در برخی بیماران کووید ۱۹، اختلالات عصبی ظاهر شده است

 عصب‌شناس‌های سراسر جهان می‌گویند، گروهی کوچکی از بیماران مبتلا به کووید ۱۹، به اختلال‌های جدی مغزی دچار شده‌اند. اگرچه، تب، سرفه و تنگی نفس از نشانه‌های متداول ابتلا به ویروس جدید کرونا است، در برخی بیماران علائمی مثل تغییر وضعیت ذهنی، اختلال عصبی و عملکردی دیده شده است که می‌توانند علت‌های متفاوتی داشته باشند. سندرم‌های عصبی را می‌توان در دسته‌ی دیگر علائم عجیب مثل کاهش حس بویایی و چشایی و همچنین مشکلات قلبی ناشی از کووید ۱۹ قرار داد.

در اوایل مارس، مردی ۷۴ ساله با علائم تب و سرفه به بخش اورژانس بوکا راتون منتقل شد؛ اما اشعه‌ی ایکس علائم ذات‌الریه را نشان می‌داد. به همین دلیل بیمار به خانه فرستاده شد؛ اما روز بعد دوباره تب او بالا رفت و اعضای خانواده‌اش وی را به بیمارستان بازگرداندند. بیمار به‌سختی نفس می‌کشید و حتی نمی‌توانست نامش را به زبان بیاورد یا بگوید چه اتفاقی افتاده است. او توانایی تکلم را از دست داده بود. پیرمرد که سابقه‌ی بیماری ریوی مزمن و پارکینسون داشت، دست‌ها و پاهای خود را به‌صورت نامنظم تکان می‌داد و علائمی از حمله‌ی صرع در او دیده می‌شد. پزشکان مطمئن نبودند که او مبتلا به کووید ۱۹ است اما تستش مثبت شد.

بیماری مبتلا به کووید ۱۹، در حال انتقال از بیمارستانی در بروکسل بلژیک

روز پنج‌شنبه پزشکان شهر دیترویت، مورد دیگری را گزارش کردند. فرد مبتلا، زنی تقریبا پنجاه و چند ساله و کارمند شرکت هوایی بود. او که به کووید ۱۹ مبتلا شده بود، احساس گیجی می‌کرد و از سردرد شکایت داشت. این زن می‌توانست نام خود را به پزشکان بگوید اما به‌مرور زمان قدرت واکنش او کاهش پیدا کرد. در اسکن‌های مغزی او علائم ناهنجاری مثل التهاب و مرگ سلولی در بخش‌های کوچک‌تر دیده می‌شد. پزشکان شرایط او را انسفالوپاتی حاد نکروزان توصیف کردند که نمونه‌ی نادری از آنفولانزا و دیگر بیماری‌های عفونی ویروسی است. به‌گفته‌ی دکتر الیسا فوری، عصب شناس مرکز درمانی هنری فورد:

الگوی مداخله و پیشرفت بیماری در طول چند روز، منطبق با التهاب ویروسی مغز است. درنتیجه ویروس کووید ۱۹ می‌تواند در شرایطی نادر به‌صورت مستقیم به مغز نفوذ کند.

گزارش‌های فوق، با مشاهدات مشابه پزشکان در ایتالیا و دیگر نقاط جهان منطبق است. در این گزارش از علائمی مثل سکته، صرع، علائم عارضه‌ی مغزی و لخته‌های خونی و همچنین سوزش یا کرختی و آکروپارستزیا هم یاد شده است. به نقل از دکتر الساندرو پادوانی از بیمارستان دانشگاه برسیا‌ی ایتالیا در بعضی بیماران، حتی قبل از توسعه‌ی علائم تنفسی یا تب، دچار هذیان‌گویی شده‌اند.

ما باید مأموریتی صرفا با هدف جستجوی اطلاعات آغاز کنیم در غیر این صورت باید بر پایه‌ی حدس و گمان‌ها عمل کنیم. هیچ تهویه‌ای برای مغز وجود ندارد. اگر ریه‌ها دچار مشکل شوند می‌توانیم دستگاه تنفسی را به بیمار وصل کنیم و به بهبود و امید داشته باشیم؛ اما برای مغز چنین راه‌حلی وجود ندارد.

به عقیده‌ی کارشناسان، اغلب بیماران مبتلا به کووید ۱۰، وضعیت عصبی نرمالی دارند. به‌گفته‌ی دکتر روبرت استیونز، عصب شناس دانشکده‌ی پزشکی جانز هاپکینز در بالتیمور و مسئول ردیابی مشاهدات عصبی: «اغلب افراد مبتلا، در وضعیت هشیاری و بیداری هستند و از نظر عصبی هم حالتی عادی دارند.»

متخصص‌های عصب‌شناس همچنین معتقدند هنوز برای ارائه‌ی تعریف‌های قطعی یا شناسایی مکانیزم‌های مشخص ناشی از تأثیر ویروس کرونا بر سیستم عصبی، زود است. به نقل از دانشمندان چینی در مقاله‌ای، دیگر ویروس‌های کرونا به علائم تنفسی محدود نیستند و می‌توانند به سیستم عصبی هم نفوذ کنند درنتیجه ممکن است این مسئله برای کووید ۱۹ هم صدق کند.

دکتر استیونز همچنین تأکید کرد که تمام تعاریف تا این مرحله، براساس فرضیه‌ها هستند زیرا اطلاعات کمی وجود دارد. او می‌افزاید:

این مشکل را می‌توان به‌سادگی کاهش سطح اکسیژن جریان خون در نظر گرفت؛ که ناشی از نارسایی ریوی است. همچنین می‌تواند به افزایش کربن دی‌اکسید ربط داشته باشد که تأثیر زیادی بر مغز می‌گذارد و منجر به گیجی و بی‌حالی می‌شود. ما هنوز نمی‌توانیم با قطعیت در این باره سخن بگوییم.

عصب‌شناس‌ها در ووهان چین، کانون انتشار ویروس از اولین پژوهشگرانی بودند که در مقاله‌ای به علائم عصبی بیماری اشاره کردند. از زمان این گزارش، متخصصان شاهد علائم مشابهی در کشورهای آلمان، فرانسه، اتریش، ایتالیا و هلند و همچنین ایالات متحده بودند. به‌گفته‌ی دکتر استیونز، این علائم در بیماران زیر ۶۰ سال هم دیده شده است.

برخی پزشکان از بیمارانی صحبت کردند که به خاطر تغییر وضعیت روحی به بیمارستان آورده شدند و با اینکه هیچکدام از علائم تب یا سرفه را نداشتند، در نهایت تست کووید ۱۹ آن‌ها مثبت شد. چهار بیمار مسن با علائم انسفالوپاتی به بیمارستان دانبوری کانکتیکات منتقل شدند و در نهایت پزشکان کووید ۱۹ را در آن‌ها تشخیص دادند. به‌گفته‌ی دکتر پاول نی، متخصص بیماری‌های عفونی، این بیماران هیچ علامت دیگری نداشتند. دو نفر از آن‌ها تب پائینی داشتند ولی دو نفر دیگر حتی این علائم را هم نداشتند.

در افراد مسن، معمولا مشاهده‌ی علائمی مثل گیجی به دلیل عفونت ویروسی غیرمتداول نیست. به‌گفته‌ی دکتر نی: «اما مشکل عجیب این است که ما در این بیماران، هیچ‌گونه بیماری ریوی را مشاهده نکردیم.» تست آن‌ها مثبت اعلام شد و نمی‌توانند مرخص شوند اما واقعا بیمار نیستند.

طبق گزارش‌های قبلی، بیماران با علائم متداوم کمتر دچار اختلال‌های عصبی مثل گیجی، سردرد یا حتی اختلال شناختی، سکته و آسیب‌های ماهیچه‌ای استخوانی شده‌اند. طبق پژوهشی چینی در ماه فوریه، تقریبا ۱۵ درصد از بیماران با علائم شدید، تغییرات ذهنی داشته‌اند و وضعیت ۲/۴ درصد آن‌ها اصلا وخیم نبوده است.

طبق پژوهشی دیگر که در مجله‌ی Britich Medical منتشر شد، از میان ۱۱۳ مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ در ووهان، ۲۲ درصد آن‌ها اختلال‌های هشیاری از جمله خواب‌آلودگی یا کمای عمیق را تجربه کرده بودند مراکز پیشگیری و کنترل بیماری، علامت جدید «گیجی یا ناتوانی حرکتی» را هم به فهرست علائم هشدار ویروس کووید ۱۹ اضافه کرده‌اند که ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشند. به‌گفته‌ی دکتر جنیفر فرونتیرا، عصب شناس مرکز بهداشت لانگن، بیماران مبتلا به انسفالوپاتوی و بیمارانی که دچار گیجی شده‌اند یا در معرض صرع قرار دارند باید هرچه زودتر درمان شوند. همچنین بیماری صرع می‌تواند بسیار خفیف‌تر از چیزی باشد که در فیلم‌ها یا سریال‌ها نشان می‌دهند. دکتر فرونتیرا می‌افزاید:

صرع همیشه به این صورت نیست که افراد روی زمین بیفتند و بلرزند. گاهی به شکل تلوتلو خوردن، حواس‌پرتی، حرکات تکراری غیرعمدی یا حتی تغییر وضعیت روحی نمود پیدا می‌کند.

اما با اینکه صرع علائم مشخصی ندارد، افراد بیمار باید نسبت به علائم احتمالی دیگر مراقب باشند. فرانترا می‌گوید:

وقتی تب دارید، احساس خوبی ندارید اما می‌توانید به شکل عادی ارتباط برقراری کنید. به پرسش‌ها پاسخ دهید و طبق معمول صحبت کنید. منظور من این نیست که همه با اورژانس تماس بگیرند. ما ظرفیت کافی نداریم؛ اما اگر شخصی واقعا کنترل خود را از دست داد نیاز به مراقبت‌های پزشکی خواهد داشت.