ویروس کرونا و ابزارهای دیجیتال؛ هوش مصنوعی ما را نجات خواهد داد؟
براساس قانون بتریج در تیترها که اصلی معروف در روزنامه‌نگاری است، به تیتر هر مقاله‌ای که با علامت سؤال تمام شود، می‌توان پاسخ منفی داد و صدالبته این قانون درباره‌ی تیتر مقاله‌ی ما نیز صدق می‌کند. بااین‌حال، با وجود رشد فزاینده‌ی مقالات دربردارنده‌ی کلیدواژه‌های هوش مصنوعی و ویروس کرونا که رقابت شدید شرکت‌های فناوری را به‌منظور یافتن راهکاری برای حل معضل کرونا انعکاس داده‌اند، احتمال دارد به این فکر بیفتید شاید پاسخ پرسش تیتر این مقاله مثبت است.
چند نمونه از این مقالات عبارت‌اند از: «سیستم هوش مصنوعی جدید علی‌بابا می‌تواند ویروس کرونا را در چند ثانیه با دقت ۹۶ درصد تشخیص دهد»، «از ربات‌ها تا داروهای هوش مصنوعی؛ آشنایی با ۶ استارتاپ فناوری که با ویروس کرونا مقابله می‌کنند»، «هوش مصنوعی می‌تواند بهترین امید ما برای مقابله با ویروس کرونا بعدی باشد»، «چگونه مناطق متأثر از ویروس کرونا با استفاده از هوش مصنوعی به جنگ همه‌گیری می‌روند؟» و «هوش مصنوعی می‌تواند از شیوع ویروس کرونا پیشگیری کند؟»
باوجود‌این، همه‌گیری ویروس کرونا جدید درحقیقت نه کارآمدی، بلکه محدودیت ابزارهای مراقبت بهداشتی را نشان داده است. هرچند اکنون پاسخ پرسش تیتر اصلی را می‌دانید، با زومیت همراه باشید تا بدانید چرا هوش مصنوعی با وجود پیشرفت‌های شگرف هنوز درزمینه‌ی مراقبت‌های بهداشتی ناتوان است.
شرکت‌های فناوری و مراقبت بهداشتی با هدف عرضه‌ی ابزارهای جدید برای آزمایش و درنهایت درمان ویروس همه‌گیر کرونا که در حال انتشار به سرتاسر جهان است، با یکدیگر رقابت می‌کنند. در‌این‌میان، امید بسیاری به هوش مصنوعی به‌عنوان فناوری بزرگ عصر حاضر است و شرکت‌ها و سیستم‌های مراقبت بهداشتی و دولت‌ها از سازندگان ابزارهای تشخیص مبتنی‌بر هوش مصنوعی به‌عنوان جایگزینی برای ملاقات حضوری با پزشکان و مراجعه به مطب‌ها به‌طور فزاینده‌ای حمایت کرده‌اند.
تصویری هنری از ویروس کرونا جدید
روی کاغذ، چنین ابزارهایی که گاهی اوقات «سنجشگر علائم» یا بات‌های مراقبت بهداشتی نامیده می‌شوند، راهکاری بدیهی در کوتاه‌مدت به‌نظر می‌آیند. از آن‌ها می‌توان برای کمک به تشخیص موارد ابتلا به کووید ۱۹، بیماری ناشی از ویروس کرونا جدید، استفاده کرد و درعین‌حال، افراد آلوده را از مطب‌های شلوغ پزشکان یا بخش اورژانس دور نگه داشت که امکان انتشار ویروس در آن‌ها بسیار زیاد است.
ابزارهای مراقبت بهداشتی مبتنی‌بر هوش مصنوعی از نظر پیچیدگی گوناگون هستند. برخی از آن‌ها از فرایند نسبتا ساده‌ای نظیر درخت تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند تا توصیه‌های آنلاین را برای مشکلات سلامتی پایه ارائه دهند. برخی سرویس‌های دیگر ادعا می‌کنند فناوری‌های پیشرفته‌تر نظیر الگوریتم‌های مبتنی‌بر یادگیری ماشین را به‌کار می‌گیرند و می‌توانند بیماری‌ها را دقیق‌تر تشخیص دهند.
دراین‌بین، به‌گفته‌ی برخی شرکت‌های بهداشت دیجیتال که چنین ابزارهایی می‌سازند، آن‌ها دربرابر به‌روزرسانی الگوریتم‌هایشان برای گنجاندن پرسش‌ها درباره‌ی سویه‌ی جدید ویروس کرونا محتاط هستند. تردید این شرکت‌ها هم بیانگر دانش اندک درباره‌ی شیوع کووید ۱۹ و هم محدودیت‌های گسترده‌تر آن دسته از فناوری‌های مراقبت بهداشتی است که در مواجهه با انتشار سریع بیماری‌های جدید عنوان هوش مصنوعی را یدک می‌کشند.
برخی شرکت‌ها می‌گویند برای ارتقای محصولات کنونی خود، داده‌ی کافی درباره‌ی ویروس کرونا جدید دراختیار ندارند. اپلیکیشن بریتانیایی سنجشگر سلامتی Your.MD به‌تازگی گزینه‌ای برای بررسی کروناویروس اضافه کرده است که کاربر را به مجموعه‌ای پرسش‌ها درباره‌ی علائم بیماری هدایت می‌کند؛ اما این ویژگی صرفا مبتنی‌بر درخت تصمیم‌گیری ساده است. شرکت سازنده می‌گوید فناوری پیچیده‌تر نهفته در سامانه‌ی اصلی‌اش را به‌روزرسانی نخواهد کرد که مبتنی‌بر یادگیری ماشین است.
به‌گفته‌ی مورین بیکر، مسئول ارشد پزشکی Your.MD، شرکت تصمیم گرفت به‌دلیل دراختیارنداشتن داده‌های علمی لازم، ویروس کرونا را ازطریق هوش مصنوعی تشخیص ندهد. او گفت تشخیص کووید ۱۹ با استفاده از هوش مصنوعی ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشد تا مقالات علمی داوری‌شده‌ی همتا به‌اندازه‌ی کافی دردسترس قرار گیرند و به بازطراحی الگوریتم‌های به‌کاررفته در سنجشگرهای پیشرفته‌ی امروزی علائم کمک کنند.
هیو هاروی، هم‌بنیان‌گذار شرکت مشاوره‌ی مراقبت بهداشتی Hardian و رادیولوژیست سابق، می‌گوید سامانه‌های معرفی‌شده با عنوان هوش مصنوعی را که برپایه‌ی یادگیری ماشین ساخته شده‌اند و با دریافت داده‌های جدید اصلاح می‌شوند، به‌سختی می‌توان برای ویروس جدید بهبود داد؛ زیرا این سامانه‌ها به «یادگیری دقیق داده‌ها» نیاز دارند. هرگونه بیماری به‌شدت مسری جدید که پیش‌تر دیده نشده است و داده‌های اندکی درباره‌اش وجود دارد، می‌تواند مشکلات مشابهی حتی برای فناوری‌های پیشرفته‌تر مبتنی‌بر هوش مصنوعی به‌وجود آورد.
هرچند ابزارهای دیجیتال هنوز در تشخیص ویروس کرونا جدید ناتوان هستند، ربات‌ها می‌توانند ابزاری کاربردی در بیمارستان‌ها باشند.
از میان تمام کشورهای جهان، بریتانیا در سال‌های اخیر به پیش‌گام حمایت از ابزارهای مراقبت بهداشتی خودکار تبدیل شده است. سرویس سلامت همگانی (NHS) این کشور که مراقبت بهداشتی رایگان را برای تمام شهروندان ارائه می‌دهد، شماری از بات‌های چت تجاری را تأیید کرده است و با تبلیغشان برای بیماران در مطب‌های پزشکان، آن‌ها را روشی مقرون‌به‌صرفه می‌داند که می‌توانند با هدف اولویت‌بندی موارد و ارائه‌ی مشاوره‌ی پزشکی ارزان برای بیماری‌های رایج به‌کار روند. بااین‌همه درمیانه‌ی بحران ویروس کرونا، NHS درعوض به همکاران مجازی‌اش دستور داد به افراد بگویند درصورت ابتلا به ویروس با خط مشاوره‌ی مراقبت بهداشتی ملی بریتانیا تماس بگیرند. مقام‌های بهداشت بریتانیا روز پنجشنبه ۱۵ اسفند تأیید کردند ۱۱۵ مورد ابتلا به کووید ۱۹ در این کشور وجود دارد.
شرکت بهداشت دیجیتال Babylon Healthcare Services چت‌باتی رسمی ساخته است که ادعا می‌کند فوریت بیماری‌ها را ارزیابی می‌کند. این شرکت می‌گوید از زمان آغاز پیگیری کووید ۱۹ در ابتدای امسال، از به‌روزرسانی سرویس یادشده و نمونه‌ای پیشرفته‌تر خودداری کرده که برای شناسایی بیماری‌های غیرجدی ساخته است. بابیلون درعوض به کاربران توصیه می‌کنند اگر سرفه یا تب دارند یا به‌تازگی به منطقه‌ای سفر کرده‌اند که آلودگی ویروس کرونا در آن گزارش شده است، با خط تلفن ۱۱۱ سرویس سلامت همگانی بریتانیا تماس بگیرند.
کیت گرایمز، پزشک و مدیر نوآوری بالینی بابیلون، معتقد است هوش مصنوعی باید در مراقبت‌های بهداشتی نقش ایفا کند؛ درحالی‌که در مواقعی نظیر همه‌گیری اخیر ویروس کرونا جدید، این ابزارها هنوز از آمادگی لازم برخوردار نیستند. Bright.md، سنجشگر سلامتی دیگر آمریکایی، برپایه‌ی پاسخ‌های کاربران به پرسش‌های آنلاین، افراد مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا را علامت‌گذاری و سپس تماس تصویری با پزشک برقرار می‌کند.