احتمال تشدید بیماری ام اس با مصرف نوشیدنیهای شیرین
براساس پژوهشی که در هفتادویکمین نشست سالیانهی آکادمی علوم اعصاب آمریکا در فیلادلفیا ارائه شده است، افراد مبتلا به اِماِس که هر روز حدود ۲۹۰ کالری سودا یا سایر نوشیدنیهای شیرین یا معادل دو قوطی سودای غیررژیمی مصرف میکنند، در مقایسه با بیمارانی که بهندرت نوشیدنی شیرین مینوشند، ممکن است علایم اِماِس بدتر و سطح ناتوانی آنها بیشتر شود. افرادی که نوشیدنی شیرین بسیار کمی مینوشند، بهطور متوسط هفت کالری در روز از این نوشیدنیها دریافت میکنند که معادل یکونیم قوطی سودای غیررژیمی در ماه میشود. سودا و سایر نوشیدنیهای شیرین تنها مواد غذایی هستند که در این پژوهش به علایم اِماِس ربط داده شدهاند. الیسا میر گردینگ، نویسندهی این پژوهش و یکی از اعضای آکادمی علوم اعصای آمریکا، میگوید:
بیماران مبتلا به اِماِس اغلب تمایل دارند بدانند که کدام رژیمغذایی و غذای خاص میتواند بر پیشرفت بیماریشان اثر بگذارد. بااینکه هیچ ارتباطی بین این بیماری و رژیمهای غذایی پیدا نکردیم، اما رابطهی بین اِماِس و کسانی که سودا، آبمیوههای طعمدار و چای و قهوهی شیرین مینوشند، جالب توجه بود.
۱۳۵ بیمار مبتلا به اِماِس با شرکت در این پژوهش به پرسشنامهای دربارهی رژیم غذاییشان پاسخ دادند. سپس پژوهشگران بررسی کردند تا ببینند رژیم هر شرکتکننده تاچهحد به «برنامه خوراکی دَش» (رژیم غذایی که ازطرف مؤسسهی ملی قلب، ریه و خون آمریکا برای جلوگیری و مهار فشار خون بالا ترویج میشود) نزدیک است. این رژیم سرشار از میوه، سبزیجات، غلات کامل، فرآوردههای لبنی کمچرب، گوشت بدون چربی، ماهی، آجیل و حبوبات و محدودکردن غذاهای مملو از چربی و شکر میشود. الیسا میگوید:
انتخاب رژیم خوراکی دَش به این دلیل بود که داشتن این رژیم با احتمال کمتر ابتلا به بیماریهای مزمنی نظیر فشار خون بالا، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی مرتبط است.
پژوهشگران همچنین با استفاده از شدت مقیاس وضعیت ناتوانی گسترده (روش رایجی برای ارزیابی ناتوانی بهشمار میرود که از عدد صفر برای نداشتن علامت بیماری تا عدد ۱۰ برای مرگ ناشی از بیماری اِماِس رتبهبندی شده است) به بررسی سطح ناتوانی شرکتکنندگان پرداختند. در مجموع ۳۰ نفر از آنها ناتوانی شدید داشتند. بهطورکلی پژوهشگران هیچ رابطهای بین رژیم غذایی شرکتکنندگان و سطح ناتوانی آنها پیدا نکردند.
برای بررسی سودا و نوشیدنیهای شیرین حاوی شکر، شرکتکنندگان براساس میزان مصرفشان به پنج گروه تقسیمبندی شدند. بالاترین گروه متعلق به بیمارانی بود که بهطور میانگین ۲۹۰ کالری نوشیدنی شیرین در روز مصرف میکردند و در پایینترین گروه، افرادی قرار گرفتند که بهندرت نوشیدنی شیرین میخوردند. این پژوهش نشان میدهد احتمال ناتوانی شرکتکنندگانی که بیشترین میزان نوشیدنی شیرینی حاوی شکر را مصرف میکردند (در مقایسه با کسانی که میزان مصرف نوشیدنی شیرین در آنها بسیار کم بود)، پنج برابر بیشتر است. از ۳۴ نفری که در بالاترین گروه قرار داشتند، ۱۲ نفر با ناتوایی شدید دستوپنجه نرم میکردند، درحالیکه از ۳۴ نفر پایینترین گروه، فقط ۴ نفر این مشکل را داشتند. بهطور میانگین میزان ناتوانی بالاترین گروه معادل ۴٫۱ امتیاز و پایینترین گروه معادل ۳٫۴ امتیاز بود. الیسا میگوید:
برای تأیید این نتایج به پژوهشهای وسیعتری که بیماران را برای مدت طولانیتری بررسی کنند، نیاز است و همچنین یافتههای این پژوهش نشان نمیدهد که سودا و نوشیدنیهای شیرینی عامل ناتوانی بیشتر باشند، بااینحال میدانیم که سودا هیچ ارزش غذایی ندارد و افراد مبتلا به ام اس ترجیحاً باید مقدار مصرف آن را کاهش دهند یا از رژیم غذایی خود حذف کنند.
از محدودیتهای این پژوهش میتوان به تعداد کم شرکتکنندگان اشاره کرد. پژوهشگران رژیم غذایی شرکتکنندگان و نوشیدنیهای شیرین حاوی شکر و بهطور همزمان ناتوانی بیماران را بررسی کردند، بههمین دلیل بعید بهنظر میرسد که بتوان مشخص کرد آیا بخش خاصی از یک رژیم نظیر نوشیدنیهای شیرین میتواند منجر به تشدید ناتوانی شود یا حادتربودن بیماری روی توانایی فرد برای داشتن رژیم غذایی سالم اثر میگذارد یا خیر. برای ارزیابی اینکه آیا نوشیدنیهای شیرین حاوی شکر میتواند بر شدت بیماری اماس اثر داشته باشد، باید پژوهشهای بیشتری انجام شود.