سیستم بویایی و چشایی با یکدیگر در ارتباط هستند
دانشمندان مرکز مانل گزارش کردند دریافتکنندههای بویایی، یعنی حسگرهایی که رایحهها را در بینی تشخیص میدهند، در سلولهای چشایی زبان نیز یافت میشوند. یافتهها نشان میدهند همانگونه که دانشمندان قبلا انتظار داشتند، برهمکنشهای میان رایحه و مزه که دو ویژگی اساسی غذا هستند، ابتدا در مغز شکل نمیگیرند. این برهمکنشها از زبان آغاز میشوند.
مهمت هاکان ازدنر، زیستشناس سلولی در مرکز مانل و نویسندهی ارشد این پژوهش گفت:
پژوهش ما به فهم این موضوع کمک میکند که چگونه مولکولهای رایحههای مختلف مزهها را تنظیم میکنند. همچنین، این پژوهش به پیشرفت تصحیحکنندههای طعم کمک میکند. این تصحیحکنندهها میزان نمک و شکر و چربی اضافهی غذاها را طبق رژیم استاندارد افراد دیابتی و افراد چاق تنظیم میکند.
درحالیکه بیشتر مردم فکر میکنند طعم با چشیدن تشخیص داده میشود، طعم ویژهی اکثر غذاها و نوشیدنیها با بوکردن تشخیص داده میشود نه با چشیدن. منظور از چشایی، حسی است که با آن میتوان طعم مولکولهای شیرین، شور، ترش و تلخ را روی زبان احساس کرد و بهعنوان نگهبان دهان برای جلوگیری از خوردن زهر و هرگونه مادهی سمّی بهکار میرود. بوی هر مادهی غذایی میتواند اطلاعات جزئی از کیفیت طعم غذا دراختیار ما قرار میدهد. برای مثال، با استفاده از تشخیص بو میتوان موز را از شیرینبیان یا گیلاس متمایز کرد. مغز از بویایی و چشایی و دیگر حواس استفاده و آنها را با یکدیگر ترکیب میکند و ترکیب چندحسی طعم را میسازد.
تابهحال، بویایی و چشایی بهعنوان دو سیستم حسی مستقل شناخته میشدند و بو و مزه باهم ترکیب نمیشدند تا اینکه اطلاعات هرکدام به مغز برسد و بهصورت نسبی سنجیده شود. ازدنر درست موقعی پیگیر درستی یا نادرستی این باور شد که پسر ۱۲ سالهی او دربارهی طریقهی بوکشیدن مارها با زبانشان از او سؤال کرد.
پژوهش ازدنر و همکارانش قبل از انتشار در مجلهای علمی، در اینترنت منتشر شد. ازدنر و همکارانش در این پژوهش، از روشهای پیشرفتهای برای زنده نگهداشتن سلولهای چشایی انسان در محیط کشت سلولی استفاده کردند. زمانیکه این پژوهشگران با استفاده از روشهای ژنتیکی و زیستشیمیایی درحالکاوش سلولهای چشایی در محیط کشت بودند، متوجهشدند سلولهای چشایی از تعداد زیادی مولکول دریافتکنندهی بو برخوردار هستند.
در مرحلهی بعدی، آنها از روش تصویربرداری کلسیومی استفاده کردند تا نشان دهند سلولهای چشایی کشتشده، واکنشی مشابه سلولهای بویایی به مولکولهای عطر نشان میدهند.
یافتههای این پژوهش، اولین تعریف از نحوهی کار دریافتکنندههای بو در سلولهای چشایی را ارائه میدهد. دریافتکنندههای بو با سلولهای چشایی روی زبان برهمکنش و بدینترتیب در سیستم چشایی ایفای نقش میکنند. آزمایشهای دیگر انجامشده در مانل نشان دادهاند سلولهای تشخیصدهندهی هر طعم، دریافتکنندههای بو و مزه دارند. این نتیجه از پژوهش جدید حمایت میکند و تأییدی بر آن است.
ازدنر گفت:
وجود همزمان دریافتکنندههای بو و مزه در هر سلول، موقعیتهای تازهای برای مطالعهی برهمکنش میان بو و مزه روی زبان برای ما فراهم میکند.
یافتههای تازه، علاوهبراینکه دید بهتری دربارهی سازوکار بویایی و چشایی و برهمکنش بو و مزه برای ما فراهم میکند، ابزاری برای فهم بهتر چگونگی تشخیص بو به ما میدهد. دانشمندان هنوز نمیدانند چه مولکولهایی دامنهی گستردهی تشخیص بوی انسان را فعال میکند. دامنهی این تشخیص بو به ۴۰۰ نوع دریافتکنندهی بویایی میرسد. ازآنجاکه سلولهای چشایی کشتشده توانایی دریافت بو هم دارند، میتوان از آنها برای فهمیدن این موضوع استفاده کرد که چه مولکولهایی دریافتکنندههای بویایی انسان را محدود کردهاند.
درادامه، دانشمندان قصد دارند بفهمند دریافتکنندههای بویایی در سلولهای چشایی خاصی مانند سلولهای تشخیص شیرینی یا شوری قرار دارند یا خیر. پژوهشهای دیگر نیز تلاش میکنند تا بیان کنند مولکولهای عطر سلولهای دریافتکنندهی مزه را تصحیح میکنند و درنهایت، بهسراغ سلولهای انسان خواهند رفت و این موضوع را در سلولهای انسان بررسی خواهند کرد.
نظرات