درمان چاقی با تضعیف سیستم پاداش مغز به‌وسیله اکسی‌توسین
براساس نتایج پژوهش‌های سالیانه در مجمع پزشکی ENDO در ایالت نیواورلان، هورمون اکسی‌توسین ارتباط بین بخش‌های مختلفی از مغز را کاهش می‌دهد که در فرایندهای ادراکی شناختی نقش ایفا می‌کنند. در افراد چاق، این هورمون با مشاهده‌ی غذاهای پرکالری تحریک می‌شود.
دانشمندان با دستیابی به روش‌های نوین درمانی افشانه‌ی بینی اکسی‌توسین، یک گام به درمان چاقی نزدیک شدند. اکسی‌توسین هورمونی است که به‌طور طبیعی در بدن ترشح می‌شود. این هورمون بر میزان غذای دریافتی و کنترل وزن بدن تأثیر می‌گذارد و در برقراری ارتباطات اجتماعی و عاشقانه، سهولت فرایند زایمان و دوران شیردهی نقش مهمی ایفا می‌کند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند استفاده از افشانه‌ی بینی اکسی‌توسین که البته هنوز به‌طور رسمی در آمریکا تأیید نشده، بر قسمتی از رشته‌های عصبی مغز تأثیر می‌گذارد که در رفتارهای تکانشی میل به غذا نقش ایفا می‌کنند و میزان اشتها، به‌‌ویژه در مردان چاق را کاهش می‌دهد.
به‌عقیده‌ی لیا کرم، پزشک متخصص غدد درون‌ریز کودکان در بیمارستان مس جنرال و پژوهشگر ارشد پروژه و یکی دیگر از پژوهشگران از بیمارستان ایالت ماساچوست، آشنایی با سازوکار داروها، هورمون اکسی‌توسین را درمانی دارویی در مهار اشتها و بیماری اضافه‌وزن معرفی می‌کند.
پژوهش‌های متنوعی درباره‌ی چگونگی عملکرد اکسی‌توسین انجام شده است؛ چراکه این هورمون سامان‌دهی مسیرهای خاصی از مغز را برعهده دارد که درمقایسهبا غذاهای خوش‌طعم تحریک‌پذیر است و به‌نوعی با دریافت غذاهای لذیذ تشویق می‌شوند. هدف اصلی آزمایش‌ها بررسی سیستم پاداش مغزی است که تحت‌تأثیر اکسی‌توسین قرار دارد.
براساس نتایج به‌دست‌آمده، اکسی‌توسین میزان فعالیت قسمتی از رشته‌های عصبی مغز را کاهش می‌دهد که به‌نام کلاهک شکمی و به‌اختصار VTA شناخته می‌شود و هسته‌ی مرکزی شبکه‌ی پاداش مغزی هستند.
پژوهشگران با استفاده از تکنیکی به‌نام تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI) و با کمک تکنولوژی تصاویر نورولوژیکی، قسمت‌هایی از مغز را مشخص کردند که دراثر عبور جریان خون فعال بودند. تصاویر اسکن‌شده سازوکار هورمون اکسی‌توسین را بر نحوه‌ی ارتباط بین قسمت کلاهک شکمی با سایر بخش‌های مغز مشخص می‌کند.
در آزمایشی، ۱۰ فرد سالم، اما دارای اضافه‌وزن یا تعدادی مرد جوان که مستعد چاقی بودند، به‌وسیله‌ی دو روش درمانی مختلف به‌طور تصادفی بررسی شدند. در گروه اول، درمان ازطریق افشانه‌ی اکسی‌توسین انجام شد و در گروه دوم، مردانی که زمان ناشتایی را سپری کرده بودند، داروهای مشابه دریافت کردند.
اکسی‌توسین به‌کاررفته در آزمایش را مرکز علوم غذایی دانشگاه هاروارد در ایالت بوستون و مؤسسه‌ی ملی سلامت تأیید کرده است. یک ساعت پس از دریافت دارو، گروه مردان آزمون درحالی عکس‌برداری شدند که تصاویری از غذاهای پرکالری یا کم‌کالری یا عکس‌هایی بدون تصویر غذا را مشاهده کردند.
به‌گفته‌ی کرم، پژوهشگر مطالعه، در تصاویر به‌دست‌آمده از مغز افراد مبتلا به چاقی درمقایسهبا افراد لاغر هنگام مشاهده‌ی تصاویر غذاهای لذیذ حتی با وجود احساس سیری، قسمتی از مغز مرتبط با سیستم پاداش به‌طور غیرعادی فعال می‌شود. در این گروه از مردان، استفاده از اکسی‌توسین به‌عنوان درمان دارویی توصیه می‌شود.
اکسی‌توسین درمقایسهبا درمان‌های شبه‌دارویی، ارتباط عملیاتی بین سیستم یکپارچه‌ی مغزی را در بخش کلاهک شکمی با سیستم پاداش مغزی کاهش می‌دهد که با غذاهای پرکالری پاداش می‌گیرد.
نظرات