تأثیر مثبت کاهش وزن بر بهبودی دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ وضعیتی متابولیکی است که ویژگی آن ناتوانی بدن در فرایندکردن گلوکز است که یکی از پیامدهای آن، افزایش مداوم سطح قندخون محسوب می‌شود. این بیماری بیش از ۳۰ میلیون نفر را در کشور آمریکا درگیر کرده است و اگر کنترل نشود، می‌تواند منجر به بروز مشکلات مختلفی مانند افزایش قندخون (هایپرگلایسمی) و فشارخون و مشکلات بینایی شود.

معمولا پزشکان برای کمک به کنترل علائم افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارو تجویز می‌کنند و از آن‌ها می‌خواهند نکاتی را در‌زمینه‌ی رژیم غذایی رعایت کنند. با‌این‌حال، بهبودی (کاهش چشمگیر یا حتی ناپدیدشدن علائم که به افراد بیمار این امکان را می‌دهد، درمان را متوقف کنند) در شرایط خاصی امکان‌پذیر است. به‌عنوان مثال، افراد چاق مبتلا به دیابت نوع 2، پس از عمل جراحی کاهش وزن، بهبودی دیابت را تجربه می‌کنند. پیش‌از‌این و در سال ۲۰۱۶، مطالعه‌ای نشان داد افراد مبتلا به دیابت که رژیم غذایی دارای کالری بسیار کم رعایت را می‌کنند (درحدود ۶۲۴ تا ۷۰۰ کیلوکالری در روز) نیز می‌توانند این بهبودی را تجربه کنند؛ اما آیا این امر امکان‌پذیر است که دیابت نوع ۲ را با مداخله‌ی رژیمی آسان‌تر در مسیر بهبودی قرار داد؟ این سؤال باعث شد گروهی از پژوهشگران دانشگاه کمبریج آزمایشی در این زمینه انجام دهند.

پژوهشگران دانشگاه کمبریج در مطالعه‌ی جدیدی که یافته‌های آن در مجله‌ی Diabetic Medicine منتشر شده است، اطلاعات ۸۶۷ فرد ۴۰ تا ۶۹ ساله را تجزیه‌وتحلیل کردند که دیابت نوع ۲ آن‌ها به‌تازگی تشخیص داده شده بود. تمام این افراد در آزمایش ADDITION-Cambridge ثبت‌نام کرده بودند. این مطالعه، مطالعه‌ای آینده‌نگر است که اثربخشی و سودمندی غربالگری دیابت را ارزیابی می‌کند. پژوهشگران پیشرفت شرکت‌کنندگان را در دوره‌ی پنج‌ساله پیگیری کردند. آن‌ها در بررسی اطلاعات پزشکی گروه مطالعه‌شده متوجه شدند ۲۵۷ نفر یا ۳۰ درصد از شرکت‌کنندگان در پایان دوره‌ی پنج‌ساله بهبودی دیابت را تجربه کرده بودند. احتمال بهبودی در شرکت‌کنندگانی که در پنج سال اول پس از تشخیص دیابت نوع ۲ حداقل ۱۰ درصد از وزن خود را کم کرده بودند، در مقایسه با کسانی که دچار کاهش وزن نشده بودند، دوبرابر بیشتر بود. هجیره دامبا میلر، نویسنده‌ی نخست مقاله می‌گوید:

مدتی است می‌دانیم با اقدامات نسبتا سختگیرانه مانند رعایت برنامه‌های کاهش وزن شدید و محدودیت شدید کالری می‌توانیم دیابت نوع ۲ را وارد مرحله‌ی بهبودی کنیم. با‌این‌حال، این مداخلات می‌تواند برای افراد بسیار دشوار و چالش‌برانگیز باشد. نتایج ما نشان می‌دهد با کاهش وزن نسبتا کم و حدود ۱۰ درصد وزن بدن، می‌توان حداقل برای پنج سال از دست دیابت رهایی پیدا کرد. این برای افراد انگیزاننده‌تر و قابل‌دستیابی‌تر است.

به‌گفته‌ی سیمون گریفین، نویسنده‌ی ارشد این مقاله، یافته‌های حاضر بر این نکته تأکید می‌کند مداخلات مداوم رژیمی و سبک زندگی چقدر ازنظر مدیریت و حتی معکوس‌کردن روند دیابت اهمیت دارد. او می‌گوید:

این موضوع بر اهمیت مدیریت وزن تأکید می‌کند که می‌تواند با تغییراتی در رژیم غذایی و افزایش در فعالیت بدنی حاصل شود. اگرچه دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است و می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی شدیدی شود، در‌عین‌حال همان‌طورکه نتایج مطالعه نشان می‌دهد، می‌تواند تحت کنترل درآید و حتی روند آن معکوس شود.

درحالی‌که این پژوهش امید بیشتری پیش روی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ قرار می‌دهد و پژوهشگران می‌گویند این بهبودی با کاهش وزن متوسطی قابل‌‌دستیابی است، مطالعات دیگر نشان داده‌اند میزان بهبودی بسیار کم است. برای مثال، اوایل سال جاری نتایج پژوهشی منتشر شد که روی ۱۰ هزار و ۵۹ فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شده بود. این نتایج نشان می‌داد در پایان دوره‌ی هشت‌ساله‌ی مطالعه، تنها ۴/۹۷ درصد از شرکت‌کنندگان در مسیر بهبودی قرار گرفته بودند.

پژوهشگران مطالعه‌ی جدید قصد دارند درادامه‌ی پژوهش خود این موضوع را بررسی کنند که متخصصان بهداشت و درمان چگونه می‌توانند به بهترین نحو به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ برای کاهش وزن و حفظ وزن سالم کمک کنند.