ارتباط تنگاتنگ التهاب با افسردگی

ارتباط بین افسردگی و واکنش التهابی در بدن همچنان قوی‌تر می‌شود و پژوهش‌های زیادی این ارتباط را تأیید می‌کنند. کشف این موضوع که التهاب موجب افسردگی می‌شود، دشوار است؛ اما یافته‌های یکی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد به پاسخ نزدیک‌تر شده‌ایم؛ به‌ویژه در زنان به‌نظر می‌رسد که سطوح بالاتر التهاب می‌تواند به بروز وضعیتی منجر شود که افسردگی را تغذیه می‌کند. این وضعیت که آنهدونیا نامیده می‌شود، به‌صورت فقدان لذت از موضوعات و فعالیت‌هایی تعریف می‌شود که قبلا لذت‌بخش بوده‌اند.

بیماران مبتلا به افسردگی به‌طورمکرر آنهدونیا را به‌عنوان فقدان حس مثبت برای انجام کارهایی تجربه می‌کنند که قبلا لذت‌بخش بوده است؛ مانند بازدید از مکان‌های خاص، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و حتی خوردن غذاهای خاص. احتمال ابتلای زنان به افسردگی دوبرابر مردان است (درحدود یک نفر از هر هشت زن در زندگی خود دچار افسردگی می‌شود) و آنهدونیا اغلب به‌عنوان علامت اصلی این وضعیت ذکر می‌شود.

مطالعه از اینجا آغاز شد و هدف آن بررسی این موضوع بود که آیا ارتباط بین التهاب و افسردگی در میان زنان و مردان متفاوت است یا خیر. پژوهشگران در این مطالعه درمقایسه‌با دیگر پژوهش‌ها، مسیر مستقیم‌تری دنبال کردند. آن‌ها این کار را با القای التهاب در شرکت‌کنندگان با استفاده از ماده‌ای به‌نام اندوتوکسین انجام دادند که التهاب را به‌طورایمن و کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد. شرکت‌کنندگان دیگر دارونما دریافت کردند. دو ساعت بعد و زمانی‌که التهاب در اوجش بود، این شرکت‌کنندگان مشغول بازی شدند. این بازی برای ایجاد پیش‌بینی پاداش نقدی در آن‌ها انجام شد و در همین حین، فعالیت مغزی آن‌ها با استفاده از دستگاه fMRI ثبت می‌شد.

هدف، ارزیابی فعالیت در منطقه‌ای از مغز بود که جسم مخطط شکمی (VS) نامیده می‌شود؛ هسته‌ی مهمی در مرکز پاداش مغز که به‌وسیله‌ی دوپامین تغذیه می‌شود. ویژگی آنهدونیا ازنظر مغزی، کاهش فعالیت در VS است که می‌تواند به‌عنوان کسب انرژی کمتر از پیش‌بینی پاداش‌های زندگی (مثلا مردم، جاها و چیزهایی که لذت‌بخش است) نیز توصیف شود. نتایج نشان داد درمقایسه‌با افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، مغز زنان بیشترین پاسخ التهابی به اندوتوکسین و بیشترین کاهش در فعالیت VS را داشت. این نتیجه در مردان مشاهده نشد. نائومی ایزنبرگر، نویسنده‌ی ارشد این مقاله می‌گوید:

این مطالعه نخستین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد در پاسخ به التهاب، در حساسیت عصبی دربرابر پاداش تفاوت‌های جنسی وجود دارد و از تلویحات مهمی نیز برخوردار است. شاید یکی از دلایل شیوع بیشتری افسردگی در زنان، همین رابطه‌ی افسردگی و التهاب باشد.

این نتایج‌ به‌دلایل متعددی مهم هستند. نخست اینکه آن‌ها ارتباط بین افسردگی و التهاب را تأیید می‌کنند. التهاب ممکن است پشت همه‌ی موارد افسردگی پنهان نشده باشد؛ اما در این مرحله، شواهد به‌شدت نشان می‌دهند که درصد قابل‌توجهی از موارد افسردگی تحت‌تأثیر التهاب قرار می‌گیرد. البته بیشتر پژوهش‌های این حوزه، نمی‌توانند جهت پیکان را مشخص کنند؛ ولی در این مطالعه نشان داده می‌شود افزایش التهاب موجب کاهش فعالیت در مرکز پاداش مغز می‌شود. علاوه‌براین‌ها، این نتایج به افزایش آگاهی ما درباره‌ی تفاوت‌های جنسی در موارد افسردگی کمک می‌کند و بر ضرورت توجه بیشتر متخصصان سلامتی به نقش التهاب، به‌‌ویژه در مسئله‌ی سلامت روان زنان تأکید می‌کند. مونا معینی، یکی از پژوهشگر مطالعه می‌گوید:

این مطالعه نشان می‌دهد زنان دچار التهاب مزمن ممکن است به‌ویژه درمقابل توسعه‌ی افسردگی ازطریق کاهش حساسیت دربرابر پاداش حساس‌تر باشند. پزشکانی که بیماران زن دچار اختلالات التهابی را درمان می‌کنند، ممکن است ازنظر احتمال آغاز علائم افسردگی به این بیماران توجه بیشتری کنند.

البته، این مطالعه چندان بزرگ نبود و ۱۱۵ شرکت‌کننده در آن مشارکت کردند؛ بنابراین، نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش‌های دیگری نیز باید تأیید شود. بااین‌حال، این نتایج قطعه‌ی مهمی از پازلی به‌هم ریخته است. مراحل بعدی این پژوهش احتمالا تمرکز روی دلیل تأثیر متفاوت التهاب روی افسردگی در زنان و مردان و نیز بررسی دقیق‌تر این ارتباط در جامعه‌ی بیماران است.