ارتباط عجیب بین مسواک زدن و سلامت قلب

پژوهشگران در مطالعات مختلف ارتباط عجیبی را بین بهداشت دهان و سلامت قلب پیدا کرده‌اند. این ارتباط می‌تواند فقط یک رابطه‌ی تصادفی باشد یا اینکه نشان دهد بیماری لثه و از دست دادن دندان‌ها با سلامت سیستم قلبی‌عروقی ما ارتباط نزدیکی دارد.

در حال حاضر شواهد کافی برای اینکه بتوانیم با اطمینان درمورد این مسئله صحبت کنیم، وجود ندارد ولی در مطالعه‌ی دیگری که به‌تازگی منتشر شده، این موضوع بار دیگر نشان داده شده است. در بسیاری از مطالعات ارتباط بین بهداشت دهان و مشکلات قلبی نشان داده شده بود، اما در پژوهشی که سال ۲۰۱۷ اطلاعات حدود یک میلیون نفر مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفته بود، هیچ رابطه‌ای بین از دست دادن دندان و بیماری قلبی‌عروقی مشاهده نشد. بدیهی است که یک مطالعه برای کنار گذاشتن کلی یک ایده کافی نیست اما برای اینکه بتوانیم با قطعیت در این مورد سخن بگوییم، باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود.

در مطالعه‌ی جدید که در آن اطلاعات ۱۶۱،۲۸۶ نفر در کشور کره مورد بررسی قرار گرفته بود، بار دیگر نشان داده شد که مسواک زدن با کاهش خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی آریتمی قلب) و نارسایی قلبی مرتبط است. طی دوره‌ی پیگیری ۱۰/۵ ساله، احتمال ابتلای افراد بزرگ‌سال دارای سن ۴۰ تا ۷۹ سالی که دندان‌های خود را سه بار یا بیشتر در روز مسواک می‌زدند، به فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی قلبی به‌ترتیب ۱۰ و ۱۲ درصد کمتر بود. این نتایج مستقل از اثرات سن، جنس، وضعیت اجتماعی‌اقتصادی، ورزش منظم، مصرف الکل، شاخص توده‌ی بدنی و مشکلات سلامتی مشابه نظیر فشار خون بالا بود.

البته پژوهشگران مکانیسم دقیق پشت‌صحنه‌ی ارتباط احتمالی بین مسواک زدن و مشکلات قلبی‌عروقی را پیدا نکرده‌اند (اگر چنین مکانیسمی وجود داشته باشد). اما درمورد علت، چندین ایده وجود دارد. اگرچه ممکن است به‌نظر عجیب برسد، آنچه در دهان می‌گذرد، تأثیر زیادی بر سلامت عمومی بدن دارد و این موضوعی است که به‌تازگی متوجه آن شده‌ایم. برای مثال، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که بیماری آلزایمر می‌تواند با باکتری‌های درگیر در بیماری لثه مرتبط باشد.

علاوه‌بر‌این، درحالی‌که مطالعه طی دوره‌ی زمانی طولانی انجام شد، به‌صورت گذشته‌نگر مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت؛ بدین معنی که در این وضعیت، شناسایی رابطه‌ی علت و معلولی غیرممکن بود. با این حال، نتایج مطالعه‌ی حاضر با نتایج مطالعه‌ی منتشر شده در سال گذشته همخوانی دارد. در آن مطالعه نشان داده شد که احتمال بروز حمله‌ی قلبی در افرادی که دندان‌های خود را کمتر از دوبار در روز مسواک می‌زنند، سه برابر بیشتر است. در آن زمان، آن بلگر، متخصص قلب و عروق هشدار داد که چنین نتایجی نمی‌تواند رابطه‌ی سببی بین دو متغیر را اثبات کند و ممکن است افرادی که به سلامتی دندان‌های خود اهمیت می‌دهند، درمورد سلامتی بخش‌های دیگر بدن خود نیز نگران باشند و سبک زندگی را انتخاب کنند که موجب بهبود سلامتی قلبی‌عروقی آن‌ها شود. پژوهشگران در سرمقاله‌ای که همراه مقاله‌ی جدید منتشر شده، هشدار می‌دهند که هنوز برای نتیجه‌گیری زود است. آن‌ها می‌نویسند:

رابطه‌ی سببی بین این عوامل مشخص نیست و هنوز زود است که توصیه کنیم، برای پیشگیری از مشکلات قلبی مذکور باید مسواک زد. درحالی‌که نقش التهاب در بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی روزبه‌روز آشکاتر می‌شود، برای تعریف استراتژی‌هایی سلامتی عمومی باید مطالعات مداخله‌ای انجام شود.

با اینکه در حال حاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد درمان بیماری لثه منجر به پیشگیری از بیماری قلبی‌عروقی می‌شود، متخصصان می‌گویند باتوجه به نتایج اخیر، این ارتباط احتمالی دلیل دیگری برای توجه به سلامت دهان است.

نتایج این پژوهش در مجله‌ی European Journal of Preventive Cardiology منتشر شده است.