همه‌گیری ویروس کرونا فرصتی تازه برای فعالیت سودجویان

شرایط بحرانی و حساس معمولا موقعیت مناسبی را برای سوءاستفاده و کلاهبرداری فراهم می‌آورد زیرا مردم به دلیل استرس ناشی از حوادث ممکن است به خوبی فکر نکنند یا خیلی زود به دیگران اعتماد کنند. همیشه و در هر شرایطی افراد سودجویی نیز پیدا می‌شوند که با سوءاستفاده از سادگی مردم اقدام به انجام انواع روش‌های کلاهبرداری می‌کنند.

در ادامه به معرفی بیشتر مواردی می‌پردازیم که باعث شده‌اند این روزها مردم بیشتر متضرر شوند و ناخواسته دست به اقداماتی بزنند که سلامتی و امنیت خود را به خطر بیندازند.

ضدعفونی کردن و حفظ پاکیزگی محیطی که در آن زندگی یا کار می‌کنیم یکی از راه‌های مبارزه با ویروس کرونا است؛ اما همان‌طور که می‌دانید اقلام بهداشتی از جمله ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده به‌سختی در بازار پیدا می‌شوند و به همین دلیل مردم خود دست به کار شده‌اند و اقدام به تولید مواد ضدعفونی‌کننده می‌کنند؛ که اگرچه در این شرایط راه‌حل خوبی به‌نظر می‌رسد اما نباید بدون رعایت اصول ایمنی انجام شود. بسیاری از مواد شیمیایی درصورت ترکیب شدن با یکدیگر گازهای سمی خطرناک یا ماده‌ای را به‌وجود می‌آورند که باعث آسیب دیدن سیستم عصبی بدن، ریه و سیستم تنفسی می‌شوند. در ادامه به معرفی بیشتر مواد شیمیایی می‌پردازیم که نباید با یکدیگر ترکیب شوند:

ترکیب این دو ماده‌ی شیمیایی، تولید کلروفرم و اسید هیدروکلریک می‌کند که آسیب به سیستم عصبی، ریه، کلیه، کبد، چشم‌ها و پوست می‌رساند؛ همچنین مقادیر زیاد کلروفرم باعث سرگیجه، تهوع، از دست دادن هوشیاری و حتی مرگ می‌شود.

ترکیب این دو ماده باعث تولید گازهای سمی (بخار کلورامین) می‌شود که آسیب‌های شدیدی برای دستگاه تنفسی به‌همراه خواهد داشت. همچنین ترکیب مقادیر زیاد این دو با یکدیگر می‌تواند باعث انفجار بسیار خطرناکی شود. برخی مواد مانند شیشه‌شوها در ترکیبات خود آمونیاک دارند و هرگز نباید با آب ژاول و مواد رنگ‌زدا مخلوط شوند.

هرگز یک ماده‌ی اسیدی مانند سرکه را با سفیدکننده‌ها ترکیب نکنید زیرا بعد از فرایند شیمیایی گاز کلورین تولید می‌کنند. ترکیب این گاز با آب، اسید هیپوکلروس می‌سازد. پخش شدن گاز کلورین حتی به مقدار کم می‌تواند آسیب‌هایی از جمله خارش چشم و بینی، مشکلات تنفسی و مشکلات ریوی ایجاد کند.

موجب تولید گازهای سمی مانند گاز کلر می‌شود که حتی قرار گرفتن در معرض کم‌ترین مقدار آن هم می‌تواند موجب مشکلات شدید تنفسی و بینایی شود.

اگرچه هر دو ماده بسیار کارآمد هستند و هر یک به‌تنهایی می‌توانند به تمیز کردن سراسر خانه کمک کنند، اما جوش شیرین یک باز است و خاصیت قلیایی دارد و سرکه خاصیت اسیدی دارد، بنابراین زمانی‌که با یکدیگر ترکیب شوند همدیگر را خنثی می‌کنند و از ترکیب آن‌ها مقداری استات سدیم و درصد زیادی آب به دست می‌آید. همچنین سرکه باعث می‌شود جوش شیرین به مقدار زیادی کف کند و اگر این مخلوط در یک محفظه‌ی دربسته نگه‌داری شود می‌تواند ایجاد انفجار کند.

معمولا گفته می‌شود سطوح آشپزخانه را می‌توان با مخلوط آب اکسیژنه و سرکه تمیز کرد اما مخلوط کردن این دو ماده در یک ظرف صحیح نیست زیرا باعث تولید اسید پراستیک می‌شود که سمی بوده و باعث تحریک پوست، چشم‌ها و سیستم تنفسی می‌شود. برای استفاده از این دو ماده به‌منظور پاک‌سازی سطوح می‌توانید ابتدا آب اکسیژنه را روی سطح اسپری کنید، سطح را با آن تمییز کرده و پاک کنید، سپس سرکه را روی سطح اسپری کرده و دوباره همان کار را تکرار کنید.

در روزهای بعد از شیوع ویروس کرونا در اخبار شنیده شد که افرادی با مراجعه‌ی حضوری به در منازل به بهانه‌ی تست کرونا اقدام به کلاهبرداری می‌کردند. این افراد با ماسک و دستکش به بهانه‌ی تست کرونا و با نامه‌ی جعلی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ساختمان‌های مسکونی مراجعه کرده و اقدام به سرقت می‌کنند. توجه داشته باشید که تست کرونا فقط در بیمارستان‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت انجام می‌شود.

علیرضا رئیس، معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز به‌تازگی اعلام کرده است تست سرپایی کرونا به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و قابلیت استناد علمی ندارد. او همچنین درخصوص ضدعفونی کردن منازل گفته است در مواقعی که فرد مبتلا به کرونا در خانواده‌ای وجود داشته باشد، منزلش ضدعفونی می‌شود. یعنی منزل هر ۱۵۰۱ نفری که نتیجه‌ی تست کرونای آن‌ها مثبت اعلام شده، ضدعفونی می‌شود و اعضای خانواده‌شان تب‌سنجی و غربالگری می‌شوند. او همچنین گفت درحالت عادی، در خانه‌ی همه‌ی افراد نمی‌رویم بلکه به خانه افرادی می‌رویم که آلودگی در آن وجود داشته و یک یا چندنفر از اعضای خانواده آلوده به ویروس شده‌اند و برای ضدعفونی مراجعه می‌کنیم.

شرایط فعلی کشور باعث شده است هکرهای کلاه سیاه نیز از این موقعیت سوءاستفاده‌های خود را انجام داده و با استفاده از حملات گسترده‌ی مهندسی اجتماعی اقدام به سرقت اطلاعات و... کنند. در این شرایط بسیاری از مردم به مطالعه‌ی مستندات مختلف روی آورده‌اند تا اطلاعات خود را در مورد ویروس کرونا، روش‌های پیشگیری و... افزایش دهند؛ هکرها نیز از این موقعیت سوءاستفاده کرده و با ارسال ایمیل‌ها و مستندات آلوده با موضوعات تحریک‌آمیز و استفاده از شبکه‌های اجتماعی اهداف خود مانند سرقت اطلاعات کاربران را اجرا می‌کنند. در ادامه تعدادی از روش‌ها‌ی سوءاستفاده آمده است:

• ایجاد مستندات Microsoft Office آلوده به بدافزار
• ایجاد مستندات PDF آلوده به بدافزار
• ایجاد لینک‌های آلوده به بدافزار
• ایجاد اپلیکیشن‌های آلوده
• ایمیل‌های آلوده یا جعلی
• آسیب‌پذیری‌های سیستم‌عامل و نرم‌افزارها

اطلاعات بیشتر در مورد هر روش و راه‌های جلوگیری از آن را می‌توانید را در فایل موجود در سایت مرکز ماهر ببینید.

رئیس پلیس فتای تهران بزرگ در مورد سامانه‌های تست کرونا گفته است تنها سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی که از سوی وزارت بهداشت تأییدیه داشته باشند، قابل اطمینان هستند و همچنین گفت که برای تست کرونا در فضای مجازی نیازی به پرداخت پول حتی به میزان اندک وجود ندارد. بنابراین سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی که در ازای دریافت مبلغی این کار را انجام می‌دهند کلاهبرداری بوده و حتی ممکن است اطلاعات بانکی و هویتی کاربران را سرقت کنند.

در همین راستا، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ تأکید کرده است برای تست کرونا در فضای مجازی هیچ نیازی به پرداخت پول حتی به میزان اندک وجود ندارد و چنین سایت‌ها و نرم‌افزارهایی حتما با هدف سوءاستفاده ایجاد شده‌اند و نباید به آن‌ها اعتماد کرد. همچنین به‌‌هیچ عنوان نباید اطلاعات شخصی و خصوصی خود را در این فضا بارگذاری کرد.

وی همچنین اشاره کرد که نرم‌افزارها را به‌هیچ‌عنوان از طریق فایل‌های ناشناس در کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی دانلود نکنید زیرا ممکن است بدافزار باشند و به تلفن همراه کاربر آسیب بزنند.

پایگاه اطلاع‌رسانی پلیس فتا از کلاهبردای از طریق فروش موادضدعفونی‌کننده و ماسک در فضای مجازی نیز خبر داده است. کلاهبرداری در این روش به این صورت است که افراد سوجو آگهی‌هایی با عنوان فروش ژل ضدعفونی کننده یا ماسک منتشر می‌کنند و بعد از اینکه کاربر پول محصولات را برای آن‌ها واریز می‌کند، از دسترس خارج می‌شوند و تلفن خود را جواب نمی‌دهند.

روش کلاهبرداری دیگر به این صورت است که کلاهبرداران با انتشار آگهی فروش ماسک یا داروی درمان ویروس کرونا لینکی را در فضای مجازی یا از طریق پیامک برای افراد ارسال می‌کنند که این لینک افراد را به صفحات و درگاه‌های جعلی بانکی هدایت کرده و تمامی اطلاعات بانکی افراد را به سرقت برده و حسابشان را خالی می‌کنند. طبق اطلاعیه‌ی وزارت بهداشت، خرید و فروش ماسک در فضای مجازی و حقیقی ممنوع بوده و پلیس با افرادی که اقدام به این کار بکنند برخورد قانونی خواهد کرد.

خانه‌نشینی اجباری، رایگان شدن خدمات تلویزیون‌های اینترنتی و سرویس‌های آموزش آنلاین مصرف اینترنت کاربران را افزایش داده است و این موضوع به فرصتی تبدیل شده است تا کلاهبرداران با وعده‌ی اینترنت رایگان، کاربران را به سایت‌های فیشینگ هدایت کنند، اطلاعات مرورگرهای آن‌ها را ذخیره کرده یا حساب‌های بانکی‌ را خالی کنند. وعده‌ی ۱۰۰ گیگابایت اینترنت رایگان برای کاربران اینترنت ثابت از سوی وزیر ارتباطات نیز باعث شده است کلاهبرداران با وعده‌ی اینترنت رایگان برای اپراتورهای تلفن همراه، کاربران را فریب دهند.

در این روش، پیامی در گروه‌ها و کانال‌های شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که برای دریافت اینترنت رایگانی که به مدت ۶۰ روز برای هر اپراتور تلفن همراه ارائه شده، می‌توانید روی لینکی که در پیام هست، کلیک کنید. اما این لینک تنها روشی جدید برای فیشینگ است و درصورتی‌که اگر از افزونه‌ی ضدفیشینگ استفاده کنید، با وارد شدن به این سایت به شما اعلام می‌کند که احتمال فیشینگ وجود دارد و باید از وارد شدن به آن‌ها خودداری شود.

ابوالفضل عبدالهی، کارشناس فناوری اطلاعات می‌گوید امکان کلاهبرداری فیشینگ حتی از طریق رمز یک‌بار مصرف نیز وجود دارد به این صورت که اگر حملات توسط ربات و به‌صورت هوشمند باشد، در خلال زمانی‌که شخص اطلاعات را وارد می‌کند و کد یک‌بار مصرف را می‌زند، چون به سیستم اصلی بانک وصل نیست که کد باطل شود، این کد می‌تواند در همان لحظه در اختیار ربات قرار گیرد و حساب را خالی کند. بنابراین بهترین کار این است که از وارد شدن به لینک‌هایی که وعده‌ی اینترنت رایگان می‌دهند خودداری کنید.

رئیس پلیس فتای تهران نیز در این خصوص می‌گوید بسته‌های ۱۰۰ گیگابایتی اینترنت تنها برای مشترکین اینترنت ثابت است و برای مشترکین تلفن همراه عرضه نشده است. بنابراین پیام‌هایی که حاوی لینک یا فایل هستند و از کاربران می‌خواهد با مراجعه به آن بسته‌ی هدیه‌ی اینترنت همراه خود را فعال کند دارای بدافزار بوده یا کاربر را به سمت صفحات فیشینگ هدایت می‌کند. به‌عنوان مثال گاهی‌اوقات به کاربر گفته می‌شود که با پرداخت مبلغی اندک بسته‌ی هدیه‌ی اینترنت روی خط تلفن همراهش فعال می‌کنند؛ این موارد نیز کلاهبرداری است.