آپنه خواب؛ اختلالی که افراد را از خواب آسوده بازمیدارد
اختلال وقفهی تنفسی یا آپنه خواب که گریبانگیر افراد بسیاری است، میتواند به بیماریهایی مثل دیابت، بیماری قلبی یا بیماریهای دیگر منجر شود و زندگی افراد را به خطر بیندازد. نیل استنبرگ، نویسندهی اصلی این مقاله دربارهی تجربهی خود مینویسد:
حس میکردم دارم میمیرم. در طول روز به خاطر خم شدن طولانیمدت زانوها هنگام رانندگی خسته شده بودم. خواب شبم نامنظم بود، پاهایم تکان میخوردند سپس کاملا ناگهانی با تپش قلب از خواب میپریدم. پزشکم گیج شده بود. برایم آزمایش فشار خون، ادرار و الکتروکاردیوگرام نوشت. تصور میکرد بیماری قلبی داشته باشم. قلب و فشار خونم خوب بودند. درنتیجه، آزمایش کولونوسکوپی انجام دادم. اواخر سال ۲۰۰۸ بود و ۴۷ سال داشتم. برای این آزمایش رودههایم را شستشو دادند؛ اما رودهی بزرگ هم تمیز بود. نه سرطانی در کار بود نه حتی بواسیر مزاحمی. با این حال قطعا مشکلی وجود داشت. پزشک به من گفت: در طول بیهوشی، تنفس من در نقطهای قطع شده است که میتواند بهمعنی آپنهخواب باشد.
خواب با تغییرات دینامیک در بدن، تعریف میشود و از چند فاز مختلف تشکیل شده است که پس از وارد شدن به هر کدام از فازها، تنفس، فشار خون و دمای بدن کاهش یا افزایش مییابند. در وضعیت بیداری، تنش ماهیچهها تفاوت چندانی ندارد اما رفتار ماهیچهها در مرحلهی REM خواب که یک چهارم از خواب را تشکیل میدهد، تغییر میکند. در این مرحله، اغلب گروههای ماهیچهای به آرامش میرسند؛ اما در صورتی که عضلات گلو بیش از اندازه آرام شوند، مجرای هوا دچار فروپاشی شده و مسدود میشود. نتیجه، وقفهی تنفسی یا اصطلاحا آپنه خواب است.
در اختلال آپنه خواب، منبع تنفسی بهصورت پیوسته دچار وقفه میشود درنتیجه سطح اکسیژن خون افت میکند. سپس فرد مبتلا، شروع به چرخیدن و نفس نفس زدن میکند. این اختلال ممکن است هنگام شب، صدها بار رخ دهد و میتواند پیامدهای شدیدی را بهدنبال داشته باشد.
آپنه خواب، با افزایش سرعت پمپاژ خون برای جبران اکسیژن، بر قلب فشار میآورد. نوسان سطوح اکسیژن، منجر به ایجاد پلاک در سرخرگها میشود درنتیجه خطر بیماریهای قلبی عروقی، سکته و فشار خون بالا را افزایش میدهد. طبق تخمین کمیسیون ملی پژوهشهای اختلال خواب ایالات متحده در اواسط دههی ۱۹۹۰، سالانه ۳۸ هزار آمریکایی بر اثر بیماریهای قلبی ناشی از آپنه خواب جان خود را از دست دادهاند. طبق شواهد، اختلال آپنه خواب بر سوخت و ساز گلوکز هم تأثیر میگذارد و با افزایش مقاومت انسولین، به بیماریهایی مثل دیابت نوع ۲ و اضافه وزن منجر میشود.
از طرفی به دلیل کامل نشدن خواب شب، احساس خستگی مفرط افزایش مییابد و پیامدهایی مثل زوال حافظه، افزایش اضطراب و افسردگی را بهدنبال خواهد داشت. خواب نامناسب به حواسپرتی در حین رانندگی و درنتیجه تصادف منجر میشود. طبق پژوهشی در سوئد در سال ۲۰۱۵، رانندگان مبتلا به آپنه خواب، ۲/۵ برابر بیشتر در معرض خطر تصادفهای رانندگی قرار دارند. آپنه خواب همچنین منجر به افزایش زمان غیبت در زمان کار میشود و درنتیجه احتمال اخراج را افزایش میدهد.
طبق پژوهشها احتمال مرگ افرادی که از آپنه خواب شدید رنج میبرند در بازهای ۱۸ ساله، سه برابر بیشتر است؛ اما درست مانند سیگار کشیدن، مردم این اختلال را تهدید چندان بزرگی نمیدانند. طبق گزارش آکادمی پزشکی خواب آمریکا، اختلال آپنه خواب بر ۱۲ درصد از افراد بزرگسال تأثیر میگذارد اما ۸۰ درصد آنها تشخیص داده نمیشوند و بسیاری از افراد این اختلال را مرضی جدی نمیدانند. طبق پژوهشی در سال ۲۰۱۹، بهطور کلی در سراسر جهان تقریبا یک میلیارد نفر، از اختلال آپنه خواب متوسط تا شدید رنج میبرند.
پژوهشهای زیادی برای پیدا کردن راهحل مشکل آپنه خواب انجام شدهاند که شامل بررسی هیپوکسیا (واکنش بدن نسبت به نبود اکسیژن) تا انواع جدید جراحیها و روشهای درمان است. از یک میلیارد نفر افرادی که در سراسر جهان با اختلال آپنه خواب دستوپنجه نرم میکنند، اغلب افراد حتی از اختلال خود آگاه نیستند و اهمیتی هم به درمان نمیدهند؛ اما وقتی آپنه خواب، آثار و پیامدهای شدیدی روی بدنشان وارد کند به فکر چاره میافتند.
اختلال آپنه خواب به این معنی است که شخص هرگز هنگام شب خواب کاملی ندارد. این اختلال بر بدن و ذهن تأثیر میگذارد
با اینکه آپنه خواب، عوامل متعددی مثل چاقی، گردنها و لوزههای بزرگ، فک کوچک یا سن بالا دارد ممکن است حتی در حین خواب خود را بهخوبی نشان ندهد. تنها راه تشخیص آن نظارت بر خواب افراد است. استینبرگ دربارهی تجربهی خود میگوید:
در اوایل سال ۲۰۰۹، طبق پیشنهاد پزشکم به مرکز پزشکی خواب نورتشور در ایلینویز رفتم. در آنجا با لیزا شیوز، متخصص طب خواب ملاقات کردم. او گلویم را فشار داد، سپس پیشنهاد آزمایش پلی سومنوگرامی را داد. در این آزمایش، تنفس، سطح فشار خون، ضربان قلب و فعالیت ماهیچهها و مغز ثبت میشوند.
استینبرگ، چند هفته بعد دوباره به پزشک مراجعه کرد. یکی از تکنسینها او را به اتاق خواب کوچکی هدایت کرد که در آن تختی دونفره و یک گنجه قرار داشت. پشت تخت، پنجرهای افقی به سمت اتاقی آزمایشگاهی قرار داشت. او شلوارهای مخصوص خواب را پوشید و از تکنسین خواست به داخل اتاق بازگردد. تکنسین الکترودی را روی قفسهی سینه و سر استینبرگ قرار داد و سپس به او لباسی داد که سیمهای زیادی به آن متصل شده بودند.
تقریبا ساعت ده شب بود که استینبرگ چراغها را خاموش کرد و خیلی زود به خواب رفت. او ساعت ۴.۳۰ دقیقهی صبح از خواب بیدار شد و درحالیکه احساس گیجی میکرد سعی داشت دوباره بخوابد، اما تکنسین به او گفت که به اندازهی شش ساعت داده از او ضبط شده است و میتواند محل را ترک کند. اختلال آپنه خواب استینبرگ، از نوع شدید تشخیص داده شد و پزشک او جزئیات را برای او شرح داد.
تنها راه تشخیص آپنه خواب، نظارت بر خواب افراد است
استینبرگ چند هفته بعد به نورتشور بازگشت. شیوز در مقابل صفحهی نمایشی پر از اعداد و موجهای رنگارنگ نشسته بود. ویدئوی سیاه و سفیدی از استینبرگ در حال خواب هم در حال پخش بود. این تصویر برای استینبرگ بهقدری ناخوشایند بود که گویی در حال دیدن مرگ خود است.
بهگفتهی دکتر شیوز، تنفس استینبرگ در حین خواب، به مدت ۱۱۲ ثانیه یا تقریبا دو دقیقه قطع شده است. سطح نرمال اشباع اکسیژن خون طبق دستگاه پالس اکسیمتر، بین ۹۵ و ۱۰۰ درصد است. سطح اشباع اکسیژن خون در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی، به بیش از ۸۰ میرسد. این در حالی بود که این مقدار برای استینبرگ به ۶۹ درصد هم رسیده بود. به نقل از سازمان جهانی بهداشت، در صورتی که سطح اکسیژن خون فردی به ۹۴ درصد یا پائینتر برسد باید احتمالاتی مثل مسدود شدن مجاری هوا، فروپاشی ریه یا مشکل در گردش هوا را بررسی کرد.
در عمل جراحی، بخشی از بافت دهانی برای آزادسازی مجرای هوا برداشته میشود
اما استینبرگ گزینههای محدودی داشت. بهگفتهی دکتر شیوز، عمل UPPP برای استینبرگ لازم بود. در این عمل بافتی از بخش کام گوشتی دهان یا نرم کام برداشته میشود و مجرای هوا در گلو عریضتر میشود؛ اما دوران نقاهت این عمل میتواند بسیار طولانی و پردردسر باشد. درنتیجه گزینهی دوم برای استینبرگ استفاده از ماسک تنفسی بود.
تقریبا یک دهه و نیم پس از کشف آپنه خواب، تنها یک گزینهی درمانی برای آن وجود داشت: عمل جراحی برش نای یا تراکستومی. در این عمل حفرهای بهنام تراکستومی در گلو برای عبور هوا ایجاد میشود. این عمل پیچیدگیهای خود را دارد. بهگفتهی آلن اسکوارتز، استاد بازنشستهی پزشکی از دانشگاه جان هاپکینز:
در روزهای اول، آگاهی پزشکها زیاد نبود. در اوایل دههی ۸۰، وقتی من کار خود را آغاز کرده بودم، شدیدترین بیماران آپنه خواب را میدیدیم. آنها با سر درد بیدار میشدند و برخی بافتهای بدنشان، اکسیژن کافی را دریافت نمیکردند. احساس خستگی زیادی داشتند، افسرده میشدند، صبر کم و حالتهای روحی متغیری داشتند.
طبق پژوهشی در سال ۲۰۱۷، ممکن است تقریبا ۴۰ درصد از جمعیت بالغ آلمان به آپنه خواب مبتلا باشند
بیماران آپنه خواب با وجود مشکلات فراوان نسبت به عمل تراکستومی، محتاط هستند. تراکستومی تنها روی بیمارهایی با فوریت پزشکی بالا انجام میشود. آنجلا کاکلر از شهر هات اسپرینگ آرکانزاس، در سال ۲۰۰۸ مبتلا به آپنه خواب تشخیص داده شد. گرچه خود او معتقد است از وقتی کوچک بود این بیماری را داشته است. او میگوید: «همیشه در حالت خواب با صدای بلند خر و پف میکردم و نیمهشب نفس نفس زنان از خواب بیدار میشدم. »
قلب کاکلر در سال ۲۰۱۲، دچار نارسایی شد و به اورژانس منتقل شد. صبح روز بعد عمل تراکستومی روی او انجام شد؛ اما چگونه پس از هفت سال توانست به تراکستومی عادت کند؟ او میگوید:
من مدام در نبرد بودم. نمیتوانم بهصورت عادی نفس بکشم. مرطوبکنندهی طبیعی گلو کاملا از بین رفته است. این حالت آزاردهنده و کثیف است و همیشه در معرض عفونت قرار دارم.
بزرگترین مانع این عمل برای کاکلر این است که دیگر نمیتواند شنا کند. او همچنین از نگاه مردم نسبت بهظاهر خود بیزار است. با این حال، اختلال آپنه خواب او برطرف شده است. دیگر خر و پف نمیکند، میتواند بهتر نفس بکشد و بخوابد. از او پرسیده شد آیا مایل است دوباره این عمل را انجام دهد و او پاسخ داد: «اگر مجبور شوم حتما این کار را میکنم. این عمل من را نجات داد.»
با اینکه عمل تراکستومی در درمان بیماران آپنه خواب مؤثر بوده است، زیانهای بزرگ این عمل باعث شد کالن سالیوان، استاد پزشکی دانشگاه سیدنی، دستگاهی را بهنام ماشین فشار پیوسته و مثبت مجرای هوا یا CPAP را اختراع کند که یکی از درمانهای جدید بیماری آپنه خواب است.
سالیوان در اواخر دههی ۱۹۷۰، برای کمک به پژوهشی با موضوعی کنترل تنفسی سگها هنگام خواب، به دانشگاه تورنتو رفت. در این پژوهش، گازهای آزمایشگاهی از طریق تراکستومی وارد بدن سگها شد. سالیوان پس از بازگشت به استرالیا، ماسکی طراحی کرد که بتواند همان گازها را منتقل کند.
تا اینکه یکی از بیماران مبتلا به آپنه خواب، وقت عمل تراکستومی داشت اما در عین حال بهدنبال روشی جایگزین بود. حرفهای سالیوان او را تشویق کرد تا ماسک سگ را روی انسان هم تست کند. سولیوان، قالبهایی گچی را از بینی بیماران تهیه کرد و ماسک فایبر گلاسی همراهبا یک لوله ساخت. مکنده از یک جاروبرقی و افسار سر هم از داخل کلاه دوچرخه سواری برداشته شدند.
سولیوان و همکاران در مقالهای در سال ۱۹۸۱، تأثیر این ماسک بر پیشگیری از انسداد مجاری هوا را توصیف کردند. او این اختراع را ثبت کرد و پس از چند سال مدلی کاربردی از آن را عرضه کرد. امروزه میلیونها نفر از دستگاههای CPAP استفاده میکنند.
دستگاههای CPAP، اولین درمان برای آپنه خواب هستند اما استفاده از آنها برای بسیاری از بیماران آزاردهنده است.
با افزایش تأثیرگذاری دستگاههای CPAP بر درمان بیماران، این دستگاهها بهمرور زمان ارتقاء یافتند و حالا میتوانند دادهها را بهصورت خودکار از کلاد آپلود کنند و برای تحلیل آماده شوند؛ اما پزشکان متوجه حقیقتی ناخوشایند شدند: درمان اولیهی این دستگاهها تأثیر چندانی نداشت. بهگفتهی اسکوارتز:
در اواخر دههی ۸۰ از بیماری دربارهی تأثیر ماسک پرسیدیم. متأسفانه بیمار به اشتباه عملکرد دستگاه را خوب ارزیابی کرد. تا اینکه در اواخر دههی ۹۰ تراشههای الکترونیکی را داخل دستگاه قرار دادیم و متوجه شدیم بیماران خیلی کم از این ماسک استفاده کردهاند.
تراشهها مدت زمان استفاده از ماسکها را ارزیابی کردند و پزشکان متوجه شدند که بیماران اغلب اوقات ماسکهایشان را کنار میگذاشتند. به گزارش نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۲، این ماسکها مانند اشیایی در فیلمهای علمی تخیلی هستند: بزرگ، سنگین و مزاحم. طبق پژوهشها، تقریبا بین یک چهارم تا نیمی از بیماران، همان سال اول ماسکهایشان را کنار گذاشتهاند. استینبرگ دربارهی تجربهی استفاده از ماسکهای CPAP میگوید:
شب اولی که از ماسک CPAP استفاده کردم، حس بهتری داشتم. با حس هوشیاری و سرزندگی از خواب بیدار شدم و نسبت به سالهای قبل انرژی بیشتری داشتم.
اما تأثیر مثبت ماسک پس از شب اول استفاده، به شکل چشمگیری کاهش یافت. اولین حرف C از CPAP، مخفف کلمهی continuous یا پیوسته است؛ یعنی هوا در هر دو حالت دم و بازدم وارد میشود. به همین دلیل بیمار هنگام بازدم با مشکل روبهرو میشود. همچنین ماسک، باید مرتب روی صورت باشد. هوا میتواند از لبههای آن بیرون برود و با اینکه چشمها بسته هستند، هوای خروجی میتواند آنها را خشک کند.
استینبرگ حتی برخی شبها بیدار میشد تا ماسک را بردارد. هنگام صبح وضعیت خود را بررسی میکرد و متوجه پیشرفت کم خود میشد. به همین دلیل دوباره پیش پزشک خود رفت تا او را به استفاده از ماسک تشویق کند. در نهایت شیوز به او گفت: اگر ۱۳ کیلوگرم وزن کم کنی، مشکلت حل خواهد شد.»
چاقی، مشکل آپنه خواب را تشدید میکند. استینبرگ ۵۹ ساله است و وزن او هنگام فارغالتحصیلی از دانشگاه به ۶۸ کیلوگرم میرسید. در سال ۲۰۰۹ وزن استینبرگ افزایش یافت و به ۹۵ کیلوگرم رسید. او تصمیم گرفت در سال ۲۰۱۰، وزن خود را کاهش دهد. درنتیجه از ۹۳ کیلوگرم در ۱ ژانویهی ۲۰۱۰، به ۸۰ کیلوگرم در ۳۱ دسامبر همان سال رسید. کاهش وزن، مشکل او را حل کرد و دیگر نیازی به استفاده از ماسک نبود.
مبتلایان به آپنه خواب در عملهای جراحی، در معرض خطرهای پیچیدهای قرار دارند
اما وزن استینبرگ دوباره در طول یک دهه به حالت اول بازگشت و درنتیجه اختلال آپنه خواب او دوباره شروع شد. او در تابستان ۲۰۱۹، در عمل جراحی ستون فقرات متوجه این موضوع شد و در پرسشنامهی پیش از عمل، به خر و پف هنگام خواب اشاره کرد. در نهایت مشخص شد که مبتلا به آپنه خواب است. بهگفتهی فیلیس زیر، رئیس مرکز پزشکی خواب در دانشکدهی پزشکی دانشگاه شمال غرب:
نظارت بر افراد مبتلا به آپنه خواب ضروری است زیرا ریسک آنها هنگام عملهای جراحی افزایش مییابد.
سؤالهای مربوط به خر و پف و خستگی بسیاری مهم هستند و با وجود هشدارها، بسیاری از افراد مبتلا به آپنه خواب، متوجه بیماری خود نمیشوند. طبق پژوهشی آلمانی، تقریبا ۴۰ درصد از جمعیت آلمان مبتلا به آپنه خواب هستند که تنها ۱/۸ درصد از بیماران بستری در بیمارستان متوجه این اختلال شدهاند.
بسیاری از افراد از اختلال آپنه خواب خود خبر ندارند
طبق مقالهای در مجلهی پزشکی New England، آپنه خواب در میان بیماران تحت جراحی ایالات متحده رایج است. از هر چهار کاندیدا جراحی، یک نفر مبتلا به این اختلال است؛ اما برای گروههای مشخصی از افراد این نسبت بالاتر میرود. برای مثال از هر ده بیمار چاق، هشت نفر این اختلال را دارند که میتواند مجموعهای از ریسکها را بهدنبال داشته باشد. بهگفتهی مؤلفان:
بیماران مبتلا به آپنه خواب که تحت عمل جراحیهای عمومی یا ارتوپدی قرار میگیرند در معرض خطر عوارض تنفسی هستند و به خدمات درمانی متمرکز نیاز دارند و به همین دلیل هزینههای درمان آنها افزایش مییابد.
پرسشنامهی استینبرگ و آگاهی پزشکان از اختلال آپنه خواب او در گذشته، آثار مثبتی داشت. عمل جراحی ستون فقرات او بهسرعت انجام شد اما بیمارستان از او خواست مدتی در خانه برای بیماری آپنه خواب تحت بررسی قرار بگیرد. به همین دلیل بهجای رفتن به مرکز خواب، تجهیزات و دستورالعملهای مورد نیاز را با خود به خانه برد. این تجهیزات شامل بندهای حسگر برای قفسهی سینه، پالس اکسیمتر روی انگشت و گیرهای زیر بینی برای نظارت بر نحوهی تنفس بود. یکی از معایب تستهای خانگی این است که متوجه نمیشوید چه زمانی به خواب میروید و رکوردها دقیقا از چه نقطهای ثبت میشوند.
با کاهش هزینه و افزایش سهولت تشخیصها، بیماران بیشتری میتوانند اختلال آپنه خواب خود را تشخیص دهند؛ زیرا زمان و هزینهی مورد نیاز برای آزمایش پلیسومنوگرامی یکی از دلایل تشخیصهای پائین است. طبق آزمایشها، استینبرگ مبتلا به آپنه خواب متوسط بود.
از ابزار دندانپزشکی در دههی ۱۹۹۰ برای جلو آوردن فک پائین و درمان آپنه خواب استفاده میشد
فیلیپ اسمیت، استاد دانشکدهی پزشکی جان هاپکینز و متخصص بیماریهای ریوی و آپنه خواب میگوید:
کاهش وزن، درمان این بیماری است؛ اما مشکل اینجا است که مردم نمیتوانند این کار را انجام دهند.
علاوه بر این، بسیاری از بیمارها نمیتوانند از ماسک CPAP استفاده کنند و بهگفتهی اسکوارتز نیاز بیماران هنوز برطرف نشده است. در طول دو دههی گذشته، مجموعهای از درمانهای مختلف برای آپنه خواب ارائه شدند.
در اواسط دههی ۱۹۹۰، افرادی که نمیتوانستند ماسک را کنترل کنند از ابزاری دندانی استفاده میکردند. بهگفتهی دیوید توروک، دندانپزشک عمومی:
آپنه خواب معمولا در قسمت عقب دهان رخ میدهد. معمولا در چنین حالتی، زبان، فضای کافی در دهان ندارد و مجراهای هوا را مسدود میکند. ماسک CPAP باعث میشود زبان فضای کافی پیدا کند و هوا جریان پیدا کند. ابزارهای دهانی هم فکر را جلو میآورند و به این صورت زبان به قسمت جلوی دهان باز میگردد.
ابزار دندانی، از دندانهای بالایی بهعنوان تکیهگاهی برای هل دادن دندانهای پائینی استفاده میکند و با جلو آوردن فک پائین، فضای جریان هوا در قسمت گلو را باز میکند. ابزار دندانی هم مانند ماسک CPAP، نواقصی دارد. برای مثال فک را در موقعیت غیرعادی قرار میدهد و استفادهی طولانیمدت از آن میتواند آزاردهنده باشد. فشار آن هم میتواند موقعیت دندانها را اندکی تغییر دهد. با تمام نواقص، بیماران توروک از ابزار دندانی رضایت داشتند. او میگوید:
معمولا افرادی که از ابزار دندانی رضایت دارند، به آپنه خواب خفیف تا متوسط مبتلا هستند. برای افراد مبتلا به آپنه خواب شدید، CPAP بهتر است. در کل توصیهی من این است که اول CPAP را تست کنند.
بهگفتهی توروک، مطمئنترین روش برای حل مشکل آپنه خواب بیمارانی که تحمل استفاده از CPAP یا ابزار دندانی را ندارند، جراحی پیشرفتهی فک است که نسبت به عمل جراحی برداشت بافت نرم گلو، بهتر است. بهگفتهی توروک:
«دوران نقاهت عمل فک آسانتر است زیرا بهجای بافتها، استخوانها بهبود پیدا میکنند.» اگرچه جراحی هم معایب خود را دارد، برای مثال برای جراحی فک، نیاز به شکستن فک پائین از دو نقطه و بستن زبان با سیم پس از عمل است. روش درمانی بعدی، نسخهی الکتریکی ابزار دندانی بهنام HNS (تحریک عصب زیرزبانی) است در این روش از مقدار کمی بار الکتریکی برای فشردهسازی زبان و جلوگیری از عقب رفتن آن در طول خواب استفاده میشود.
پژوهشگرها امیدوار هستند در ده سال آینده موفق به اختراع قرصی برای درمان آپنه خواب شوند
لاورنس اپستین، یکی از مدیران مرکز اختلال خواب در بریگام و بیمارستان زنان بوستون، CPAP را اولین درمان پیشنهادی اختلال آپنه خواب میداند. او میگوید: «بهطور کلی درمان نهایی به آگاهی از تمام گزینهها، انتخاب بیمار و گزینهی بهتر برای درمان او بستگی دارد.»
اپستین همچنین معتقد است، آپنه خواب دارای یک علت نیست و میتواند دلایل مختلفی مثل ساختار گلو و چهره، کشش ماهیچهها، چاقی و موارد دیگر داشته باشد و روشهای درمانی از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. او میافزاید:
درمانهای مؤثر متعددی برای این مشکل داریم اما تمام این روشها عوارضی دارند. مسئلهی اصلی، درمان متناسب با شرایط هر بیمار است. باید مطمئن شویم روش پیشنهادی روی بیمار مؤثر است. ما هنوز با رسیدن به درمان بینقص فاصله داریم.
حالا پژوهشگرها روی درمان دارویی و ساخت قرص برای بیماری آپنه خواب متمرکز شدهاند. بهگفتهی اسمیت از دانشگاه جان هاپکینز: «درمان آینده، عصبی شیمیایی خواهد بود و میتوانیم آپنه را در دهان درمان کنیم.» شاید در ده سال آینده، شاید پنج سال آینده بتوانیم به دارویی برای این اختلال دست پیدا کنیم زیرا این مشکل عصبی شیمیایی است. چاقی و چربی به تنهای عامل بسته شدن مجراهای هوا نیستند بلکه هورمونهای مشخصی در فروپاشی این مجراها نقش دارند.
احتمالا در ده سال آینده، دارویی برای آپنه خواب کشف شود
از طرفی اسکوارتز کمی دراینزمینه محتاطتر است. او معتقد است مشکل آپنه خواب ترکیبی عصبی شیمیایی است اما همچنین در حال بررسی هورمونهای سلولهای چربی است. آزمایشهای امیدبخشی هم در راه هستند. فیلیس زی یکی از مؤلفان مقالهای پژوهشی در سال ۲۰۱۷ است. طبق این مقاله، داروی درونابینول، نسخهای ترکیبی از مولکولهای گیاه شاهدانه، میتواند شدت اختلال آپنه خواب را کاهش دهد. بهگفتهی زی:
هدف دستگاه CPAP، بهبود فیزیکی بیمار است اما علت را برطرف نمیکند. هدف دارو، مغز و عصبهایی هستند که وظیفهی تنظیم ماهیچههای مجرای هوا را بر عهده دارند. دارو میتواند انتقال عصبی مغز و نحوهی ارتباط با ماهیچهها را تغییر دهد.
علائم امیدبخشی از درمان آپنهخواب هم وجود دارد. طبق مقالهای بینالمللی، دو داروی ترکیبی آتوموکستین و اکسیبوتینین میتوانند به شکل چشمگیری آپنه را ضعیف کنند و تقریبا در پنجاه درصد موارد، موانع مجرای هوا را از بین ببرند. بهگفتهی اسکوارتز: «در بیست سال آینده دارویی این بیماری کشف خواهد شد. ما قطعا به دارو خواهیم رسید. روشهای دارویی امیدبخشی در دست توسعه هستند.»
بهداشت و درمان به صبر وابسته است، صبر میتواند انتظار برای درمان جدید یک بیمار یا تغییر در سبک زندگی یا حتی صبر برای پرورش متخصص مناسب باشد. برای استینبرگ، صبر بهمعنی رژیم غذایی طولانی و ملاقات با دکتر متخصص خواب بود.
نظرات