شناسایی نوعی آنتیبیوتیک که میتواند موجب ناشنوایی شود
مطالعه روی موشها نشان میدهد مصرف نوعی آنتیبیوتیک باعث بروز التهاب ناشی از پاسخ بدن به عفونت میشود. درنتیجهی این فرایند، مجراهای یونی سلولهای مویی حسی در گوش داخلی دربرابر آنتیبیوتیکهای نوع آمینوگلیکوزید (aminoglycosides) نفوذپذیرتر خواهند شد که درنهایت حساسیت سلولها به اثرهای سمی داروها افزایش خواهد یافت.
مصرف آنتیبیوتیکهای آمینوگلیکوزید نظیر جنتامایسین بسیار متداول است؛ زیرا آنها برخلاف بسیاری از آنتیبیوتیکهای امروزی با طیف اثرگذاری محدود، روی طیف وسیعی از باکتریها کار میکنند. همچنین، این نوع آنتیبیوتیکها گاهی برای غلبه بر میکروبهای مقاوم به چندین آنتیبیوتیک استفاده میشوند. پیتر استیگر، از دانشگاه کریتون در نبراسکا گفت:
این ویژگی آمینوگلیکوزیدها را برای درمان عفونتهایی کاربردی میسازد که در آن ماهیت میکروب ناشناخته باقی میماند.
به همین ترتیب، آنتیبیوتیکهای آمینوگلیکوزید بهویژه برای درمان عفونت در نوزادان مفید هستند؛ زیرا این عفونتها میتوانند در عرض یک یا دو روز به مرگ منجر شوند که مدت بسیار کوتاهی برای انجام آزمایشها بهمنظور شناسایی میکروب مسئول بیماری است. بااینحال، پژوهشگران میدانند مصرف آمینوگلیکوزیدها مانند جنتامایسین با ناشنوایی مرتبط است. بهعنوان مثال، میزان ازدسترفتن شنوایی در نوزادانی که در واحد مراقبتهای ویژهای بهسر میبرند و در آنها از آمینوگلیکوئیدها استفاده میشود، دستکم ۶ برابر بیشتر از نوزادان کاملا سالم است.
استیگر و همکارانش برای درک بهتر اینکه چرا مصرف این دسته از داروها با ازدسترفتن شنوایی مرتبط است، اثرهای جنتامایسین را در شنوایی موشها آزمایش کردند. سپس، پژوهشگران دریافتند عفونت و التهابی که مجراهای یونی در سلولهای مویی حسی در گوش داخلی را درمقابل دارو نفوذپذیرتر میکند، به جذب بیشتر مجراها بهوسیلهی سلولهای حسی در حلزون گوش منجر میشوند. این مسئله باعث تقویت اثرهای سمی دارو بر سلولها خواهد شد.
برخی آنتیبیوتیکها به سلولهایی مویی درون گوش داخلی آسیب میزنند.
استیگر و همکارانش دریافتند نوعی پروتئین بهنام TRPV1 که بهویژه در مجراهای یونی وجود دارد، ورود جنتامایسین به سلولهای مو را در حضور التهاب یا پاسخ ایمنی تسهیل میکند. موشهای پرورشیافته بدون بهکارگیری TRPV1 از ناشنوایی ناشی از جنتامایسین حتی با وجود التهاب گستردهی بدن محافظت شدند.
بهگفتهی استیگر، در پرتو این یافتهها پزشکان باید بهشدت مراقب استفاده از آنتیبیوتیکهایی باشند که خطر بروز ناشنوایی را در بیماران مبتلا به عفونت گسترده افزایش میدهند؛ اما زمانی که آمینوگلیکوئیدها تنها گزینه هستند، متخصصان سلامت باید بهدقت آن دسته از بیماران را زیرنظر داشته باشند تا درصورت نیاز، توانبخشی شنوایی پس از درمان را بهموقع دراختیارشان قرار دهند. استیگر گفت:
این موضوع بهویژه برای کودکانی بسیار مهم است که در حال یادگیری شنیدن و صحبتکردن هستند؛ زیرا تأخیر در شناسایی ناشنوایی، پیامدهایی مادامالعمر ازجمله تأخیر در فراگیری زبان گفتاری و کاهش موفقیت تحصیلی و درآمد شغلی بههمراه خواهد داشت.
استیگر در پایان میافزاید که با استفاده از تکنیکهای جدیدی که میتوانند میکروبهای مسئول عفونت را سریعتر شناسایی کند، ممکن است وابستگی پزشکان به تجویز آنتیبیوتیکهای با اثربخشی گسترده برای درمان نوزادان بهزودی کاهش یابد.
نظرات