هرآنچه باید درباره ایبوپروفن و علائم کرونا بدانید

پس از توصیه‌ی اولیه درباره‌ی پرهیز از مصرف ایبوپروفن برای درمان علائم بیماری ناشی‌از ویروس کرونا جدید، سازمان جهانی بهداشت نظرش را تغییر داد و اعلام کرد دیگر اجتناب‌از مصرف ایبوپروفن را برای درمان علائم کووید ۱۹ توصیه نمی‌کند. این سردرگمی پس از آن آغاز شد که وران الیویه، وزیر بهداشت فرانسه در توییتر اعلام کرد که مصرف داروهای ضدالتهاب (نظیر ایبوپروفن یا کورتیزون) می‌تواند موجب تشدید عفونت کووید ۱۹ شود. او توصیه کرد که باید برای درمان تب همراه‌با این بیماری، به‌جای ایبوپروفن از داروی پاراستامول (استامینوفن) استفاده کرد.

در‌حال‌حاضر، سرویس سلامت همگانی (NHS)، حتی با اینکه اعتراف می‌کند شواهد محکمی مبنی بر تشدید علائم کرونا پس از مصرف ایبوپروفن وجود ندارد، فقط مصرف پاراستامول را توصیه می‌کند. مجله‌ی پزشکی BMJ نیز می‌گوید که برای کنترل علائم کووید ۱۹ باید از مصرف ایبوپروفن پرهیز کرد.

ایبوپروفن یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. این گروه از داروها معمولا سه کاربرد اصلی دارند؛ به کاهش التهاب، درد و تب کمک می‌کنند. داروهای مذکور ممکن است درباره‌ی وضعیت‌های التهابی مانند آرتریت نیز مصرف شوند. اگرچه پاراستامول نیز به درمان درد و تب کمک می‌کند.

تب، دمای بالاتر از حد طبیعی بدن است و همراه‌با سرفه‌ی مداوم و تنگی نفس، یکی از علائم کووید ۱۹ است. بدن به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی تب را ایجاد می‌کند. در این حالت، سیستم ایمنی زنجیره‌ای از مولکول‌ها را تولید می‌کند که به مغز می‌گویند برای مبارزه با عفونت، گرمای بیشتری تولید کرده و درون بدن را گرم‌تر نگه دارد. درحالی‌که بروز تب در جریان عفونت بخشی از مکانیسم دفاعی بدن است، افزایش شدید دمای بدن می‌تواند کشنده باشد و باید تحت درمان قرار گیرد.

تب برای فرد بیمار نیز آزار دهنده است، زیرا اغلب با لرز، سردرد، تهوع و ناراحتی معده همراه است. مصرف یک داروی ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا پاراستامول با کاهش سطح برخی از مولکول‌های تب، دمای بالای بدن را کاهش می‌دهد. اگرچه برخی پزشکان با مقایسه‌ی این دو دارو در سال ۲۰۱۳، توصیه کردند که درباره‌ی عفونت‌های معمولی قفسه سینه به‌جای ایبوپروفن از پاراستامول استفاده شود زیرا آن‌ها دریافتند وضعیت تعدادی از بیماران با مصرف ایبوپروفن بدتر شد.

ایبوپروفن یک داروی ضدالتهاب رایج است

برخی از نگرانی‌ها در این‌باره که مصرف ایبوپروفن موجب تشدید علائم کووید ۱۹ می‌شود، از مطالعات پیشین حاصل شده است که نشان داده‌اند علائم افراد مبتلا به دیگر عفونت‌های جدی قفسه سینه (مانند ذات‌الریه) پس از مصرف یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن تشدید شده و بیماری آن‌ها طولانی‌تر می‌شد.

البته مشخص کردن این موضوع دشوار است که آیا مصرف ایبوپروفن در این موارد مستقیما موجب تشدید علائم و طولانی‌تر شدن بیماری شده یا اینکه علت آن بوده که ایبوپروفن و دیگر داروهای ضدالتهاب به کنترل درد کمک کرده و از این طریق ممکن است میزان جدی بودن بیماری را پنهان کنند و مانع از این شوند که بیماران زودتر به‌دنبال درمان رفته و درمان به تأخیر می‌افتد. همچنین ممکن است این مسئله ارتباطی با اثرات ضدالتهاب ایبوپروفن داشته باشد. یک تئوری آن است که داروهای ضدالتهاب می‌توانند در برخی از پاسخ‌های ایمنی بدن آشفتگی ایجاد کنند، اگرچه چنین موضوعی درباره‌ی ایبوپروفن اثبات نشده است.

در نامه‌ای که اخیرا در مجله‌ی The Lancet منتشر شده است، برخی دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند که آسیب ایبوپروفن درباره‌ی بیماری کووید ۱۹ مربوط به اثرات آن روی آنزیمی در بدن است که آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین (ACE2) نام دارد. البته چنین مسئله‌ای هنوز اثبات نشده است. طرح این موضوع موجب ایجاد نگرانی اضافی برای بیمارانی شد که برای درمان مشکلات قلبی خود درحال مصرف داروهای مهارکننده ACE یا مهارکننده گیرنده‌ی آنژیوتانسین بودند.

چندین سازمان برجسته به بیماران هشدار داده‌اند که به‌خاطر تئوری‌های تاییدنشده مصرف داروهای معمول خود را متوقف نکنند. از آنجا که ویروس کرونا جدید نوع جدیدی از ویروس است، درحال‌حاضر شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مصرف ایبوپروفن برای درمان علائم کووید ۱۹ مضر بوده یا علائم آن را تشدید می‌کند.

پژوهش‌ها دراین‌زمینه به‌سرعت درحال پیشرفت است، اما باتوجه به اطلاعات نادرست زیادی که درباره‌ی کووید ۱۹ و مصرف ایبوپروفن وجود دارد، رویه‌ی محتاطانه آن است که درصورت امکان مخصوصا کسانی که دچار مشکلات سلامتی دیگری هستند، از مصرف ایبوپروفن خودداری کنند. هر کسی که فکر می‌کند ممکن است به کووید ۱۹ مبتلا باشد، می‌تواند برای کنترل تب به‌جای ایبوپروفن از پاراستامول استفاده کند، مگر اینکه پزشک یا داروساز تجویز دیگری کرده باشد. در‌همین‌حین، پژوهشگرانی از مراکز علمی مختلف درحال بررسی شواهد موجود هستند. طبیعتا، افرادی که به‌خاطر مشکلات سلامتی خاصی که دارند به تجویز پزشک درحال مصرف داروهای ضدالتهاب هستند، باید در این مورد از پزشک خود مشورت بگیرند و مصرف داروی خود را بدون دستور پزشک متوقف نکنند.

پاراستامول نیز می‌تواند تب و درد را درمان کند

ذکر این نکته نیز مهم است که ایبوپروفن و داروهای NSAID می‌توانند موجب زخم معده و سوء هاضمه شوند و ممکن است برای برخی از بیماران مبتلا به بیماری قلبی، مشکلات کلیه و کبد و بیماران مبتلا به آسم و نیز افراد دارای سن بالاتر از ۶۵ سال و کسانی که الکل زیادی مصرف می‌کنند، مناسب نباشند. این داروها را نباید افرادی که فشار خون بسیار بالایی داشته و زنانی که قصد باردار شدن داشته یا باردار هستند، مصرف کنند.

در مواردی ممکن است داروی پاراستامول بهتر باشد. این دارو نیز می‌تواند درد و تب را درمان کند. اگرچه گاهی یک ساعت طول می‌کشد تا دارو اثر کند، مصرف آن برای زنانی که باردار بوده یا درحال شیردهی هستند، بی‌خطر است و آن را همراه یا جدا از غذا می‌توان مصرف کرد. بعضی افراد نظیر کسانی که دچار مشکلات کبدی یا کلیوی هستند، باید درزمینه‌ی مصرف پاراستامول احتیاط کنند و درباره‌ی مصرف آن با پزشک خود مشورت کنند.

مقدار مصرف معمول پاراستامول برای افراد بزرگسال یک یا دو قرص ۵۰۰ میلی‌گرمی است که نهایتا تا ۴ بار درطول ۲۴ ساعت شبانه‌روز مصرف می‌شود و باید بین نوبت‌های مصرف دارو حداقل ۴ ساعت فاصله باشد. بیشتر افراد برای رساندن داروی پاراستامول به کودکان از شربت استفاده می‌کنند. مقدار دارویی که به کودک داده می‌شود، به سن او بستگی دارد اما در این مورد نیز پاراستامول را باید نهایتا ۴ بار طی ۲۴ ساعت مصرف کرد و بین نوبت‌های مصرف دارو باید حداقل ۴ ساعت زمان باشد.

داروخانه‌ها در برخی از کشورها دچار کمبود پاراستامول شده‌اند و مجبور شده‌اند فروش خود را جیره‌بندی کنند. توصیه می‌شود که در این دوران بحران، مردم از خرید بیش‌از‌حد نیاز و ذخیره‌کردن داروها اجتناب کنند تا افراد نیازمند، از دارو محروم نشوند.