داشتن هدف در زندگی می‌تواند عمر انسان را طولانی کند

معنا و مفهوم زندگی موضوعی است که هزاران سال ذهن فلاسفه را درگیر کرده و هنوز پاسخ روشن و واحدی برای آن پیدا نشده است؛ هرچند دانشمندان دریافته‌اند داشتن هر نوع هدف، عامل اصلی سلامتی و خوشی محسوب می‌شود. پژوهشی در ۲۴مه در JAMA Current Open منتشر شده که به رابطه‌ی بین ‌داشتن هدف و زندگی طولانی اشاره می‌کند. پژوهشگران دانشکده‌ی سلامت عمومی از دانشگاه میشیگان با بررسی داده‌های حدود هفت‌هزار نفر از افراد بالای ۵۰ سال دریافتند هدف قدرتمند در زندگی با کاهش مرگ‌ومیر ارتباط دارد و زندگی هدفمند می‌تواند برای سلامتی مفید باشد.

طبق تحلیل جدید پژوهشگران، افرادی که در پرسشنامه‌های روانی خود به هیچ هدفی اشاره نکرده بودند،‌ در‌مقایسه‌با افرادی که برای تحقق اهدافشان برنامه‌ داشتند، احتمال مرگشان بیشتر بود. درواقع، احتمال مرگ افراد بدون هدف دوبرابر بیشتر از افراد هدفمند و باانگیزه بود. به‌نظر می‌رسد هدف در زندگی بسیار بیشتر از جنسیت یا نژاد یا سطح تحصیلات می‌تواند بر طول عمر اثر بگذارد و اهمیت آن در کاهش خطر مرگ حتی از مصرف‌نکردن الکل و سیگارنکشیدن یا ورزش‌نکردن منظم نیز بیشتر است.

جالب است که پژوهش یادشده نشان می‌دهد داشتن هر نوع هدفی بهتر از بی‌هدف‌بودن است؛ هرچند در این تحلیل، دلیل این امر بررسی نشده که چرا افراد احساس هدفمندی می‌کنند. بنابراین، ظاهرا مهم نیست چه عاملی به افراد انگیزه می‌دهد. عشق به پرورش گل یا رشد و پیشرفت فرزندان یا علاقه به کاری که انجام می‌دهند، هر چیزی می‌تواند هدف زندگی باشد. درواقع، مهم این است که افراد با داشتن هدف، دربرابر زندگی هیجان‌زده شوند و انگیزه پیدا کنند.

بااین‌حال، کسانی که هیچ هدفی در زندگی ندارند، نباید ناامید شوند؛ زیرا طبق همین پژوهش می‌توان این نیروی محرکه را به‌وجود آورد. پژوهشگران می‌گویند:

تعدادی از مداخلات به‌منظور ارتقای هدف از زندگی به‌وجود آمده‌اند. تحلیل‌های قبلی دریافته‌اند کارهای داوطلبانه، سلامت‌‌درمانی، مدیتیشن و آموزش ذهن‌آگاهی می‌توانند هدفمندی بیشتری در زندگی ایجاد کنند و کیفیت زندگی را ارتقا دهند و بر سلامت فیزیکی تأثیر بگذارند.

پژوهش آتی باید بررسی کند این نوع مداخلات چه‌ زمانی باید برای افراد مبتلا به بیماری به‌کار رود. علاوه‌براین، طبق نظر دانشمندان، می‌توان آموزش هدفمندبودن را نیز به رویکردهای درمانی اضافه کرد. آن‌ها اشاره می‌کنند یافته‌هایشان با پژوهش انجام‌شده در ژاپن روی مفهوم ایکیگای همخوانی دارد که به‌معنای «دلیلی برای ادامه‌ی زندگی و لذت و هدف زندگی» است و به بقای انسان مربوط می‌شود. با اینکه پیش‌تر درباره‌ی هدف و طول عمر پژوهشی انجام شده است، یافته‌های جدید حتی دانشمندانی که پژوهش اخیر را انجام داده‌اند، شگفت‌زده کرده است. سلست لی پیرس، استادیار همه‌گیرشناسی در دانشگاه میشیگان و از نویسندگان این پژوهش می‌گوید:

با شک و تردید زیادی این موضوع را بررسی کرده و اکنون به‌حدی متقاعد شده‌ام که درحال‌تدارک برنامه‌ی پژوهشی جامعی درباره‌ی آن هستم.