مرد معلول بهکمک اسکلت خارجی کنترلپذیر با ذهن توانست راه برود
مبتلایان به فلج چهاراندام نمیتوانند بازوها یا پاهای خود را حرکت دهند و تقریباً کاملاً معلول هستند؛ اما در موفقیتی بزرگ، گروهی از پژوهشگران فرانسوی به بیماری معلول کمک کردند هر چهار اندام حرکتی خود را حرکت دهد. این کار بهکمک اسکلت خارجی انجام شد که با امواج مغز بیمار کنترل میشد. گویلام چاروت، رئیس این پروژه گفت:
اولینبار بیمار مبتلا به فلج چهاراندام توانست راه برود و هر دو بازوی خود را با استفاده از این پروتز عصبی حرکت دهد که سیگنالهای مغز را در زمان واقعی ثبت و منتقل و رمزگشایی میکند.
آزمایش مذکور را مرکز پژوهشی زیستپزشکی کلیناتک در گرنوبل فرانسه انجام دهد. در قلب این پژوهش دوساله، یک بیمار قرار داشت: تایبولت مرد ۳۰ سالهی اهل لیون. چهار سال پیش، تایبولت در پی سقوط از ارتفاع، توانایی حرکت در هر چهار عضو حرکتی خود را از دست داد؛ اما در سال ۲۰۱۷، دو حسگر بیسیم کوچک (هرکدام حاوی ۶۴ الکترود) در دو سمت مغز او و در منطقهای کاشته شد که در حرکت و کنترل حسی نقش ایفا میکرد. این حسگرها سیگنالهای مغزی را ثبت و بهطور بیسیم آن سیگنالها را به اسکلت خارجی منتقل میکردند که سپس میتوانست آن را به حرکت (بهواسطه ماشین) تبدیل کند.
پژوهشگران در آغاز از فرد بیمار خواستند دربارهی راهرفتن و تکاندادن بازوهای خود فکر کند. در همین حین، اسکنهایی از مغز او تهیه کردند و بهکمک آنها مناطقی از مغز را پیدا کردند که طی فکرکردن دربارهی حرکت فعال میشد. سپس، دو صفحهی کوچک پنجسانتیمتری را جایگزین بخشی از جمجمهی او کردند که در قسمت تحتانی آن الکترودهایی وجود داشت. مرد تمرین خود را با تلاش برای حرکتدادن آواتاری بهشکل اسکلت روی صفحهنمایش آغاز کرد. در این بخش از کار که حدود سه ماه طول کشید، او یاد گرفت چگونه با این برنامهی شبیهساز اعضای مصنوعی خود را کنترل کند. در این مرحله، فرد معلول توانست بهطور مجازی راه برود و اشیای مجازی را بردارد. سپس، این مهارتها روی اسکلت خارجی آزمایش شد که بهشکل لباسی مجهز بود.
لباس مذکور به ۱۴ مفصل و ۱۴ درجهی آزادی مجهز بود که امکان ۱۴ حرکت منحصربهفرد را فراهم میکرد. برای بررسی اینکه تایبولت چه تعداد از این حرکات را میتواند انجام دهد، از او آزمایشهای حرکت بازو و پا گرفته شد. پژوهشگران پس از ۴۵ جلسه تمرین در اسکلت خارجی، نتایج را موفقیتآمیز خواندند. در ۶ جلسه، تایبولت توانست در ۷۳ درصد از مواقع راه برود؛ اگرچه همیشه بهکمک سیستم مهاری که برای حفظ تعادل او روی سقف نصب شده بود. افزونبراین، تایبولت میتوانست هر دو دست خود را بهطور همزمان برای لمس اهداف حرکت دهد. او از هر پنج تلاش، در ۷۱ درصد موفق بود. تایبولت در مصاحبه با بیبیسی گفت:
این پیشرفت برای من حس اولین مردی را دارد که به ماه رفته است. دو سال بود که راه نمیرفتم و ایستادن را فراموش کرده بودم و یادم رفته بود از بیشتر اطرافیانم قدبلندتر هستم.
هیچ عارضهای رخ نداد و فقط لازم بود سیستم حسگر-اسکلت خارجی هر هفت هفته یکبار مجددا تنظیم شود. اگرچه نتایج دلگرمکنندهای حاصل شده است، چاروت و همکارانش بر این نکته تأکید میکنند اسکلت خارجی درماننیست و وضعیت تایبولت به همان شکل میماند. آنها همچنین هشدار میدهند احتمال کمی وجود دارد که فناوری بررسیشده بتواند به این زودیها بهطور گسترده استفاده شود. بااینحال، تایبولت و چاروت امیدوار هستند این پژوهش درنهایت به نوآوریهای فناورانهای مانند ساخت ویلچرهای کنترلپذیر با ذهن منجر شود که بتواند کیفیت زندگی بیماران بیحرکت را بهبود بخشد. قرار است این پژوهش با سه بیمار جدید ادامه پیدا کند. مقالهی چاروت و همکارانش در مجلهی Lancet Neurology منتشر شده است. چاروت دربارهی این موضوع گفت:
این اثبات مفهوم در را به روی کاربردهای جدید این پروتز عصبی در زندگی روزمرهی بیماران میگشاید.
تام شکسپیر، استاد پژوهشهای مرتبط با معلولیت، در سرمقالهی همراه مقاله به این نکته اشاره کرد اگرچه پیشرفتهایی مانند این در رابط مغز و کامپیوتر هیجانانگیز است، برای بیشتر افراد مبتلا به معلولیت، کلید زندگی بهتر مراقبتهای پرستاری و تکنولوژیهای کمکی مناسب است. کنترلهای دموبازدم و دیگر رابطهای موجود به افراد اجازه میدهد که صندلیهای خود را هدایت کنند و کنترلهای محیطی به افراد اجازهی کنترل محیط را میدهند. مشکل اینجا است بتوانیم مطمئن شویم این فناوریها دردسترس همهی افراد نیازمند به آن قرار میگیرد و این موضوعی است که درحالحاضر میسر نیست.
نظرات