شده است،‌ پیاده‌روی صبحگاهی ۳۰ دقیقه‌ای روی تردمیل می‌تواند میانگین فشار خون در بین زنان و مردان مسن، چاق یا سنگین‌وزن را در هشت ساعت مابقی روز کاهش دهد. زنان چاق یا دارای اضافه‌وزن برای اینکه تأثیرات تمرین صبحگاهی را بیشتر کنند، می‌توانند هر نیم‌ساعت، به‌مدت سه دقیقه از جای خود بلند شوند و پیاده‌روی کوتاهی داشته باشند.

پژوهشگران در بررسی زنان و مردان ۵۵ تا ۸۰ ساله‌ی چاق یا دارای اضافه‌وزن می‌خواستند بفهمند آیا اثرات مثبت و مفید ورزش صبحگاهی بر فشار خون به‌خاطر نشستن طولانی‌مدت در مابقی روز خنثی می‌شود یا خیر. آن‌ها همچنین به‌دنبال فهمیدن این موضوع بودند که آیا با وقفه‌های کوتاه و مستمر در نشستن طولانی می‌توان مزایای ورزش صبحگاهی را افزایش داد؟ مایکل ویلر، نویسنده‌ی ارشد این پژوهش می‌گوید:

به‌طور سنتی اثرات ورزش و بی‌تحرکی به‌صورت جداگانه بررسی شده‌اند. ما با انجام این پژوهش می‌خواستیم بفهمیم که آیا این رفتارها، تأثیر مشترکی بر فشار خون دارند یا خیر.

پژوهشگران این موارد را بررسی کردند: هشت ساعت نشستن بدون‌وقفه؛ یک ساعت نشستن و بعد نیم‌ساعت ورزش‌کردن (این ورزش شامل پیاده‌روی روی تردمیل با شدت متوسط است) و سپس ۶٫۵ ساعت نشستن مداوم؛ یک ساعت نشستن و بعد ۳۰ دقیقه ورزش و سپس نشستن به‌مدت ۶٫۵ ساعت البته هر نیم‌ساعت با وقفه‌ای سه دقیقه‌ای مشغول پیاده‌روی ملایمی شوند. این پژوهش در محیط آزمایشگاهی کنترل‌شده انجام شد و شرکت‌کنندگان شب قبل و روز آزمایش، غذاهای استاندارد مشابهی خوردند. فشار خون و سطح آدرنالین به‌طور مستمر در طی هشت ساعت بررسی شد.

پژوهشگران دریافتند که میانگین فشار خون به‌خصوص فشار خون سیستولیک بین مردان و زنانی که در تمرینات ورزشی صبحگاهی شرکت داشتند، در مقایسه سایر شرکت‌کنندگانی که ورزش نکردند، کاهش یافته بود. برای زنانی که علاوه‌بر ورزش صبحگاهی، در طول هشت ساعت نشستن خود، طی وقفه‌های منظم و مکرر می‌ایستادند، کاهش قابل‌توجهی در میانگین فشار خون سیستولیک آن‌ها مشاهده شد؛ هرچند برای مردانی با شرایط مشابه هیچ تفاوتی دیده نشد.

فشار خون سیستولیک بالا در افراد بالای ۵۰ سال در مقایسه با فشار خون دیاستولیک، خیلی بیشتر می‌تواند وقوع بیماری‌های قلبی و عروقی را پیش‌بینی کند.

دستورالعمل انجمن قلب آمریکا و کالج آمریکایی قلب و عروق، فشار خون بالا را ۱۳۰/۸۰ و بالاتر می‌دانند. ویلر می‌گوید:

میران کاهش فشار خون بعد از تمرینات ورزشی و وقفه‌هایی که در نشستن طولانی‌مدت داشتند،‌ در هر دو گروه زنان و مردان به همان مرحله‌ی مورد انتظاری رسید که داروی ضدفشارخون موجب کاهش مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی و سکته‌ی مغزی می‌شود؛ البته میزان این کاهش در زنان بسیار بیشتر بود.

پژوهشگران علت این تفاوت جنسیتی را نفهمیدند؛ اما فکر می‌کنند که مجموعه‌ای از عوامل نظیر واکنش‌های متفاوت آدرنالین به تمرینات ورزشی و  این واقعیت که همه‌ی زنان حاضر در این پژوهش در سن یائسگی بودند (ایامی که خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی در زنان افزایش می‌یابد)، می‌تواند علت این اتفاق باشد.

در سایر پژوهش‌ها مشخص شده است که اجتناب از نشستن طولانی می‌تواند اثرات مثبت بیشتری روی فشار خون افرادی با خطر بالاتر بیماری‌های قلبی و عروقی داشته باشد. پژوهشگران دریافتند که با اجتناب از نشستن طولانی‌مدت می‌توان مزایایی که ورزش‌کردن در پایین‌آوردن فشار خون دارد را افزایش داد؛ بااین‌حال پژوهش‌های آینده به‌طور خاص باید تأثیر ایجاد وقفه در نشستن طولانی را روی فشار خون گروه‌های مختلف جنسیتی بررسی کنند. دکتر ویلر می‌گوید:

شروع این پژوهش را عمداً با تمرینات ورزشی آغاز کردیم؛ چراکه می‌خواستیم روی مزایای ترکیب جدید ورزش و وقفه در نشستن طولانی تمرکز کنیم. بااین‌حال نمی‌توانیم بااطمینان بگوییم که فقط ایجاد وقفه در نشستن طولانی موجب کاهش فشار خون در مردان نمی‌شود؛ زیرا اثرات این روش در سایه‌ی تأثیر تمرینات ورزشی پنهان شده است.

در پژوهش‌های آینده باید همین تأثیرات را روی افراد جوان و کسانی که اضافه‌وزن ندارند، بررسی کرد. ویلر می‌گوید:

از آنجا که نسبت فشار خون افراد سنگین‌وزن با افزایش سن بیشتر می‌شود،‌ اتخاذ استراتژی ترکیب تمرینات ورزشی و وقفه در نشستن طولانی برای کنترل و پیشگیری از افزایش فشار خون بالا حائز اهمیت است.