مکمل غذایی رایجی که کلید مبارزه با بیماری آلزایمر است

کولین یک ماده‌ی مغذی بی‌خطر و به‌سادگی قابل مصرف است که به‌طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد و می‌تواند به عنوان مکمل غذایی مورد مصرف قرار بگیرد. رامون ولاسکوئز و همکارانش در مرکز پژوهشی NDRC در دانشگاه آریزونا در مطالعات خود این موضوع را مورد بررسی قرار دادند که آیا ماده‌ی مغذی موردبحث می‌تواند اثرات آلزایمر را کاهش دهد یا خیر.

اوایل سال جاری، ولاسکوئز و همکارانش متوجه شدند علائم شبه آلزایمر در موش‌هایی که مادرشان در دوران بارداری از مکمل کولین تغذیه کرده بود، کمتر بود. این پژوهشگران در مطالعات جدید خود تاثیر کولین را به جای مرحله‌ی جنینی، در مرحله‌ی بزرگسالی مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه روی موش‌های ماده‌ای انجام شد که دارای علائم شبه آلزایمر بودند. علت تمرکز پژوهشگران بر موش‌های ماده این بود که شیوع آلزایمر در میان زنان بیشتر است. نتایج نشان می‌داد حافظه‌ی مکانی موش‌هایی که در کل دوران زندگی از مکمل کولین تغذیه کرده بودند، نسبت‌به موش‌هایی که از سطح کولین موجود در یک رژیم غذایی معمولی استفاده می‌کردند، بهبود پیدا کرد.

ژوئیه‌ی سال جاری پژوهشی که به‌وسیله‌ی پژوهشگران چینی انجام شده بود، مزایای حاصل از مکمل‌سازی دائمی کولین را در موش‌های نر دارای علائم شبه آلزایمر نشان داد. ولاسکوئز گفت:

مطالعه‌ی ما به خوبی نتایج آزمایش دانشمندان چینی را روی موش‌های ماده تکرار کرد.

مکمل‌سازی دائمی با کولین باعث کاهش فعال‌سازی میکروگلیاها می‌شود. میکروگلیاها سلول‌های تخصصی هستند که مواد زائد مغز را پاکسازی می‌کنند. اگرچه فعالیت طبیعی آن‌ها برای حفظ سلامت مغز حیاتی است اما اگر بیش از حد فعال شوند، التهاب مغز و مرگ عصبی که از علائم رایج آلزایمر هستند، رخ خواهد داد. کاهش در سطح فعال‌سازی میکروگلیاها می‌تواند راه جدیدی برای درمان بیماری‌های نورودژنراتیو مختلف مانند آسیب‌های مغزی، ام‌اس و بیماری پارکینسون باشد. نتایج این پژوهش در مجله‌ی Aging Cell منتشر شده است.

کولین حداقل از دو راه درجهت حفاظت از مغز در برابر بیماری آلزایمر عمل می‌کند که هر دو روش در مطالعه‌ی جدید مورد بررسی قرار گرفته است. اول اینکه، کولین تولید پلاک‌های آمیلوئید بتا را مهار می‌کند. پلاک‌های آمیلوئید بتا نشانه‌ی بارز آسیب‌شناسی در بیماری آلزایمر هستند. ثانیا، مکمل‌سازی کولین از میزان فعال‌سازی میکروگلیاها می‌کاهد. فعال‌سازی بیش از حد این سلول‌ها موجب التهاب مغز می‌شود و می‌تواند درنهایت مرگ عصبی را به دنبال داشته باشد و عملکرد شناختی را مختل می‌کند. مکمل‌سازی کولین از فعالیت میکروگلیاها می‌کاهد و موجب محافظت از مغز دربرابر هجوم آلزایمر می‌شود.

ازنظر مکانیکی، کاهش در فعال‌سازی میکروگلیاها ازطریق تغییر دو گیرنده‌ی کلیدی رخ می‌دهد: گیرنده‌ی آلفا هفت نیکوتینی استیل‌کولین و گیرنده‌ی سیگما یک. نتایج گزارشی که امسال منتشر شد، نشان می‌داد که کولین مانند آگونیستی برای گیرنده‌های سیگما یک عمل می‌کند. براین‌اساس، مکمل‌سازی همیشگی کولین می‌تواند بیان گیرنده‌های سیگما یک را تغییر دهد و از این طریق از میزان فعال‌سازی میکروگلیاها کم کند (آگونیست ماده‌ای است که یک گیرنده‌ی خاص را فعال می‌کند).

در جامعه‌ی علمی، این موضوع به خوبی درک شده است که بیماری آلزایمر مدت‌ها قبل از آشکار شدن علائم بالینی، به مغز آسیب می‌رساند. زمانی که این علائم شناسایی می‌شوند، دیگر خیلی دیر است و بیماری غیر قابل بازگشت شده است. این بیماری علاوه‌بر ایجاد سردرگمی و تضعیف حافظه موجب از دست دادن توانایی کنترل حرکات می‌شود.

در کشور آمریکا، در حال حاضر حدود ۶ میلیون فرد مبتلا به آلزایمر زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود که این بیماری طی چهار دهه‌ی آینده ۱۴ میلیون آمریکایی را درگیر کند. ازنظر اقتصادی، هزینه‌های مرتبط با مدیریت آلزایمر طی این مدت، به بیش از ۲۰ تریلیون دلار خواهد رسید.

به‌منظور توسعه‌ی درمان‌های موثرتر، ابتدا باید خود بیماری را درک کنیم. زنان در معرض خطر بالاتر توسعه‌ی آلزایمر قرار دارند. این مطالعه نشان می‌دهد که افزودن همیشگی کولین به رژیم غذایی ممکن است موجب کاهش آسیب‌شناسی آلزایمر در کسانی شود که بیش از همه تحت‌تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند. علاوه‌براین، نتایج ممکن است درمورد دیگر بیماری‌های نورودژنراتیو که در آن‌ها نیز افزایش فعالیت میکروگلیاها شایع است، کاربرد داشته باشد.

پژوهش‌های گذشته درمورد بیماری آلزایمر نشان داده‌اند که یک عامل موثر وجود ندارد؛ درعوض، عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سن و سبک زندگی در توسعه‌ی این بیماری مشارکت دارند. علاوه‌براین، رژیم غذایی تاثیر قابل توجهی روی افزایش یا کاهش خطر بروز زوال شناختی دارد. نتایج یک مطالعه نشان داده است که رژیم‌های گیاهی به علت کمبود مواد مغذی کلیدی ازجمله کولین ممکن است تاثیر نامطلوبی در رابطه با این بیماری داشته باشند. گزارش دیگری نشان می‌دهد که افزایش موارد زوال عقل در انگلستان ممکن است با عدم توصیه به مصرف کولین مرتبط باشد. درواقع، از اوت سال ۲۰۱۹، بیماری آلزایمر و دیگر اشکال زوال عقل، به علت اصلی مرگ‌و‌میر در انگستان و ولز تبدیل شده‌اند.

سطوح کنونی توصیه‌شده کولین برای زنان بالغ (بزرگ‌تر ۱۹ سال) برابر ۴۲۵ میلی‌گرم در روز و برای مردان بالغ ۵۵۰ میلی‌گرم در روز است. شواهد مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد، مقادیر توصیه‌شده‌ی مصرف روزانه (RDI) برای داشتن روند پیری سالم خصوصا در زنان کافی نیست.

حد بالای قابل تحمل کولین (TUL) که بعید است موجب ایجاد عوارض جانبی در زنان و مردان بالغ شود، برابر با ۳۵۰۰ میلی‌گرم در روز است که ۸/۲۴ برابر بیش از حد توصیه‌شده برای زنان و ۶/۳۶ برابر بیش از حد توصیه‌شده برای مردان است. ولاسکوئز می‌گوید:

رژیم مکمل توصیه‌شده‌ی ما فقط ۴/۵ برابر حد RDI است که کاملا پایین‌تر از آستانه‌ی TUL بوده و موجب می‌شود این روش بی‌خطر باشد.

کولین در غذاهای مختلفی وجود دارد. براساس اعلام وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)، سطوح بالایی از کولین در جگر مرغ، تخم‌مرغ، استیک گوشت گاو علف‌خوار، جوانه گندم، شیر و کلم بروکسل یافت می‌شود. علاوه بر‌این، مکمل‌های ویتامینی حاوی کولین مانند کولین بیتارترات و کولین کلراید نیز با قیمتی مناسب در دسترس هستند. مکمل‌ ویتامینی حاوی کولین برای کسانی که از رژیم غذایی گیاهی استفاده می‌کنند، مناسب است.

تمام سلول‌های گیاهی و جانوری به‌منظور حفظ انسجام ساختاری خود به کولین نیاز دارند. مدت‌ها است می‌دانیم، کولین برای عملکرد مناسب مغز مهم است. بدن انسان از کولین برای تولید استیل‌کولین استفاده می‌کند. استیل‌کولین ناقل عصبی مسئول عملکرد حافظه، کنترل عضلات و خلق‌و‌خو است. کولین همچنین برای ساخت غشاهای سلولی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقشی حیاتی در تنظیم بیان ژن دارد. علاوه‌بر‌این، در گزارش جدیدی که در ژانویه‌ی ۲۰۱۹ منتشر شد، چنین آمده است که کولین همچون آگونیستی برای گیرنده‌های سیگما یک عمل می‌کند که در بیماری‌زایی آلزایمر نقش دارند.

پژوهشگران در این مطالعه برای بررسی عملکرد حافظه‌ در موش‌های دارای علائم شبه آلزایمری که مکمل کولین دریافت کرده بودند، از آزمایش مارپیچ آبی استفاده کردند. نتایج نشان می‌داد که حافظه‌ی مکانی این گروه از موش‌ها بهبود پیدا کرده بود. بررسی بافت استخراج‌شده از هیپوکامپ موش‌ها نیز نشان‌دهنده‌ی تغییر در سطوح آمیلوئید بتا و کاهش در فعال‌سازی میکروگلیاها بود؛ چیزی که باعث کاهش التهاب در مغز می‌شود. هیپوکامپ در تشکیل حافظه نقش حیاتی دارد. به‌علت تغییر در گیرنده‌های کلیدی میکروگلیاها در اثر مصرف کولین، بهبود در رفتار ممکن است ناشی از کاهش فعال‌سازی میکروگلیاها باشد. ولاسکوئز می‌گوید:

ما متوجه شدیم که مکمل کولین با تغییر در گیرنده‌ی سیگما یک و گیرنده‌ی آلفا هفت نیکوتینی استیل‌کولین ممکن است منجر به کاهش بیماری مرتبط با فعال‌سازی میکروگلیاها شود. این گیرنده‌ها پاسخ ایمنی سیستم عصبی مرکزی را تنظیم می‌کنند و اختلال در تنظیم آن‌ها در بیماری‌زایی آلزایمر نقش دارد.

در مجموع، این مطالعه تاثیر مثبت حاصل از استفاده همیشگی از کولین را در زنان نشان می‌دهد. ولاسکوئز می‌گوید:

کار ما تکمیل‌کننده‌ی پژوهش اخیری است که مزایای کولین را در موش‌های نر دچار آلزایمر نشان داد. کسی مزایای استفاده‌ی دائمی از کولین را در موش‌های ماده‌ی مبتلا به آلزایمر نشان نداده بود و این جنبه‌ی نوآوری کار ما است. کولین کاندیدایی جذاب برای پیشگیری از آلزایمر است زیرا درمقایسه‌با بسیاری از داروها، گزینه‌ی بی‌خطری است. حد تعیین‌شده‌ی ۴/۵ برابر مقدار توصیه‌شده روزانه کاملا پایین‌تر از سطح تحمل این ماده بوده و این راهکار بی‌خطری برای پیشگیری از بیماری است.

اگرچه این نتایج موجب بهبود درک ما درمورد بیماری آلزایمر می‌شود اما نویسندگان می‌گویند برای تایید این موضوع که‌ آیا می‌توان از کولین به عنوان یک روشی درمانی استفاده کرد، باید آزمایش‌های بالینی انجام شود.