شبکه‌های اجتماعی عامل بروز افسردگی در نوجوانان هستند

براساس مطالعات جدیدی که در بیمارستان سنت‌جاستین (Sainte Justine) مونترال صورت‌گرفته‌ است، صرف زمان پای صفحه‌نمایش و به‌خصوص در شبکه‌های اجتماعی، با افزایش بروز علائم افسردگی در نوجوانان ارتباط دارد.

این تیم تحقیقاتی که توسط پاتریشیا کانرود سرپرستی می‌شود، رابطه‌ی بین افسردگی و استفاده از انواع مختلف گجت را در میان نوجوانان درحال‌ بلوغ و طی یک دوره‌ی چهارساله بررسی کرده‌ است. 

کانرود که پروفسور روان‌پزشکی دانشگاه مونترال است، می‌گوید: 

نتیجه‌ای که بارها و بارها به آن رسیدیم، این بود که تأثیر شبکه‌های اجتماعی به مراتب از هرگونه تأثیری که سایر محتواهای دستگاه‌های دیجیتالی دارند، بیشتر است.

این محققان رفتار بیش از ۳۸۰۰ جوان را از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ مطالعه کردند. آن‌ها نوجوانانی را از ۳۱ مدرسه‌ در مونترال انتخاب کردند و رفتار آن‌ها را از کلاس هفتم تا کلاس یازدهم زیرنظر گرفتند. 

کانرود و تیمش متوجه‌شدند که هرگاه نوجوانان مشغول استفاده از شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون بودند، علائم افسردگی در آن‌ها افزایش می‌یافت.

نتایج این مطالعات روز دوشنبه در جاما پداتریکس (JAMA Pedatrics)، نشریه‌ای متعلق به انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد.

اعتماد به‌ نفس پایین 

براساس این مطالعات، استفاده از شبکه‌های اجتماعی بین همه‌ی گزینه‌های موجود، از همه زیان‌بخش‌تر است. 

کانرود و همکارش، الروی بوئرس، متوجه‌ شدند که افزایش علائم افسردگی ارتباط مستقیمی با فعالیت در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام دارد؛ چراکه در شبکه‌ای مانند اینستاگرام، نوجوانان زندگی خودشان را با عکس‌های پرزرق‌وبرق موجود در بخش فید این شبکه‌ها مقایسه می‌کنند.

کانرود می‌گوید: 

این شبکه جوانان را درمعرض عکس‌هایی می‌گذارد که موجب می‌شود آن‌ها خود را از نظر اجتماعی، با افرادی که شرایط بهتری دارند مقایسه‌ کنند و درنتیجه حس بدی درباره‌ی خود پیدا کنند. این‌گونه فضاهای بسته که باور‌های غلط را تأیید و تقویت می‌کنند، دائما افراد را درمعرض چیزهایی قرار می‌دهد که افسردگی را ترویج و آن را در افراد تشدید می‌کند. به‌همین‎دلیل است که شبکه‌های اجتماعی برای افرادی که افسردگی دارند، بسیار خطرناک است. 

آن‌ها همچنین بررسی کردند تا ببینند آیا صرف بیش‌ از حد زمان پای گجت‌ها، افراد را از انجام فعالیت‌هایی که افسردگی را کاهش‌ می‌دهند (مانند ورزش) دور می‌کند یا خیر؛ ولی متوجه‌ شدند که این مورد صحت ندارد.

یک سرگرمی خوب

ازنظر بوئرس، شگفت‌آورترین نتیجه‌ی به‌دست‌آمده این بود که زمان صرف‌شده پای بازی‌های ویدیویی، تأثیری در بروز علائم افسردگی نداشت. این مطالعه می‌گوید که به‌طور متوسط، گیمرها ازنظر اجتماعی منزوی نیستند؛ چراکه بیش از ۷۰ درصد گیمرها یا به‌صورت آنلاین یا به‌صورت حضوری با افراد دیگر بازی‌می‌کنند. 

او می‌گوید: 

این نتایج ما را شگفت‌زده کرد. بازی‌های ویدیویی افراد را خوشحال‌تر می‌کند و یک سرگرمی مفیدی محسوب می‌شود.

پاتریشیا کانرود در سمت چپ و الروی بوئرس در سمت راست 

دکتر مارتین گیگناک، رئیس بخش روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان در بیمارستان کودکان مونترال، می‌گوید که در سال‌های اخیر، تعداد مراجعات اورژانسی مربوط به نوجوانانی که افکار و رفتار‌های متمایل‌به‌ خودکشی داشته‌اند، افزایش یافته‌ است.

گیگناک که جزء تیم مطالعاتی نبوده‌ است، می‌گوید: «فکر نمی‌کنم شبکه‌های اجتماعی تنها دلیل این موضوع باشند؛ ولی یکی از فاکتورهای خطرناکی هستند که باید تحت‌نظر قرار بگیرند.»

از آنجایی که روابط اینترنتی جای روابط و ارتباطات شخصی را می‌گیرند، به‌عقیده‌ی گیگناک مهم‌ است که افراد جوان یاد بگیرند چه‌ زمانی پست‌گذاشتن درمورد زندگی‌هایشان بدون‌مشکل و سالم است و چه‌زمانی ممکن‌ است به آن‌ها آسیب برساند.  او اظهار امیدواری کرد که مدارس برنامه‌های خود را برای آموزش فعالیت‌های صحیح اینترنتی به کودکان گسترش دهند و یادگیری مناسب «شهروندی دیجیتال» به جزئی از برنامه‌ی تحصیلی مدارس در سطح جهان تبدیل‌ شود. 

کمبود پژوهش در این زمینه 

بوئرس می‌گوید که علاقه‌ی او برای مطالعه‌ی عمیق‌ تأثیر گجت‌های نمایشی در نوجوانان، بدین خاطر است که این گجت‌ها در میان جوانان بسیار رایج هستند ولی به‌صورت گسترده بررسی نشده‌ است. 

بوئرس می‌گوید: «این مسئله را می‌توان با سیگارکشیدن در دهه‌ی ۱۹۷۰ مقایسه‌ کرد. در آن برهه هم آثار بسیار منفی این‌ کار ناشناخته بود.»

هرچند خطر افسردگی در هر سنی انسان را تهدید می‌کند، وقتی نوجوانان به آن دچار می‌شوند، خطر مصرف مواد مخدر، کاهش اعتمادبه‌نفس و تضعیف مهارت‌های بین‌فردی نیز در آن‌ها افزایش‌ می‌یابد.

به‌گفته‌ی او، نوجوانان به‌طور متوسط ۶ الی ۷ ساعت در روز پای صفحات دیجیتالی می‌نشینند. او می‌گوید: «یافته‌های ما بسیار نگران‌کننده است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.»

او و کانرود امیدوار هستند که تحقیقاتشان توسط متخصصان اطفال و سایر پزشکان مورد استفاده قرار گیرد تا بتوانند نوجوانان مبتلا به افسردگی را به‌شکل موثرتری درمان‌ کنند.