بیماری آرتروز؛ علل، علائم، پیشگیری و درمان

آرتروز که گاهی با عنوان بیماری مفصلی «دژنراتیو» یا «آرتریت دژنراتیو» و «استئوآرتریت» (OA) نیز یاد می‌شود، شایع‌ترین بیماری مزمن مفاصل است. آرتروز روی هر مفصلی تأثیر می‌گذارد؛ اما اغلب در زانوها، ران‌ها، بخش پایین کمر، اتصالات کوچک انگشتان و قاعده‌ی انگشت شست و انگشت بزرگ پا بُروز می‌کند.

در مفاصل سالم، ماده‌ی لاستیک‌مانندی به‌نام غضروف انتهای هر استخوان را می‌پوشاند. غضروف برای حرکات مفصل‌ها سطحی صاف و سُرخوردنی مهیا می‌کند و مثل بالشتکی بین استخوان‌ها قرار می‌گیرد. در آرتروز، غضروف‌ها متلاشی می‌شوند. این امر موجب ایجاد درد و تورم و مشکل در حرکت مفصل می‌شود. با گذشت زمان و بدترشدن آرتروز، استخوان‌ها ممکن است بشکنند و ساختارهایی به‌نام خار استخوانی تشکیل شود. قطعاتی از استخوان‌ها یا غضروف‌ها ممکن است جدا شوند و در اطراف مفصل شناور بمانند. در بدن، فرایندی التهابی رخ می‌دهد و پروتئین‌هایی به‌نام سیتوکین و نیز آنزیم‌های تولیدشده آسیب بیشتری به غضروف وارد می‌کنند. در مراحل نهایی آرتروز، غضروف‌ از بین می‌رود و استخوان‌ها روی هم کشیده می‌شوند و این امر موجب بُروز آسیب و درد بیشتری می‌شود.

چه کسانی تحت‌تأثیر آرتروز قرار می‌گیرند؟

اگرچه آرتروز در تمام سنین ممکن است بُروز کند، میزان شیوع آن درمیان افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است. عوامل خطرساز رایج در این زمینه، عبارت‌اند از: افزایش سن، چاقی، داشتن سابقه‌ی آسیب مفصلی، استفاده‌ی بیش‌ازحد از مفاصل، ضعف عضلات ران و استعداد ژنتیکی.

علائم آرتروز کدام‌اند؟

علائم آرتروز بسته به مفاصل تحت‌تأثیر و نیز شدت بیماری متغیر است. رایج‌ترین علائم آرتروز درد و خشکی مفاصل، مخصوصا اول صبح یا بعد از استراحت است. مفاصل آسیب‌دیده ممکن است به‌ویژه پس از فعالیت طولانی دچار تورم شوند. این علائم در طول زمان روی‌هم انباشته می‌شوند نه اینکه ناگهانی بُروز کنند. برخی از علائم شایع این بیماری عبارت‌اند از:

تأثیر آرتروز روی قسمت‌های مختلف بدن

ران‌ها (مفصل ران با لگن): دردی که در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران یا باسن و گاهی در داخل زانو یا ران احساس می‌شود.

زانوها: احساس ساییدگی یا خراشیدگی هنگام حرکت‌دادن زانوها به‌وجود می‌آید.

انگشتان دست: خارهای استخوانی در لبه‌ی مفاصل تشکیل می‌شوند و می‌توانند موجب تورم، قرمزی، نازکی و شکنندگی انگشتان شوند. همچنین، ممکن است دردی در قاعده‌ی انگشت شست احساس شود.

پاها: درد و شکنندگی در مفصل بزرگ قاعده‌ی انگشت بزرگ پا. گاهی تورم در قوزک پا یا پنجه‌ی پا نیز دیده می‌شود.

ستون فقرات: آرتروز ستون فقرات، شکستگی غضروف مفاصل و دیسک‌ها در گردن و بخش تحتانی کمر است. گاهی دراثر آرتروز خارهای استخوانی ایجاد می‌شود که روی اعصابی فشار وارد می‌کند که از ستون فقرات خارج می‌شوند. این وضعیت ممکن است موجب ضعف و درد در بازوها یا پاها شود.

درد یا تورم یا حالت خشکی حاصل از بیماری آرتروز انجام کارهای روزمره را در خانه یا محل کار سخت می‌کند. حتی انجام برخی از کارها مانند جمع‌کردن رخت‌خواب‌ها، بازکردن درِ ظرف غذا، گرفتن موس کامپیوتر یا رانندگی ناممکن می‌شود. وقتی مفاصل تحتانی بدن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند، فعالیت‌هایی نظیر قدم‌زدن و بالارفتن از پله‌ها و بلندکردن اجسام دشوار می‌شود. وقتی مفاصل انگشتان دست درگیر می‌شوند، گرفتن و نگه‌داشتن اجسامی مانند مداد یا انجام کارهای ظریفی مانند کار با سوزن دشوار می‌شود.

بسیاری از مردم اعتقاد دارند اثرهای آرتروز اجتناب‌ناپذیر است؛ بنابراین کاری برای مدیریتش انجام نمی‌دهند. علائم آرتروز درصورتی‌که اقداماتی برای پیشگیری از آسیب به مفاصل، مدیریت درد و افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل انجام نشود، ممکن است زندگی خانوادگی و اجتماعی و کاری را دچار مشکل کند.

چگونه آرتروز بر سلامتی عمومی تأثیر می‌گذارد؟

دیابت و بیماری قلبی: درد زانو یا ران می‌تواند بی‌تحرکی زندگی را سبب شود که حاصلش افزایش وزن و چاقی است. داشتن اضافه‌وزن یا چاقی به بُروز دیابت و بیماری قلبی و افزایش فشارخون منجر می‌شود.

افتادن: میزان افتادن در افراد مبتلا به آرتروز ۳۰ درصد بیشتر است و خطر شکستگی استخوان در آن‌ها درمقایسه‌با افراد سالم ۲۰ درصد بیشتر است. افراد مبتلا به آرتروز عوامل خطرسازی مانند کاهش عملکرد و ضعف ماهیچه و مشکل در تعادل دارند که موجب می‌شود احتمال افتادن آن‌ها بیشتر شود. همچنین، اثرهای جانبی حاصل از داروهایی که برای تسکین درد تجویز می‌شوند،ممکن است در افتادن فرد نقش داشته باشند. داروهای مسکّن خواب‌آور ممکن است موجب سرگیجه و بی‌تعادلی فرد شوند.

علل آرتروز

اگرچه زمان زیادی تصور می‌شد آرتروز دراثر فرسودگی و پارگی مفاصل در طول زمان ایجاد می‌شود، اکنون دانشمندان به آن «بیماری مفاصل» می‌گویند. برخی از عوامل مؤثر در بُروز آرتروز عبارت‌اند از:

ژن‌ها: برخی از خصوصیات ژنتیکی موجب می‌شوند احتمال ابتلای فرد به آرتروز بیشتر شود. یکی از این نقایص، نقص نادری در تولید کلاژن است. کلاژن پروتئینی است که غضروف‌ها را تشکیل می‌دهد. این اختلال حتی می‌تواند موجب شود که آرتروز در ۲۰ سالگی نیز بُروز کند. برخی از صفات ژنتیکی نیز ممکن است به بُروز نقایص جزئی در چگونگی انطباق استخوان‌ها منجر‌ شوند. وقتی انطباق استخوان‌ها باهم ازلحاظ وضعیت قرار‌گیری دچار مشکل باشد، غضروف درمقایسه‌با حالت معمولی سریع‌تر از بین می‌رود. پژوهشگران دریافته‌اند ژنی که FAAH نامیده می‌شود، در افراد مبتلا به آرتروز زانو درمقایسه‌با افراد سالم فراوان‌تر است.

وزن: اضافه‌وزن فشار اضافی روی ران‌ها و زانوها می‌آورد. تحمل چنین اضافه‌وزنی در طولانی‌مدت موجب می‌شود غضروف‌ها سریع‌تر از بین بروند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند داشتن اضافه‌وزن با خطر بُروز آرتروز دست ارتباط دارد. بافت چربی اضافی موادشیمیایی التهابی تولید می‌کند که موجب آسیب مفاصل می‌شود.

آسیب و استفاده‌ی بیش‌ازحد از مفاصل: حرکات تکراری یا آسیب به مفاصل، مانند شکستگی یا جراحی یا پارگی رباط‌ها، ممکن است آرتروز را باعث شوند. برخی از ورزش‌کاران بارهاوبارها دچار آسیب مفصل‌ها و تاندون‌ها و رباط‌ها می‌شوند. این امر می‌تواند موجب ازبین‌رفتن غضروف‌ها شود. افزون‌براین، مشاغل خاصی که به ایستادن طولانی‌مدت، خم‌شدن مکرر، بلندکردن اجسام سنگین یا دیگر حرکات نیاز دارند، ممکن است موجب تخریب سریع‌تر غضروف‌ها شوند. نبود تعادل یا ضعف عضلات حمایت‌کننده از مفصل نیز شایدبه تغییر حرکت و درنهایت، شکستگی غضروف در محل مفاصل منجر‌ شود.

سایر عوامل: چندین عامل دیگر نیز ممکن است در خطر ابتلا به آرتروز نقش داشته باشند. این عوامل عبارت‌اند از: بیماری‌های استخوان و مفاصل مانند روماتیسم مفصلی و اختلالات متابولیکی خاص مانند هموکروماتوز یا آکرومگالی.

تشخیص آرتروز

برای تشخیص آتروز پزشک اطلاعاتی درباره‌ی تاریخچه‌ی پزشکی خانوادگی و شخصی بیمار جمع‌آوری می‌کند و فرد را معاینه و آزمایش‌های تشخیصی تجویز می‌کند.

تاریخچه‌ی سلامتی و علائم: اطلاعات موردنیاز برای کمک به تشخیص آرتروز عبارت‌اند از:

معاینه‌ی جسمی: در طول معاینه، پزشک مفاصل بیمار را معاینه و دامنه‌ی حرکت آن‌ها را آزمایش می‌کند (اینکه مفاصل چقدر در دامنه‌ی طبیعی‌اش حرکت می‌کنند). پزشک به‌دنبال نواحی دردناک یا متورم یا نازک و نیز علائم آسیب مفصلی خواهد گشت. همچنین، موقعیت و هم‌راستایی گردن و ستون فقرات را بررسی می‌کند.

آزمایش‌های تشخیصی: پزشک ممکن است پس از اطلاع از تاریخچه‌ی پزشکی و انجام معاینه‌ی جسمی، درباره‌ی احتمال ابتلای آن فرد به آرتروز مشکوک شود. آزمایش‌های خونی معمولا در این تشخیص کمکی نمی‌کنند. آزمایش‌های زیر ممکن است به تأیید وجود این بیماری کمک کنند:

۱. آزمایش مایع مفصلی (Joint aspiration): پزشک منطقه‌ی مبتلا را بی‌حس می‌کند و سوزنی را برای کشیدن مایع داخل مفصل فرومی‌کند. این مایع ازلحاظ شواهد مرتبط با تخریب مفصل و وجود ذرات کریستالی بررسی می‌شود. با انجام این آزمایش، پزشک می‌تواند احتمال وجود دیگر انواع آرتریت را کنار بگذارد. آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است.

۲. اشعه‌ی ایکس: اشعه‌ی ایکس ممکن است آسیب و دیگر تغییرات مرتبط با آرتروز را نشان دهد.

۳. MRI: در این تکنیک تصویربرداری، از اشعه استفاده نمی‌شود. این روش درمقایسه‌با روش استفاده از اشعه‌ی ایکس گران‌تر است؛ اما تصاویر بهتری از غضروف و دیگر ساختارهای استخوانی فراهم و به تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌های معمول آرتروز کمک می‌کند.

درمان آرتروز

آرتروز بیماری مزمنی است و درمانی برایش وجود ندارد؛ اما روش‌هایی برای مدیریت علائم آن ارائه شده است. مدیریت بلندمدت این بیماری شامل چند بخش می‌شود:

فعالیت جسمی: یکی از راه‌های مفید برای مدیریت آرتروز «حرکت‌دادن» است. اگرچه سخت است هنگام آسیب‌دیدگی مفاصل به ورزش فکر کنیم، حرکت‌دادن عامل مهمی است. حتی فعالیت‌های ساده‌ای مانند قدم‌زدن در اطراف محله یا داشتن کلاس ورزشی آسان و سرگرم‌کننده می‌تواند موجب کاهش درد شود و به حفظ وزن سالم کمک کند. تمرینات ورزشی تقویت‌کننده‌ی عضلات موجب تقویت عضلات اطراف مفاصل می‌شود و تحمل‌بار به‌وسیله‌ی این مفاصل را آسان می‌کند و موجب کاهش درد می‌شود. ورزش‌های هوازی به بهبود استقامت و سطح انرژی و نیز کم‌کردن وزن کمک می‌کنند. بیمار مبتلا به آرتروز باید قبل از آغاز برنامه‌ی ورزشی با پزشک مشورت کند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا توصیه می‌کند بهتر است تمام افراد ازجمله مبتلایان به آرتریت در هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش سبک کنند.

مدیریت وزن: وزن اضافی موجب می‌شود فشار اضافه‌ای به مفاصلی تحمیل شود که وزن را تحمل می‌کنند؛ مانند مفاصل ران، زانوها، پاها و کمر. کاهش وزن به افراد مبتلا به آرتروز کمک می‌کند که درد را کاهش دهند و از بُروز آسیب‌های مفصلی بیشتر جلوگیری کنند. قانون اساسی کاهش وزن، مصرف کالری کمتر و افزایش فعالیت جسمی است.

تمرین‌های کششی: کشش آرام و ملایم مفاصل ممکن است به تقویت انعطاف‌پذیری و کاهش خشکی و درد کمک کند. ورزش‌هایی نظیر یوگا و تای‌چی روش‌های مناسبی برای مدیریت حالت سفتی و خشکی مفاصل هستند.

داروهای آرتروز: داروهای آرتروز به‌شکل قرص و شربت‌ و کِرِم یا لوسیون دردسترس هستند یا اینکه ممکن است به داخل مفصل تزریق شوند. این‌ داروها عبارت‌اند از:

۱. مسکّن‌ها: موجب تسکین درد می‌شوند و استامینوفن و داروهای ضددرد مخدر یا اپیوئید و اپیوئید آتیپیکالی به‌‌نام ترامادول را شامل می‌شوند. برخی از این داروها بدون نسخه و برخی با نسخه فروخته می‌شوند.

۲. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): رایج‌ترین داروهای مصرفی برای کاهش التهاب و درد هستند که عبارت‌اند از: آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب.

۳. کورتیکواستروئیدها: داروهای ضدالتهاب قدرتمندی هستند که یا به‌شکل خوراکی یا تزریق به مفصل استفاده می‌شوند.

۴. اسید هیالورونیک: به‌طور طبیعی در مایع مفصلی وجود دارد و مانند جاذب شوک و روان‌کننده عمل می‌کند. به‌نظر می‌‌رسد این اسید در افراد مبتلا به آرتروز تجزیه می‌شود.

کاردرمانی و فیزیوتراپی: متخصصان کاردرمانی و فیزیوتراپی گزینه‌های درمانی مختلفی برای مدیریت درد ارائه می‌کنند. برخی از این گزینه‌ها عبارت‌اند از:

دستگاه‌های کمکی می‌توانند به بهبود عملکرد و تحرک کمک کنند. اسکوتر، عصا، واکر، آتل، کفش‌های مخصوص یا ابزار کمکی مانند درباز کن و پاشنه‌کش دسته‌بلند ازجمله‌ی دستگاه‌های کمکی هستند.

برخی از تمرین‌های ورزشی به بهبود علائم آرتروز انگشتان دست کمک می‌کنند

درمان‌های طبیعی و جایگزین: بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز برای مدیریت علائم و بهبود بهزیستی خود از درمان‌های طبیعی و جایگزین استفاده می‌کنند. برخی از این‌ها مکمل‌های تغذیه‌ای، طب سوزنی (طب فشاری)، ماساژ، تکنیک‌های آرامش‌بخش و آب‌درمانی را شامل می‌شوند.

عمل جراحی: جراحی مفصل می‌تواند مفصل‌های به‌شدت آسیب‌دیده‌ای مانند مفصل ران‌ها یا زانوها را ترمیم یا تعویض کند.

نگرش مثبت: بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند داشتن نگرش مثبت می‌تواند موجب تقویت سیستم ایمنی و افزایش توانایی فرد برای کنترل و مدیریت علائم بیماری خود شود.

بهبود عملکرد و کاهش درد ران با استفاده از فعالیت فیزیکی: بیشتر افراد مبتلا به آرتروز از ناحیه‌ی ران و زانو دچار مشکل‌اند و هرساله جراحی‌های بسیار زیادی برای درمان این مشکل انجام می‌شود. پیش‌بینی شده در سال‌های آینده، سن شیوع این بیماری کاهش یابد. باوجوداین، فرد دچار آرتروز چگونه می‌تواند درد خود را کاهش دهد و از رفتن به اتاق جراحی خودداری کند یا اینکه رفتن به آنجا را به‌تعویق بیندازد؟ پاسخ، «ورزش» است.

یکی از اهداف مهم برنامه‌ی ورزشی ران، قوی‌کردن عضلاتی است که از این مفاصل حمایت می‌کنند. عضلات عمقی تثبیت‌کننده‌ی ران می‌توانند شوک را جذب و مفصل را دربرابر حرکات دردناک و مضر محافظت کنند. بنابراین، انجام ورزش‌های متمرکز روی لگن و نشیمنگاه می‌توانند به بیمار کمک کنند که قدرت و انعطا‌ف‌پذیری‌اش بهبود و دردش کاهش یابد. نتایج مطالعه‌ای روی زنان فنلاندی مبتلا به آرتروز نیز چنین تأثیری را تأیید کرد. پژوهشگران دریافتند بعد از برنامه‌ی ورزشی ۱۲ هفته‌ای، میزان درد در ۱۳ زن مبتلا به آرتروز ران تا ۳۰ درصد کاهش پیدا کرد. یک سنجه از قدرت ران تا ۲۰ درصد و یک سنجه از دامنه‌ی حرکات ران ۳۰ درصد بهبود یافت. عملکرد مفصل و کیفیت زندگی آن‌ها نیز کمی بهبود پیدا کرد. در مطالعه‌ای دیگر روی ۲۱۰ بیمار مبتلا به آرتروز ران نشان داده شد شرکت‌کنندگان در برنامه‌ی ورزشی ۱۲ هفته‌ای درد کمتر و توانایی حرکت بیشتری تجربه کردند.

انواع ورزش: داشتن فعالیت جسمی بخش مهمی از برنامه‌ی مدیریت آرتروز است؛ اما اگر درحال‌حاضر فعالیتی ندارید، بهتر است تمرین ورزشی منظمی را آغاز کنید. انواع مختلفی از ورزش‌های زمینی و آبی می‌توانند موجب تقویت عضلات ران و بهبود درد آرتروز شوند. فیزیوتراپ نیز می‌تواند برنامه‌ی خاصی برای انجام ورزش‌های انعطاف‌پذیری و تقویت‌کننده‌ی ران برای کمک به کنترل درد ارائه دهد.

تعویض مفصل گاهی تنها راه درمان آرتروز ران است

ورزش می‌تواند در مراحل آخر آرتروز هم مفید باشد؟

اگر به آرتروز پیشرفته‌ی ران مبتلا باشید و پزشک نیز گفته باشد به جایگزینی کامل ران نیاز دارید، نمی‌توان ادعا کرد ورزش می‌تواند باعث شود به اتاق جراحی نروید. بااین‌حال، این بدان معنا نیست که باید تا زمان جراحی ورزش را ترک و استراحت کنید. متخصصان می‌گویند حتی افراد دچار آرتروز ران پیشرفته نیز باید تا حدممکن فعال باشند. پیش‌بینی‌کننده‌ی مهمی از عوارض جانبی پس از جراحی، میزان تحرک شما قبل از جراحی است. اگر در وضعیت ضعیفی جراحی کنید، نتیجه‌ی خوبی حاصل نخواهد شد. حتی اگر ورزش نتواند روی درد ران شما اثرگذار باشد، بهتر است تا حدممکن در وضعیت سالم‌تری جراحی کنید.

پیشگیری از آرتروز

زمانی آرتروز به‌عنوان بیماری فرسودگی مفاصل درنظر گرفته می‌شد و پیامد اجتناب‌ناپذیر زندگی طولانی و فعال بود. باوجوداین، پژوهش‌ها نشان داده‌اند آرتروز فرایند پیچیده‌ای است که دلایل مختلفی دارد. این بیماری همراهِ اجتناب‌ناپذیری از پیری نیست؛ بلکه نتیجه‌ای از ترکیبی از عوامل مختلفی است که بسیاری از آن‌ها تغییر‌دادنی یا پیشگیری‌کردنی هستند. درادامه، توصیه‌ی پزشکان برای کاهش خطر ابتلا به آرتروز یا به‌تأخیرانداختن آغاز آن را بیان می‌کنیم.

حفظ وزن سالم: وزن اضافه یکی از عوامل خطرساز مهم ابتلا به آرتروز است و البته، دلیل واضحی هم دارد. کیلوگرم‌ها وزن اضافه بار بیشتری بر مفاصل تحمل‌کننده‌ی وزن مانند ران‌ها و زانوها اعمال می‌کند. با گذشت زمان، این بار اضافی موجب می‌شود غضروف تکیه‌گاه این مفصل از بین برود؛ اما فشارهای مکانیکی، تنها مشکل نیستند. بافت‌های چربی با تولید سیتوکین‌ها موجب تحریک و ایجاد التهاب در سرتاسر بدن می‌شوند. در محل مفاصل، سیتوکین‌ها با تغییر عملکرد سلول‌های غضروف موجب تخریب بافت می‌شوند. وقتی اضافه‌وزن دارید، بدنتان مقدار بیشتری از پروتئین‌های مخرب را تولید و آزاد می‌کند. کاهش وزن می‌تواند از استرس اعمال‌شده بر مفاصل و التهاب کم کند و خطر ابتلای شما به آرتروز را به‌نصف برساند.

کنترل قندخون: آخرین پژوهش‌ها نشان می‌دهند دیابت، بیماری مؤثر بر توانایی بدن برای تنظیم قندخون، عامل خطرساز مهمی برای ابتلا به آرتروز است. سطوح بالای گلوکز موجب تسریع تشکیل ملکول‌های خاصی می‌شود که موجب خشکی بیشتر غضروف‌ها و حساسیت بیشتر آن‌ها درمقایسه‌با فشار مکانیکی می‌شود. همچنین، دیابت می‌تواند موجب آغاز التهاب سیستماتیکی شود که از‌بین‌رفتن غضروف را باعث شود. این ارتباط تازه‌کشف‌شده‌ی بین دیابت و آسیب مفاصل شاید بتواند توضیح دهد چرا بسیاری از افراد مبتلا به دیابت به آرتریت نیز دچارند.

رعایت ایمنی: ازآنجاکه غضروف‌ها به‌راحتی بهبود پیدا نمی‌کنند، احتمال بُروز آرتریت در مفصل آسیب‌دیده درمقایسه‌با مفصلی هفت‌برابر بیشتر است که هیچ‌گاه دچار آسیب نشده است. شکستگی‌ها و دررفتگی‌ها و حتی پارگی و کشیدگی تاندون‌ها ممکن است به‌میزان درخورتوجهی خطر بُروز آرتروز را افزایش دهند. اگرچه نمی‌توان همیشه از این نوع آسیب‌ها اجتناب کرد، باید مراقبت‌هایی در‌این‌زمینه در نظر گرفت. اگر ورزش می‌کنید، حتما هنگام ورزش‌های پرخطر از لباس‌های ایمن استفاده کنید. در محل کار و خانه، برای بلندکردن اجسام از قوی‌ترین و بزرگ‌ترین مفاصل خود استفاده کنید و در فواصل این کار استراحت کنید. بعد از هر آسیب، حفظ وزن سالم می‌تواند از بُروز آسیب بیشتر به مفصل پیشگیری کند.

انتخاب سبک زندگی سالم: برخی از عوامل خطرساز آرتروز تغییردادنی نیستند. برای مثال، با افزایش سن، شیوع آرتروز بیشتر می‌شود؛ هرچند دلیل این امر روشن نیست که چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد. یکی از ایده‌ها این است که تعداد سلول‌های غضروف با گذشت زمان کم می‌شوند. به‌‌دلیل اینکه شیوع آرتروز در زنان درمقایسه‌با مردان به‌‌ویژه پس از ۵۰ سالگی بیشتر است، کاهش سطح استروژن پس از یائسگی ممکن است نقش داشته باشد. علاوه‌بر‌این، برخی از افراد ژن‌هایی به‌ارث می‌برند که باعث مستعدشدن آن‌ها دربرابر آرتروز می‌شود. بااین‌حال، باید به‌خاطر داشته باشیم که آرتریت نوعی بیماری چندعاملی است و فقط دریافت ژن به‌معنای این نیست که آن فرد حتما مبتلا به آرتروز خواهد شد. درنهایت، بهترین دفاع علیه هر بیماری ازجمله آرتروز، داشتن سبک زندگی سالم است. نحوه‌ی غذاخوردن، خوابیدن، مدیریت استرس و تعامل با دیگران و نیز مصرف کردن یا نکردن نوشیدنی‌های الکلی و سیگار تأثیر فراوانی نه‌تنها بر سلامت عمومی، بلکه بر سلامت مفاصل می‌گذارد.

دیگر عوارض مرتبط‌با آرتروز

ترکیب ناسالمِ چاقی و آرتروز: اضافه‌وزن و آرتروز خطر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. ارتباط بین داشتن اضافه وزن یا چاق‌بودن و ابتلا به آرتروز در مفاصل تحمل‌کننده‌ی وزن به‌سادگی درک‌کردنی است؛ اگرچه ممکن است این خطر دست‌ِکم گرفته شود. همچنین، چربی اضافه از روش‌های غیرمکانیکی روی تسریع تخریب غضروف‌ها و مفاصل اثر می‌گذارد. بافت چربی ازلحاظ شیمیایی فعال است و پیوسته پروتئین‌های مسبب التهاب و دیگر مواد بیوشیمایی مانند فاکتور نکروز توموری آلفا و اینترلوکین ۱ را تولید می‌کند.

التهاب و آرتروز: این پروتئین‌ها در سرتاسر بدن حرکت می‌کنند و در هرجایی، ازجمله در مفاصل، موجب ایجاد مقداری التهاب می‌شوند. این التهاب پیوسته در بدن موجب می‌شود فرد دربرابر توسعه‌ی آرتروز نه‌تنها در مفاصلی که مستقیما درگیر تحمل وزن بدن هستند؛ بلکه در مفاصلی که باری را تحمل نمی‌کنند مانند مفاصل دست‌ها آسیب‌پذیر شود. میزان شیوع آرتروز دست در افراد چاق دوبرابر بیشتر است. چاق‌بودن در افراد مبتلا به آرتروز در یکی از مفاصل، احتمال بُروز آرتروز در مفاصل دیگر را نیز افزایش می‌دهد. برای مثال، احتمال بُروز آرتروز در زانوی سالم افراد چاق مبتلا به آرتروز زانوی دیگر درمقایسه‌با افراد دارای وزن سالم با وضعیت مشابه پنج‌برابر بیشتر است. بافت چربی اضافه نه‌تنها موجب التهاب در سرتاسر بدن می‌شود؛ بلکه با گذاشتن بار مکانیکی روی غضروف و استخوان، این ساختارها را فعال می‌کند و آن‌ها را به آزادکردن پروتئین‌های التهابی و دیگر عواملی تشویق می‌کند که موجب تخریب مفاصل می‌شوند.

سندرم متابولیکی و آرتروز: آسیب‌های مرتبط‌با چاقی در آرتروز به مفاصل محدود نمی‌شوند. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، پژوهشگران ارتباط بین چاقی و آرتروز و سندرم متابولیکی را بررسی کردند. احتمال بُروز سندرم متابولیکی (گروهی از مشکلات سلامتی نظیر فشارخون بالا، قندخون بالا، سطوح کلسترول غیرطبیعی و داشتن چربی اضافه دور کمر)، درمیان افراد مبتلا به آرتروز درمقایسه‌با جمعیت عمومی سه‌برابر بیشتر بود. برخی از پژوهشگران به ترکیب چاقی و سندرم متابولیکی آرتروز متابولیکی می‌گویند که زیرگروه مجزا و خطرناک از آرتروز است. وقتی این‌ها باهم ترکیب شوند، این علامت هشداردهنده‌ای است که باید سریعا احتمال بُروز بیماری قلبی را مدنظر قرار داد. وقتی آرتروز با سندرم متابولیکی همراه می‌شود، این وضعیت موجب بدترشدن بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط‌با متابولیسم نظیر آترواسکلروز می‌شود. علاوه‌بر‌این، خطر ابتلا به درد و بدترشدن آرتروز و نیاز به جراحی جایگزینی کامل مفصل با اضافه‌شدن هرکدام از مؤلفه‌های سندرم متابولیکی بیشتر می‌شود.

چربی ناتوان‌کننده است: اضافه‌وزن یا چاقی موجب می‌شود اثرهای ناتوان‌کننده‌ی آرتروز تشدید شوند. نتایج مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، نشان داد افراد مبتلا به آرتروز و چاقی که به مصرف داروهای بیشتر نیاز داشتند، آهسته‌تر راه می‌رفتند و ازلحاظ فیزیکی کم‌تحرک‌تر بودند و درمعرض خطر فراوان توسعه‌ی ناتوانی‌هایی بودند که در زندگی روزمره‌ی آن‌ها اختلال ایجاد می‌کرد.

یاسر نژادی، متخصص ارتوپدی و جراح زانو در ایران می‌گوید:

در کشورهای پیشرفته، میزان شیوع آرتروز زانو ۱۳ درصد و در ایران ۲۰ درصد گزارش شده که باتوجه‌به بیشتربودن جمعیت جوان ایران میزان شیوع این بیماری در افراد مسن ایران بسیار بیشتر است که در فرهنگ و تغذیه و سبک زندگی ایرانی ریشه دارد؛ مانند دوزانو و چهارزانو نشستن، استفاده بیشتر پله به‌جای آسانسور، نداشتن برنامه‌ی ورزشی طولانی‌مدت و پایدار، به‌ویژه ورزش‌های آبی، استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی و استفاده کمتر از مواد غضروف‌ساز، مانند آووکادو و سویا و بعضی ماهی‌ها.